Tên gọi, ý nghĩa:

Gốm Khmer (còn gọi là gốm truyền thống của người Khmer) là sản phẩm thủ công truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào Khmer Nam Bộ. Gốm không chỉ là vật dụng sinh hoạt mà còn là biểu tượng của sự khéo léo và tinh thần gắn bó với thiên nhiên.

   Nguồn gốc, địa phương:

Gốm Khmer xuất phát từ các làng nghề truyền thống của người Khmer, phổ biến nhất là ở Trà Vinh, Sóc Trăng và một số khu vực khác thuộc đồng bằng sông Cửu Long. Đây là nơi cư trú lâu đời của người Khmer, nơi gắn bó mật thiết với nghề làm gốm.

   Chất liệu:

Chất liệu chủ yếu là đất sét tự nhiên lấy từ ruộng hoặc ven sông, có độ dẻo cao, dễ tạo hình.

   Chất liệu chế tác:

Người thợ sử dụng tay nặn kết hợp với bàn xoay thủ công và các công cụ thô sơ như dao tre, que tre vót nhọn… để tạo hình. Gốm sau khi tạo hình sẽ được phơi khô rồi nung bằng củi trong lò truyền thống.

  Hình dạng, ứng dụng:

Gốm có nhiều hình dáng như nồi, ấm, bát, bình, chum, vại… Ứng dụng chủ yếu trong đời sống sinh hoạt như nấu ăn, đựng nước, đựng gạo… Một số còn mang tính nghi lễ, dùng trong cúng tế.

  Họa tiết, phong cách:

Gốm Khmer không tráng men, thường để mộc hoặc có màu nâu, xám, đỏ tùy theo nhiệt độ nung. Họa tiết chạm khắc đơn giản, mang tính hình học hoặc mô phỏng hoa lá, thể hiện sự gần gũi với thiên nhiên. Một số sản phẩm có hoa văn khắc chìm hoặc đắp nổi.

  Ý nghĩa văn hóa tinh thần:

Gốm Khmer là biểu tượng văn hóa vật thể và phi vật thể của người Khmer, thể hiện tri thức dân gian, tâm linh và phong tục truyền thống. Nghề làm gốm còn là sợi dây kết nối giữa các thế hệ, giữa con người và đất trời.

  Giá trị hiện đại:

Ngày nay, gốm Khmer được đánh giá cao về mặt nghệ thuật và giá trị văn hóa. Gốm không chỉ phục vụ đời sống mà còn là sản phẩm du lịch, quà lưu niệm, đồng thời góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Khmer trong thời đại hội nhập.

-