In vijf gemeenten onderzocht Hoops het illegaal gebruik van gemeentegrond.

onderzoeksrapport ‘Landjepik in Nederland’

binnenlandsbestuur.nl / dat een burger gemeentegrond gebruikt zonder eigenaar te zijn en zonder met de gemeente afspraken hierover te hebben.

Grond in Nederland in eigendom van particuliere projectontwikkelaar en bouwbedrijven

De ontwikkeling van de omvang van het zelfrealisatierecht is bepaald door (de ontwikkeling van) het ruimtelijk instrumentarium in verhouding tot het eigendomsrecht.

PAK DE MACHT / OVER ZELFREALISATIERECHT & DE GROOTMACHT VAN bpd.nl/


  • leefomgevingen van de toekomst

  • betaalbare woningen

  • duurzame woningen




Het zelfrealisatierecht


Bouwrecht monografieen

Het gebruik van grond is noodzakelijk om bepaalde publieke doelstellingen te realiseren, bijvoorbeeld de aanleg van woonwijken, industrieterreinen en wegen.

Lang niet alle grond in Nederland is in eigendom van de overheid. Dat betekent dat de genoemde doelstellingen dikwijls (gedeeltelijk) op grond van particuliere eigenaren moeten worden gerealiseerd. Het zelfrealisatierecht houdt in dat particuliere eigenaren

– vanwege hun eigendomsrecht op de grond

– in principe het eerste recht hebben om tot realisering van deze doelstellingen over te gaan. Het ligt voor de hand dat de overheid hierop een zekere invloed wil uitoefenen.

Maar hoe ver mag die invloed reiken? En hoeveel ruimte heeft een particuliere eigenaar om naar eigen inzicht bepaalde doelstellingen op zijn grond te realiseren?

Wat is, kortom, de reikwijdte van het zelfrealisatierecht,

en in hoeverre mag de overheid dit recht beperken?