Ibadet

Dini mimari, onu yaratan veya uyarlayanlarn dini inanlarn, estetik tercihlerini, ekonomik ve teknolojik kapasitesini ifade eder ve bu nedenle ibadethaneler zamana ve mekana bal olarak byk eitlilik gsterir.

kilise kelimesi anlam olarak Yunan Ekklesia kelimesinden tretilmitir. Orijinal anlam, inananlarn bedenine veya Mesih'in bedenine atfta bulunmaktr.[1] Kilise kelimesi , Anglikanlar ve Katolikler de dahil olmak zere baz Hristiyan mezhepleri tarafndan bir Hristiyan ibadet yerine atfta bulunmak iin kullanlr. Dini Dostlar Cemiyeti, Mennonitler, Christadelphians ve baz niterler de dahil olmak zere dier Hristiyan mezhepleri, bir binaya atfta bulunmak iin "kilise" kelimesinin kullanlmasna kar kyorlar, nk bu kelimenin inananlarn bedeni iin kullanldn dnyorlar.[2] Bunun yerine, bu gruplar ibadet yerlerini veya toplanma amacyla kullandklar herhangi bir binay tanmlamak iin "Salon" gibi kelimeler kullanrlar.

Ibadet

Download Zip 🔥 https://urluss.com/2y38vc 🔥

Son Zaman Azizleri, iki farkl bina trn belirtmek iin toplant evi ve tapna kullanr. Normal ibadet hizmetleri, kou toplant evlerinde (veya apellerde) yaplrken, Mormon tapnaklar zel ynetmeliklere ayrlmtr.

Pek ok camide farkl mimari tarzlarda gsterili kubbeler, minareler ve ibadethaneler bulunur. Camiler Arap Yarmadas'nda ortaya kt, ancak imdi tm yerleik ktalarda bulunuyor. Cami, Mslmanlarn salat ( salt, "dua" anlamna gelen) iin bir araya gelebilecei bir yer ve ayn zamanda bilgi, eitim, sosyal yardm ve anlamazlklarn zm iin bir merkez olarak hizmet vermektedir. mam cemaate namaz kldrr.

Her din kltrn kendi terminolojisinde ibadet fenomenini ifade etmek zere setii kelimelere ait anlamlarn ortak noktasnn acziyet, snma, yceltme, sevgi ve korku gibi duygularla bir tanrya veya tabiat st varlklara ynelmek, bu varlk veya varlklara sayg ifadesi olmak zere belli davranlar yerine getirmek olduu sylenebilir. Dolaysyla bu kelimeler insandaki, tanr veya tabiat st varlklara inanmak suretiyle i dinamikleri harekete geen ve eitli davranlarla tezahr eden derun ve evrensel bir fenomeni ifade etmektedir.

B) slm ncesi Dinlerde badet. Gnmzde Afrika, Avustralya, Pasifik Okyanusu, Cava, Brezilya gibi yerlerde yaamakta olan veya yakn zamanlara kadar yaam bulunan ilkel kabilelerde ibadet, tasavvur ekilleri kabileden kabileye farkllk gstermekle birlikte bir yce tanr veya ondan daha alt seviyede bulunan tanrlar ve yksek ruhlardan oluan varlklara tapnma ihtiyacnn ortaya kard, genellikle insanlarn ferd tecrbelerine dayanan davranlar ifade etmektedir. Afrikal ilkel kabilelerin ounun dier ilh varlklarn ve ruhlarn stnde bir yce tanrya da inandklar grlmekte, bu yce tanr kabile insan tarafndan soyut bir g olarak alglanmakta, eitli sfatlarla nitelendirilmekte ve bunlara muhtelif ekillerde ibadet edilmektedir. Esasen genel olarak ilkel kabilelerin din anlaylar incelendiinde bir fiilin, davrann, yinin yahut kltn ibadet olabilmesi iin onun bir tanr, tabiat st bir g veya tanrlar iin icra edilmi olmasnn gereklilii tesbit edilmektedir.

