Bu derste maliyet muhasebesi nedir? ne ile ilgilenir? sorularını cevaplıyoruz. Ayrıca maliyet muhasebesinin genel muhasebeden farklı yönlerini ve hangi muhasebe hesaplarının kullanıldığını öğreniyoruz. Üretim yerlerini ve maliyetlerin takibi için gerekli temel kavramları inceliyoruz.
Aşağıdaki videolardaki örnekler maliyet muhasebesinin temel kavramları ve bunların uygulamada nasıl kullanıldığı ile ilgili bir fikir verecektir.
Ayrıca fabrika üretimi ile "nasıl yapılır" ile videoları izlemeniz üretim süreci aklınızda canlandırmanıza katkı sağlayacaktır. Örnek bir videoya buradan ulaşabilirsiniz.►
BAŞLANGIÇ ÖRNEKLERİ VE TEMEL KAVRAMLAR
Örnek 1) Üretim yapan ve dönem sonunda YARI MAMULÜ KALMAYAN bir işletmede maliyetlerin takip edilmesi
a) Muhasebe kaydı yapılmadan çözümlenmesi (► video 1a)
b) Muhasebe kaydı ile çözümlenmesi (► video 1b)
Örnek 2) Üretim yapan ve dönem sonunda YARI MAMULÜ KALAN bir işletmede maliyetlerin takip edilmesi
a) Muhasebe kaydı yapılmadan çözümlenmesi (► video 2a)
b) Muhasebe kaydı ile çözümlenmesi (► video 2b)
(Bu örnekleri belirtilen sıra ile izlerseniz üretim maliyetlerini yarı mamul olması veya olmaması durumlarına göre nasıl takip ettiğimizi daha iyi anlayacaksınızdır.)
► Bu derste öğrendiğimiz kavramları biraz daha kapsamlı bir örnek üzerinden inceliyoruz. Bu örnekte önce muhasebe kaydı yapmadan sonra aynı işlemleri muhasebe kaydı ile yaparak stok, üretim, satış maliyetlerini hesaplıyor işletmenin kar zararını tespit ediyoruz. Her iki durumda da aynı sonuçlara nasıl ulaştığımızı inceliyoruz. Maliyet Muhasebesinde ilerleme kaydetmek için gerekli bir örnektir.
*Videonun ekinde örnek pdf dosyalarına ulaşabilirsiniz.
Yukarıdaki örneklerde dönem sonunda yarı mamul kalması veya kalması durumlarının üretim maliyetlerine etkilerini inceledik. Üretim yapan işletmelerde üç farklı stok türü görülür. Bu stokların üretimin hangi aşamasında ortaya çıktığı ve hangi maliyeti etkilediği konusunu bu bölümde inceliyoruz.
Bu çalışmada dönem içi maliyet kayıtlarını yapan bir işletmenin dönem sonunda kalan stok durumlarına göre üretilen ve satılan mamullerinin maliyetlerini nasıl hesapladığını inceliyoruz. Üretim maliyetlerini üretim dışı maliyetleri ile birleştirerek işletmenin kar/zararını hesaplıyoruz.
Dönem sonu stokların maliyetler üzerindeki etkisi "Satışların Maliyeti Tablosu" ile açıklanır. Bu çalışmada stokların maliyete etkisini ve stoklar ile maliyetler arasındaki ilişkileri satışların maliyeti tablosu üzerinde inceliyoruz.
Bu çalışmada yukarıda stokların maliyetlere nasıl etki ettiğini kapsamlı bir örnek üzerinden inceliyoruz. Bu örnekte bir işletmenin takip eden iki dönemi inceleyerek, bir önceki dönem sonundaki stokların bir sonraki dönem maliyetlerine etkisini öğreniyoruz.
Stoklar işletmelerin varlıkları oluşturmakla birlikte kullanılan (veya satılan) stoklar maliyetleri oluşturur. Bir stok işletme tarafından üretimde kullanıldığı ve satıldığı ana kadar stok varlığı olarak bilançoda yer alırken, üretimde kullanılmasının (satılmasının) ardından maliyete veya gidere dönüşerek işletmelerin en büyük maliyetlerinden birini oluşturur. Bu nedenle stokların nasıl takip edildiği ve nasıl değerlendiği işletmelerin karlılıkları açısından kritiktir. Bu dersimizde stokların takip ve değerleme yöntemlerini ele alıyoruz.
FIFO (First In First Out) : İlk Giren İlk Çıkar
LIFO (Last In First Out) : Son Giren İlk Çıkar
Ağırlıklı Ortalama Maliyet
KONUYLA İLGİLİ ÖRNEKLER
Yukarıdaki örneklerde sürekli ve aralıklı envanter yöntemlerini, her bir stok takip yöntemi için ayrı ayrı inceledik ve farklılıklarını anlamaya çalıştık. Üretim yapan işletmelerde stokların maliyetlere etkileri önem arz ettiğinden bu tür işletmeler stoklarını genellikle sürekli takip ederler veya etmek isterler. Bu nedenle sürekli envanter konusunda örnekleri çoğaltmak konunun anlaşılması açısından gereklidir. Sürekli envanterde stok takip yöntemleri ile ilgili benzer örneklere aşağıdaki videolardan ulaşabilirsiniz.
Birden fazla üretim yerinde birden fazla üretim yapan işletmeler gider ve maliyetlerin hangi üretim yerine ve hangi mamule ait olduğunu hesaplama sorunu yaşarlar. Bu nedenle bu tür işletmelerde maliyetleri önce üretim yerlerine daha sonra üretim yerlerinde üretilen mamullere paylaştırma sorunu ortaya çıkar. Finalde artık bu tür işletmelerin üretim maliyetlerini ve ürettikleri mamul maliyetlerini hesaplayabilmemiz gerekir.
Kapsamlı Örnek 1
Dönem boyunca öğrendiğimiz konuları kapsamlı bir uygulama yaparak birleştirmemiz gerekiyor. Bu derste birden fazla üretim yeri olan ve birden fazla mamul üreten işletmeler için maliyet muhasebesi sürecini anlamaya çalışırken, şimdiye kadar öğrendiğimiz bilgileri üretim ve maliyetlere sürecinin hangi aşamasında kullandığımızı öğreniyoruz.
Kapsamlı Örnek 2
Gider dağıtımları ile ilgili benzer bir çalışmayı izleyebilirsiniz.