พะยอม
ชื่อวิทยาศาสตร์ Shorea roxburghii G. Don
วงศ์ DIPTEROCARPACEAE
ชื่ออื่น กะยอม ขะยอม ขะยอมดง พะยอมดง ยางหยวก เชียง เซียว พะยอมทอง แคน
ชื่อสามัญ White Meranti
ลักษณะวิสัย เป็นไม้ต้นผลัดใบ สูง 20–30 ม. เรือนยอดเป็นพุ่มกลม ลำต้นตรง เปลือกสีเทาคล้ำแตกร่องและเป็นสะเก็ดหนา เปลือกในสีน้ำตาลแกมเหลืองมีเส้นสีน้ำตาลแก่ ใบเดี่ยวเรียงสลับ แผ่นใบเป็นรูปมนรีขอบขนาน กว้าง 3.5–6 ซม. ยาว 9–13 ซม. ปลายใบเป็นติ่งแหลม โคนใบมน ผิวใบเกลี้ยงถึงมีขนนุ่มทางด้านล่าง เส้นแขนงใบ 14–16(–20) คู่ ก้านใบยาว 2–2.5 ซม. ดอกสีขาวนวลถึงเหลืองอ่อน กลิ่นหอมแรงออกเป็นช่อตามกิ่งและปลายกิ่ง ผลกลมรีถึงรูปไข่ ปลายแหลม กว้างประมาณ 1.2 ซม. ยาวประมาณ 1.5 ซม. มีปีกยาว 3 ปีกและปีกสั้น 2 ปีก การกระจายพันธุ์ในป่าเบญจพรรณแล้งและป่าดิบทั่วทุกภาคของประเทศที่ความสูงจากระดับทะเลปานกลาง 50–1,200 ม.ในต่างประเทศพบที่พม่า ลาว กัมพูชา เวียดนาม และมาเลเซีย ออกดอกเดือนธันวาคม–เมษายน ผลแก่เดือนกุมภาพันธ์–พฤษภาคม เนื้อไม้ สีเหลืองอ่อนถึงน้ำตาล ใช้ก่อสร้างทั่วไป เช่น เสา รอด ตง พื้น ฝา และไม้หมอนรถไฟ เป็นต้น เปลือกมีรสฝาด ใช้ปรุงเป็นยาสมานลำไส้ แก้ท้องเดิน ดอกปรุงเป็นยาแก้ไข้ แก้ลม บำรุงหัวใจ ชันใช้ผสมน้ำมันทาไม้ และยาแนวเรือ
ต้นพะยอม (ต้นพยอม) มีถิ่นกำเนิดในประเทศไทยและเอเชีย เช่น ประเทศพม่า ลาว ศรีลังกา และฟิลิปปินส์ จัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบมีความสูงประมาณ 15-20 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลางของลำต้นอาจยาวถึง 300 เซนติเมตร เปลือกต้นมีสีน้ำตาลหรือสีเทาเข้มแตกเป็นร่องตามยาวและเป็นสะเก็ดหนา ส่วนเนื้อไม้มีสีเหลืองถึงสีน้ำตาล