lkel kabile dinleri her kabilenin kendine has zelliklerine gre yaplanmsa da ibadetleri genelde ferd veya cemaat halinde bir yce varla dua etme, ona baz hayvanlar kurban olarak sunma, yiyecek ve baka eyler takdim etme eklinde cereyan etmektedir. Bununla birlikte din ve din d trenler de birbirinden ayrlmakta, mesel by nitelikli olanlar gibi baz ritel uygulamalar ibadet mahiyetinde grlmemektedir. Evlilik merasimi, kabileye reis tayini vb. sosyal ierikli yerel kltlerle ilgili yin ve trenlerin ibadetle ilikisi ya ok azdr veya hi yoktur.

1. Fkh Hkmler. badetler dinin amel hkmlerinin en banda yer aldndan Hz. Peygamber ve Hulef-yi Ridn dneminde dini anlama faaliyeti eklinde alglanan ve II. (VIII.) yzyldan itibaren dinin amel hkmlerine hasredilmeye balanan fkh ilminin ana konularndan birini tekil etmitir. Fkh ahslarn kendilerine, yaratanna ve dier insanlara kar hak ve sorumluluklarn bilmesi olarak tanmland, fkh ilmi de bu erevedeki ilikileri konu edindii iin ibadetler fkhn btn ynlerini ilgilendirmekte ve deta merkez bir rol oynamaktadr. nk ibadetler ilk bakta kul ile Allah arasnda kalan ve ferdin yaratanna kar duyduu sayg, itaat ve tzimi simgeleyen birer davran olarak grlebilirse de kiilik eitiminin, insan ilikilerinin ve toplumsal yapnn iyiletirilmesini salayan bir fonksiyona da sahiptir.

badet konular klasik fkh kitaplarnn genel olarak ilk blmlerinde yer alr ve bunlar temizlik (abdest, teyemmm, gusl vb.), namaz, oru, zekt, hac, kurban ve bazan da nikh veya cihad eklinde sralanr. Bu sralama mezheplere veya melliflerin ahs tercihlerine gre ksm bir deiiklik gsterebilir. Madd ve hkm temizlik deta ibadetleri ifann n art veya hazrlk safhas sayld iin en bata yer alm, daha sonra mkellefiyetin yaygnl esas alnarak dier ibadetlere geilmitir. Bu konulardan nikh ve cihad dndakilerin ibadet olduu hususunda herhangi bir ihtilf yoktur. Nikh ve cihadn ise hem ibadet olular hem de sralamada hangisinin ncelikle yer almas gerektii hususunda fkh mezhepleri arasnda farkl grler bulunmaktadr. Fkh kltrnde nikh ve cihada ibadet deerinin verilmesinde toplumun en kk birimi olan aileyi korumak, onun salam esaslar zerine kurulmasna ve salkl ileyiine destek olmak, hayatn ve toplumun temel deerlerinin korunabilmesi iin bazan zaruri hale gelen dmanla savamay tevik etmek gibi amalarn gzetildii sylenebilir.

Dindar insann tapnma eylem ve ilemleri olarak ibadet geici ve tesadf bir olay deil din hayatn esasl ve gerek bir ifadesi olarak kabul edilir. Bu kapsamyla ibadet din hayatla o kadar sk bir ba ierisindedir ki ibadet olmadan dinin varln srdrp srdremeyecei bile phelidir. Bu adan ibadet psikolojiye indirgenemez ve psikoloji tarafndan da aklanamaz, ancak ibadetin insan zerindeki etkileri incelenebilir.

