Giải Nobel Vật lý 2016 và ứng dụng của Tôpô
Huỳnh Quang Vũ
11/2016
Giải Nobel Vậy lý năm nay được trao cho các ba nhà khoa học cho "các khám phá lý thuyết về chuyển trạng thái tôpô và trạng thái tôpô của vật chất".
Ủy ban trao giải đã giải thích rất thú vị cho công chúng ý niệm tôpô trong video sau:
https://www.youtube.com/watch?v=9qpoBG5hy-A&t=294s
Báo chí trong nước cũng đưa tin đậm nét. Mấy khi bạn thấy chữ "tôpô" trên VNExpress hay Tuổi Trẻ?
Từ nay nếu bạn bè hay người thân ngoại đạo hỏi bạn làm gì thì một cách trả lời không tệ là chỉ cho họ đọc ở những địa chỉ trên.
Việc tôpô có thể có những ứng dụng rất sâu vào vật lý lý thuyết thì không mới đối với người trong ngành, vốn đã thấy các khái niệm và công cụ tôpô trở thành cơ sở cho các lý thuyết vật lý. Tuy vậy giải Nobel năm nay gây ấn tượng mạnh với tôi vì những miêu tả về vai trò trung tâm của tôpô và tiềm năng đóng góp của các công trình vào những công nghệ mới. Tuy tôi không hiểu gì chi tiết về các công trình này và cũng chưa có ý định tìm hiểu nhiều hơn, sự kiện này cho tôi một sự hài lòng. Hãy yên tâm rằng những thứ toán hay, đẹp, sâu sắc - như tôpô - hẳn sẽ có ích. Như trước nay, rồi các nhà khoa học sẽ tìm được cách sử dụng chúng.
Tiện thể tôi giới thiệu một đoạn phim hư cấu tả cảnh lần đầu tiên nhà vật lý trẻ Stephen Hawkings gặp thầy Roger Penrose: All we need is topology .