Білет №17.ытанне №2

Источник: Национальный институт развития образования (первоисточник) 

Пасля Лютаўскай і Кастрычніцкай рэвалюцыі на тэрыторыі Беларусі актывізуецца нацыянальны рух, які выступаў за самавызначэнне беларускага народа. Беларускі нацыянальны рух будзе прадстаўлены Вялікай Беларускай Радай (ВБР), якая выступала за аўтаномію Беларусі, а таксама дзейнасцю Беларускай Сацыялістычнай Грамоды (БСГ) і Беларускага абласнога камітэта (БАК). 5–18 снежня 1917 г. у Мінску адбудзецца Усебеларускі з'езд, удзельнікі якога падтрымаюць ідэю стварэння ўласнай беларускай дзяржаўнасці. Пры гэтым узнікнуць рознагалоссі наконт формы дзяржаўнага суверэнітэту. У канчатковым рахунку з'езд будзе разагнаны бальшавікамі, якія ўбачылі пагрозу для сваёй улады ў рашэннях дадзенага з'езда.

У 1918 г. нямецкія войскі зоймуць большую частку тэрыторыі Беларусі. У гэтых умовах частка нацыянальных сіл распачне спробу абвясціць беларускую дзяржаўнасць. 21 лютага 1918 г. будзе выдадзена I Статутная грамата Беларускай Народнай Рэспублікі, дзе аб'яўлялася аб стварэнні часовай улады на тэрыторыі Беларусі. 9 сакавіка 1918 г. будзе апублікавана ІІ Статутная грамата БНР, якая аб'яўляла стварэнне беларускай дзяржавы. 25 сакавіка 1918 г. будзе апублікавана ІІІ Статутная грамата БНР, якая абвяшчала незалежнасць БНР.

Аднак гэтыя падзеі праходзілі ва ўмовах нямецкай акупацыі і пад поўным кантролем з боку ваеннага кіраўніцтва Германіі. У дадзеных умовах ні аб якой рэальнай незалежнасці і самастойнасці гаворкі нават не ішло. Дзеячы БНР таксама накіравалі тэлеграму да імператара Германскай імперыі Вільгельма з просьбай прызнаць БНР. Гэты крок выклікаў яшчэ большы раскол у беларускім нацыянальным руху, а кіраўніцтва БНР цалкам сябе дыскрэдытавала.

У канцы 1918 г., у выніку адступлення нямецкіх войскаў, на тэрыторыі Беларусі зноў будзе ўсталявана савецкая ўлада. Бальшавікам стане зразумела, што з боку беларусаў ёсць запыт на ўласную дзяржаўнасць. Усебеларускі з'езд і спроба абвяшчэння БНР стала рашаючым фактарам пры прыняцці рашэння аб стварэнні беларускай савецкай дзяржаўнасці.

1 студзеня 1919 г. у Смаленску будзе апублікаваны Маніфест аб стварэнні Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусь (ССРБ). 2–3 лютага 1919 г. у Мінск адбудзецца І Усебеларускі з'езд Саветаў, дзе будзе прынята Канстытуцыя ССРБ і ўтворана Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Літвы і Беларусі (ЛітБел), якое спыніць сваё існаванне ў ходзе Савецка-Польскай вайны.

31 ліпеня 1920 г. адбудзецца другое абвяшчэнне Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусь (ССРБ), якая пазней будзе перайменавана ў Беларускую Савецкую Сацыялістычную Рэспубліку (БССР). У выніку Рыжскага міру 1921 г. вызначацца межы ССРБ у рамках шасці паветаў Мінскай губерні з насельніцтвам усяго 1,6 млн чалавек. Усходнія рэгіёны тэрыторыі Беларусі ўвойдуць у склад Расійскай Савецкай дзяржавы Беларускай ССР.

Пасля заканчэння Савецка-Польскай вайны і Грамадзянскай вайны - савецкае кіраўніцтва пяройдзе да аб'яднання савецкіх рэспублік у рамках адзінай дзяржавы. Будзе прынята ідэя У. І. Леніна аб'яднаць савецкія рэспублікі на прынцыпах федэрацыі - некалькі дзяржаў падпарадкоўваюцца адзінаму цэнтру, пры гэтым захоўваюць самастойнасць пры прыняцці шэрагу рашэнняў.

У снежні 1922 г. на Усебеларускім з'ездзе Саветаў у Мінску гэта ідэя будзе падтрымана. Будуць абраныя дэлегаты для ўдзелу з'езда ў Маскве, для падпісання Дэкларацыі аб абвяшчэнні СССР. 30 снежня 1922 г. у Маскве будзе падпісана Дэкларацыя аб утварэнні Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік.

У сакавіку 1924 г. адбудзецца першае ўзбуйненне БССР. БССР са складу Беларускай ССР будзе перададзена 16 паветаў (раёнаў) Віцебскай, Гомельскай і Смаленскай губерні. Тэрыторыі БССР павялічыцца ў два разы, а насельніцтва з 1,6 млн. да 4,2 млн. чалавек. У снежні 1926 г. адбудзецца другое ўзбуйненне БССР. У склад БССР будуць уключаны Гомельскі і Рэчыцкі павет з насельніцтвам 650 тыс. чалавек.

У выніку ўзбуйнення БССР у склад беларускай савецкай дзяржавы будуць перададзены тэрыторыі, дзе большасць мясцовага насельніцтва складалі беларусы. Узбуйненне БССР будзе садзейнічаць далейшаму фарміраванню беларускай нацыі, развіццю эканомікі і культуры краіны.