Rezultaty z obserwacji
Wszystkie dzieci mieszkające w Niemczech muszą chodzić do szkoły. tzn. istnieje obowiązek szkolny. Powszechny obowiązek szkolny rozpoczyna się z reguły po ukończeniu 6. roku życia. Dzieci i młodzież muszą w zależności od kraju związkowego chodzić do szkoły 9 lub 10 lat (szkoła podstawowa i poziom ponadpodstawowy I stopnia)[1] .
Edukacja zawodowa w niemieckim systemie dualnym
W niemieckim systemie kształcenia dualnego biorą udział szkoły średnie I stopnia
Na poziomie federalnym Niemiecki model edukacji zawodowej, zakłada 2 letnią lub 3,5 naukę zawodu w szkole i w zakładzie pracy zgodnie z wybranym zawodem. Czas nauki i pracy w roku uczniowie spędzają w podziale na tygodnie[1]. W zakładzie pracy uczniowie pracują przez 23 tygodnie (zdobywają umiejętności praktyczne), w szkole uczą się przez 12 tygodni (kształcenie teoretyczne) i 10 tygodni spędzają w Centrum Kształcenia Wielobranżowego (uczeń uzupełnia umiejętności, których nie może zdobyć w zawodzie). W niemieckim systemie kształcenia dualnego praktyka zawodowa to zatrudnienie, umowa o pracę, zawarta między pracodawcą a pracownikiem[2].
Organami państwowymi zaangażowanymi w system dualnego kształcenia zawodowego na poziomie federalnym są przede wszystkim Ministerstwo Badań i Edukacji oraz Ministerstwo Pracy i Gospodarki[3]
Nowe metod nauczania
Uczeń zdolny realizuje projekt, opracowany przez instruktora w zakładzie pracy. Projekt rozwija zdolności i umiejętności ucznia. Uczeń pracuje sam nad projektem
Jeśli uczeń zdał egzamin końcowy na poziomie 95% otrzymuje stypendium na dalszy etap edukacyjny. W zakładzie pracy otrzymuje umowę na czas nieokreślony. W innym przypadku otrzymuje umowę z zakładem pracy na czas 2 lata
W przypadku nieobecności instruktora w zakładzie pracy, uczeń realizuje formę samokształcenia (nie jest zwolniony do domu)
Uczeń słaby nadrabia wiadomości umiejętności i uczestniczy w korepetycjach (np: matematyka, j. niemiecki, inne przedmioty). Czas korepetycji obejmuje od 50 minut do 2 godzin. Korepetycje realizowane są w czasie 50/50 - co oznacza, że uczeń połowę czasu korepetycji realizuje w czasie pracy w zakładzie pracy i połowę w czasie wolnym. Ten czas wolny przeznaczony na korepetycjach ma cel motywujący do poprawy. Korepetycje nie są realizowane w zakładzie pracy i dofinansowane są przez Agencję Pracy. Agencje pracy mają ustawowy obowiązek prowadzenia orientacji zawodowej i współpracy w tym zakresie ze szkołami[1].
Instruktor w przypadku ucznia słabego powtarza zadania aż do samodzielnego wykonania i rozwiązania przez niego projektu stanowiskowego.
Strategia nauczania
W ramach kształcenia dualnego zakłada się połączenie nauki teoretycznej z praktyczną nauką zawodu w zakładzie pracy. Zakład pracy zatrudnia instruktorów, którzy prowadzą zajęcia z danego zawodu
W dualnym systemie zakłada się "uczenie przez pracę" a nie "uczenie do pracy"
Stanowiska pracy dostosowane są do każdego ucznia (np: możliwość regulacji stołów warsztatowych)
Psycholog i pedagoga współpracuje z zakładem pracy oraz szkołą i Centrum Kształcenia Wielobranżowego. Delegowany jest z poradni a jego praca polega na organizowaniu zajęć integrujących uczniów w zakładzie pracy i w szkole. Psycholog i pedagog rozwiązuje również problemy domowe uczniów a w szczególności uczniów z pochodzeniem migracyjnym
Egzamin końcowy praktyczny składa się z: estetyki wykonania zadania, testu sprawdzającego zadanie praktyczne, samooceny (uczeń sam ocenia swoje zadanie. Jeśli zadanie jest źle wykonane to wyjaśnia dlaczego), dokumentacji i rozmowy merytorycznej
Egzamin teoretyczne uczeń zdaje jeśli uzyskał 50% pozytywnych odpowiedz. Jeśli uzyskał 45% pozytywnych odpowiedzi jest dopytywany w celu umożliwenia zdania egzaminu
Materiały i środki dydaktyczne wspierające uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych w zakładzie pacy to: lupa, pisak do skanowania i czytania na głos tekst, tłumacz z języka niemieckiego na język ucznia, obrazkowy 4 językowy słownik, obrazkowy 4 językowy przewodnik po zawodzie
W każmy zakładzie pracy obowiązują branżowe przepisy BHP, które zapewniają ubezpieczenie wypadkowego. Ubezpieczenie wypadkowe w Niemczech obejmuje każdego pracownika (ucznia lub studenta) niezależnie od narodowości, wieku, płci, stanu cywilnego czy też wysokości dochodów[1].
