Seminer Özeti

Teorik Kozmolojinin Krizi

A. Emir Gümrükçüoğlu

University of Portsmouth

Kozmolojik sabit problemi modern kozmolojinin en çetrefilli açmazlarından biridir. Kozmolojik sabit modeli fenomenolojik açıdan çok net bir geçerliliğe sahip olsa da, sabitin hem kuantum alan teorisindeki vakum enerjisine göre beklenmedik ufaklıktaki değeri, hem de bu değerin kuantum düzeltmelerine karşı nasıl korunacağı teorik bir muamma olmaya devam etmektedir.

Karanlık enerji yoğunluğunun zamanla değişimi ve bu değişimin maddenin evrimine etkileri gibi etkiler, önümüzdeki onyıl içerisinde çok detaylı deneylerle test edilecek. Bir devrim niteliğindeki bu gelecek nesil deneylerden azami fayda sağlamak ve bu meçhul bileşenin temeline dair fikir edinmek için mümkün olduğunca çok alternatif karanlık enerji modeli kurmamız gerekiyor. Ancak şu anda teorik kozmoloji bir kriz yaşıyor: multi-messenger anstronomisinin başlamasıyla elimizdeki tutarlı teorik bir çerçevede kurulmuş ve yanlışlanabilir modellerden geriye pek bir şey kalmamış durumda.

Konuşmama kozmolojik sabit ölçümü ve bu ölçümün altında yatan üç ana varsayımla başlayacağım. Daha sonra son on yıl içerisinde üzerinde en fazla çalışılan skaler-tansör teori sınıfının başarılarının ve gravitasyonel dalga gözlemleri sonrasındaki durumunun üzerinde duracağım. Son olarak, eğer vakit kalırsa, bu açmazdan çıkmanın yollarını bir örnekle tartışmaya açacağım.

Join Zoom Meeting

https://itu-edu-tr.zoom.us/j/99716409175?pwd=em95RmgwT1BHZGFiMXpFMWdyRHdjUT09

Meeting ID: 997 1640 9175

Passcode: 524119