พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติล่าสุด คือ ฉบับที่ 4 พ.ศ. 2562 ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมจาก
ฉบับที่ 1 พ.ศ. 2542. พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 เป็นกฎหมายแม่บทหลักในการจัดการศึกษาของประเทศไทย
และมีการแก้ไขเพิ่มเติมหลายครั้ง ได้แก่ ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2545, ฉบับที่ 3 พ.ศ. 2553, และฉบับล่าสุดคือ ฉบับที่ 4 พ.ศ. 2562 

สาระสำคัญของพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ครอบคลุมประเด็นต่างๆ ดังนี้:

• การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคน:
  มุ่งเน้นการพัฒนาคนไทยให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งร่างกาย จิตใจ สติปัญญา ความรู้ คุณธรรม และจริยธรรม. 

• การศึกษาภาคบังคับ:
  กำหนดให้มีการศึกษาภาคบังคับ 9 ปี โดยให้เด็กที่มีอายุย่างเข้าปีที่ 7 เข้าเรียนในสถานศึกษาขั้นพื้นฐานจนอายุย่างเข้าปีที่ 16. 

• สิทธิและโอกาสทางการศึกษา:
  บุคคลทุกคนมีสิทธิและโอกาสเสมอกันในการรับการศึกษาขั้นพื้นฐานไม่น้อยกว่า 12 ปี ที่รัฐต้องจัดให้อย่างทั่วถึงและมีคุณภาพโดยไม่เก็บค่าใช้จ่าย. 

• การมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน:
  เปิดโอกาสให้บุคคล ครอบครัว ชุมชน องค์กรต่างๆ เข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา. 

• หลักสูตรและการเรียนการสอน:
  กำหนดให้หลักสูตรมีความหลากหลายและยืดหยุ่น เหมาะสมกับแต่ละระดับการศึกษา และเน้นการพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ ความสามารถ ทักษะ และคุณธรรม. 

• การบริหารจัดการศึกษา:
  กำหนดแนวทางการบริหารจัดการศึกษาของรัฐและเอกชน รวมถึงการกระจายอำนาจในการบริหารจัดการ. 

• การประกันคุณภาพการศึกษา:
  กำหนดให้มีการประกันคุณภาพการศึกษาทั้งภายในและภายนอกสถานศึกษา. 

และการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2562 มีการเปลี่ยนแปลงสำคัญ เช่น การปรับปรุงระบบการบริหารจัดการศึกษา         การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของภาคเอกชน และการปรับปรุงกลไกการประกันคุณภาพการศึกษา

พระราชบัญญัติข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ.2547

สาระสำคัญของพระราชบัญญัติข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ.2547

• • นิยามและขอบเขต
    “ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา” หมายถึงบุคคลที่ได้รับการบรรจุและแต่งตั้งตามกฎหมายนี้และได้รับเงินเดือนจากงบประมาณแผ่นดินในส่วนที่กำหนดไว้ในกระทรวงศึกษาธิการ หรือในหน่วยงานอื่นที่รัฐกำหนด กฎหมายนี้ครอบคลุมทั้ง “ครู” “ผู้บริหารสถานศึกษา” “ผู้บริหารการศึกษา” และบุคคลที่สนับสนุนงานด้านการเรียน การสอน การบริหารศึกษา ฯลฯ

  • การบรรจุและแต่งตั้ง
    มีกระบวนการและหลักเกณฑ์ชัดเจนในการคัดเลือก บรรจุ และแต่งตั้ง ตำแหน่งครู บุคลากรในบทบาทต่าง ๆ เพื่อให้เป็นธรรมและมีประสิทธิภาพ 

  • ระดับตำแหน่ง / ระดับชั้น /วิทยฐานะ
    กำหนดระดับชั้นของตำแหน่งต่าง ๆ (เช่น ครูผู้ช่วย, ครู, ครูชำนาญการ เป็นต้น) รวมถึงวิทยฐานะ (เช่น ครูชำนาญการพิเศษ) เพื่อการเลื่อนขั้น เลื่อนเงินเดือน ฯลฯ 

  • สิทธิและหน้าที่
    ระบุสิทธิของครูและบุคลากร เช่น การได้รับค่าตอบแทน เงินเดือน เงินประจำตำแหน่ง ฯลฯ
    มีหน้าที่ เช่น การปฏิบัติงานตามที่กำหนด การประพฤติปฏิบัติให้เป็นไปตามจริยธรรมของวิชาชีพครู ฯลฯ 

  • การเลิกจ้าง / การลงโทษทางวินัย
    กฎหมายกำหนดแนวทางการลงโทษทางวินัย และการเลิกจ้างในกรณีที่มีการละเมิดข้อกำหนด / พฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม 

  • บทแก้ไขเพิ่มเติม
    มีการปรับปรุงแก้ไขกฎหมายฉบับนี้ในหลาย ๆ ครั้ง เช่น ฉบับที่ 2 (พ.ศ.2551), ฉบับที่ 3 (พ.ศ.2553), ฉบับที่ 4 (พ.ศ.2562) เพื่อปรับให้ทันกับสภาพปัญหาและแนวทางการศึกษาที่เปลี่ยนไป