Praca z osobami o specjalnych potrzebach edukacyjnych i pochodzącymi z różnych środowisk kulturowych
Instruktor uczestniczy w obowiązkowym szkoleniu dotyczącym uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Jeśli w zakładzie pracy pojawi się uczeń z opinią lub orzeczeniem wskazującym na konkretne utrudnienie, to instruktor obowiązkowo uczestniczy w szkoleniu z zakresu takiego utrudnienia. Instruktor uczy sie komunikacja z uczniami ze szczególnymi potrzebami, empatycznego reagowanie na potrzeby, zapewnienie dostępności i uniwersalnego projektowania procesu edukacji i pracy
Instruktor w zakładzie pracy obowiązkowo uczestniczy w kursach dotyczących potrzeb i możliwości uchodźców i pracodawców. Kurs podzielony jest na jednostki tematyczne i dotyczy kultury organizacyjnej pracy, religii, roli kobiet w gospodarstwie domowym, roli uczestników gospodarstwa domowego w dmou jak i w środowisku, granicę między religią a pracą i prawa pracy
W zakładach pracy tworzy się stanowiska do spraw uchodźców - np. stanowisko - instruktor do spraw uchodźców
W celu integracji wszystkich pracowników i uczniów w zakładzie pracy organizowane są warsztaty edukacyjne dla każdego pracowników dotyczące różnych środowisk kulturowych
W zdobyciu zatrudnienia u pracodawcy w ramach kształcenia dualnego w Niemczech pomocny jest bezpłatny program edukacyjny „Główka pracuje – Cleveres Köpfchen”. Załatwiamy pierwsze formalności i kontakt z firmą itd. odbywa się po polsku – to duże ułatwienie[1].
Umiejętności związane z zastosowaniem technologii komunikacyjno-informacyjnych (TIK/ICT), przydatnych w nauczaniu
Instruktor w zakładzie pracy stosuje programy: FESTO IX (nowy program dla uczniów mechatroniki). Uczeń realizuje w programie FESTO IX kurs on line), Portal V14, ECBTS - Christiani, Fluidsim, Tia Portal, Solid Edge, CAD
Uczeń w zakładzie pracy otrzymuje laptopa i oprogramowanie. Instruktor rozwiązuje zdania i projekty z uczniem z zastosowaniem technologii komunikacyjno-informacyjnych
Powstała nowa platforma edukacyjna dla systemu dulnego. Instruktor będzie pracował na nowej platformie przygotowanej do systemu dualnego, to platforma Leondo - MIKACAMPUS (https://training.leando.de/login.php?client_id=mika&cmd=force_login). Platforma podobna jest do TEAMS a dodatkowo na platformie będą gromadzone materiały do realizacji modułów
Umiejętności związane z nauczaniem uczniów mających problem z zachowaniem i dyscypliną
Zrozumienie problemów i szukanie rozwiązań poprzez doskonalenie i dokształcanie. Instruktorzy w zakładach pracy kładą większy nacisk na nauczenie szacunku i dyscypliny pracy. Rozwiązaniem problemów w zakładzie pracy jest organizowanie kursów integracyjnych dla pracowników i uczniów. Kursy dotyczą potrzeb różnych środowisk kulturowych. Ponadto zauważa się potrzebę większej efektywności orientacji zawodowej. Zakłady pracy zauważają potrzebę współpracy szkół z pracodawcami w zakresie orientacji zawodowej. To może zwiększyć rekrutację uczniów do dualnego systemie kształcenia.
Problemy
Brak komunikacji zakładu pracy ze szkołami
Brak zrozumienia przez uchodźców niemieckiej kultury pracy
Bariera językowa. Zakład pracy zatrudnia nowych prawników (uchodźców) ze znajomością języka na poziome B2. Zatrudnienie bez dokumentów kwalifikacyjnych (pracownicy nie posiadają dokumentów określających ich kompetencje i kwalifikacje)
Naruszenie dyscypliny pracy dotyczy nie realizowania obowiązku pracy i nauki i związane jest z karami dyscyplinarnymi. Pojawiają się uczniowie przerywający naukę zawodu