Baz aratrmalar, dua ve ibadetin kiiliin yeniden yaplanmas iin en nemli vasta olduunu ortaya koyarken (Wulff, s. 167-168) bazlar da fiziksel ve ruhsal sal koruyucu veya tedavi edici rol zerinde younlam bulunmaktadr. Din bir hayat yaamann ruh sal ynnden byk nemini en etkili biimde dile getirenlerin banda Jung gelmektedir. Ona gre din inan, dua ve trenler, bilin dnn beklenmedik ve tehlikeli etkilerine kar birer savunma arac, bilin d gdlerle en gvenli ilgilenme yolu, kiinin ruhsal dengesini koruyucu duvarlardr (Din ve Psikoloji, s. 33, 73). Pruyser de ibadetin savunucu kullanmdaki enerjileri yeniden ynlendirdiini, bylece ibadet edenin belirgin olmayan gizli glerini daha ok realize ederek yeni bir ekle soktuunu syler. Ona gre ibadet eden kimse sevgi ve balanma gcn arttrma abasnda yeni kuvvet kazanmaya doru atlm iindedir. Baz ibadetler yaparak zinde kalabilen bid de k gibi fiziksel olarak evkli, cokulu ve sevinlidir. badetin etkileri ayn zamanda bir kimsenin estetik bir aheseri seyrettii zaman kazand estetik ycelmeye benzer (A Dynamic Psychology of Religion, s. 182-183).

Baz ruhsal hastalklarn iyiletirilmesinde dua ve ibadet terapisinin iyi sonular verdiine dair gzlem ve tesbitlere rastlamak mmkndr (Drake, s. 135). Nitekim baz aratrmalar, dindarlar arasnda intihar orannn dindar olmayanlara gre % 50 daha dk olduunu, dindarlarda rastlanan ruh hastalklarnn dindar olmayanlara gre daha az olduunu ortaya koymaktadr (Argyle, s. 5-6; Gorsuch, XXXIX [1988], s. 216). Ayn kaynaklar, din grevlerini yerine getiren kimselerin daha az iki, uyuturucu ve sigara kullandklar, gayri mer cinsel ilikilerden uzak durduklar iin dindar olmayanlara oranla daha salkl olduklarn ortaya koyan aratrmalara yer vermektedir.

slm ibadetler temizlik n artna baldr. Mnev kirlerden arnma madd kirlerden temizlenmekle balar. Abdestin ve gusln beden sal zerine etkileri gnmzde ok iyi bilinmektedir (Nurbki, s. 12-18). Ayrca namazdaki beden hareketleri bir tr beden eitimi, oru ise salk perhizi ilevi grmektedir. zellikle oru zerine yaplan aratrmalar bu konuda nemli sonular vermektedir (Uysal, s. 31-34; Yein v.dr., sy. 4 [1981], s. 136-165).

Sosyal btnleme, dayanma ve yardmlama bakmndan slm ibadetlerin her birinin ayr nemi vardr. Genelde ibadetler vesilesiyle bir araya gelen insanlar ortak tecrbeler gelitiren, ayn gaye ve idealleri paylaan bir cemaat olutururlar. badetlerin birletirici rol en etkili sosyolojik g olarak kabul edilmektedir (Wach, s. 39-42). Sosyal balar ibadetle pekien insan kalabal ierisinde ferd benliklerin yerine kolektif ruh hkim duruma geer. Byle bir ortamda duygu hassasiyeti zirveye ular, byk bir din coku yaanr. Cemaat uuru fertler arasndaki ayrlklar nemli lde giderir; eitlik ve kardelik duygularn pekitirir; kiiyi sevgi ve gnl birlii ierisinde dier insanlarla btnletirerek kendi yalnzlk ve gszlnden kurtarr. Zekt, sadaka, kurban, hac gibi ibadetler vesilesiyle toplumun her kesiminde gl bir dierkmlk ve zveri ruhu yaanr. Gelir dalmndaki eitsizliin, fakirlik ve ihtiyacn yol at sosyal gerilimlerin almas bu ibadetler sayesinde gerekleir. Doum, lm, snnet, askere gitme, hac uurlama veya karlama gibi az ok ibadetle ilgisi bulunan trenler ve ikramlar sosyallemeyi ve sosyal dayanmay arttrarak toplumsal btnlemeye yardmc olur. ff782bc1db