Ιστορίες Δεύετερης Ζωής

Ας κάνουμε μαζί ένα ταξίδι, όχι στο μέλλον της τεχνολογίας, αλλά… στο παρελθόν της. Εκεί όπου κρύβονται ιστορίες που, συχνά, δεν τις βλέπουμε πια — γιατί ζούμε σε έναν κόσμο που τρέχει πολύ γρήγορα.

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, έχουμε μάθει να είμαστε καταναλωτές. Η πρωταρχική μας ταυτότητα είναι καταναλωτής και όχι πολίτης. Η κατανάλωση έγινε τρόπος ζωής. 

Πώς συνέβησαν όλα αυτά; Σχεδιάστηκε να συμβεί. Μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, προσπαθώντας να βρουν τρόπους για να τονώσουν την οικονομία, κάναμε την κατανάλωση τελετουργία, αναζητούμε την ικανοποίηση και την ευχαρίστηση κάνοντας shopping therapy και στηρίζουμε την πρόοδο στην συνεχή παραγωγή νέων αγαθών.  

Και κάπως έτσι, γεννήθηκε η προγραμματισμένη βραχυβιότητα — ή αλλιώς: ο σχεδιασμός για τη χωματερή. Συσκευές που φτιάχνονται ώστε να χαλάνε γρήγορα, ώστε να χρειαστεί να τις αντικαταστήσουμε. Και όταν δεν χαλάνε τόσο γρήγορα;

Τότε έρχεται η αντιληπτική βραχυβιότητα: να πετάμε αντικείμενα που λειτουργούν τέλεια, απλώς γιατί… “δεν είναι καινούργια”, “δεν είναι μοντέρνα”, “δεν δείχνουν ότι συμβαδίζουμε με την εποχή”.

Σκεφτείτε το λίγο: μια τεράστια βιομηχανία βασίζεται στο να αισθανόμαστε πως ό,τι έχουμε… δεν είναι πια αρκετό. Γι’ αυτό και οι συσκευές μας αλλάζουν σχήμα κάθε χρόνο. Γι’ αυτό και βομβαρδιζόμαστε καθημερινά με εκατοντάδες διαφημίσεις που μας λένε: “Αν δεν το αλλάξεις, μένεις πίσω.”

Αλλά ποιο είναι το αποτέλεσμα;  62 εκατομμύρια τόνοι ηλεκτρονικών αποβλήτων κάθε χρόνο στον πλανήτη. Και το 99% των αντικειμένων που παράγονται παγκοσμίως… έχει πάψει να χρησιμοποιείται μέσα σε μόλις έξι μήνες. Έξι μήνες. Για συσκευές που χρειάστηκαν πόρους, εξόρυξη, ενέργεια, ανθρώπινη δουλειά, και —τελικά— γίνονται απλώς «σκουπίδια».

Όμως —και αυτό είναι το σημαντικότερο— δεν ήταν πάντα έτσι. Οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας είχαν μια διαφορετική σχέση με τα αντικείμενα. Τα επισκεύαζαν. Τα φρόντιζαν. Τα κρατούσαν για χρόνια. Η επινοητικότητα, η λιτότητα, η φροντίδα… ήταν αρετές.

Κι εδώ ακριβώς αρχίζουν οι «Ιστορίες Δεύτερης Ζωής». Στο πλαίσιο της καμπάνιας μας, συγκεντρώσαμε παλιές ιστορίες για ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές — αντικείμενα που αρνήθηκαν να υπακούσουν στη λογική της απόρριψης. Συσκευές που «έζησαν» σε σπίτια, κουζίνες, υπνοδωμάτια· που άκουσαν συζητήσεις, μουσική, γέλια, που έγιναν κομμάτι της καθημερινότητας.

Σώθηκαν και συνέχισαν να λειτουργούν πεισματικά, αποδεικνύοντας ότι δεν είναι όλα για πέταμα. Οι ιστορία τους δεν μετριέται με megapixels, με gigabytes ή με ίντσες. Αλλά με χρόνια. Με στιγμές. Επιλέξαμε δέκα από αυτές και ένα video. Δέκα συν μία μνήμες που στάθηκαν απέναντι στη λογική της γρήγορης αντικατάστασης.

Δημιουργήσαμε τις Ιστορίες Δεύτερης Ζωής, όχι για να μιλήσουμε απλώς για το παρελθόν, αλλά για να σκεφτούμε όλοι μαζί το μέλλον: πώς μπορούμε να κρατήσουμε, να επισκευάσουμε, να αγαπήσουμε ξανά τις συσκευές μας — αντί να τις αντικαθιστούμε μηχανικά.

Γιατί κάποιες φορές, η αλλαγή δεν ξεκινά από τα νέα.

Ξεκινά… από αυτά που έχουμε ήδη.