Матэрыялы да экзамену

План адказу на практычныя заданні

Адлюстраванне падзей гісторыі Беларусі ў творах беларускай літаратуры.

1. Вызначэнне храналагічнага перыяду, да якого адносіцца твор беларускай літаратуры і адлюстраваная ў ім гістарычная тэматыка.
2. Характарыстыка гістарычных умоў , у якіх адбывалася творчая дзейнасць пісменніка, ці біяграфічных звестак , якія сведчаць пра асабісты ўдзел аўтара ў адлюстраваных ім гістарычных падзеях.
3. Сістэматызацыя факталагічнага матэрыялу аб гістарычнай тэматыцы, адлюстраванай у творы беларускай літаратуры.
4. Вызначэнне пазіцыі (асабістага стаўлення) аўтара твора беларускай літаратуры да адлюстраванай ім гістарычнай тэматыцы.

Характарыстыка сацыяльна-эканамічнага (знешнепалітычнага) становішча Беларусі з апорай на гістарычную карту.

1. Вызначэнне храналагічнага перыяду ці сферы жыцця (сацыяльна-эканамічнай, замежнапалітычнай), з якімі злучаны змест гістарычнай карты.
2. Характарыстыка гістарычных умоў, якія паўплывалі на сацыяльна-эканамічнае (знешнепалітычнае) становішча, адлюстраванае на гістарычнай карце.
3. Сістэматызацыя факталагічнага матэрыялу з дапамогай легенды карты і вызначэнне на ёй месцазнаходжання вывучачы­емых аб'ектаў.
4. Выяўленне дынамікі (змен) у сацыяльна-эканамічным (знешнепалітычным) становішчы Беларусі з апорай на інфармацыю гістарычнай карты.

Суаднясенне падзеі ў гісторыі Беларусі з грамадска-гістарычным працэсам.

1. Сінхранізацыя гістарычнай падзеі з грамадска-палітычным працэсам.
2. Определение общего признака (понятия, термина), согласной которому проводится соотнесение исторического события с общественно-историческим процессом.
3. Сістэматызацыя факталагічнага матэрыялу ў адпаведнасці з тэарэтычнымі ведамі, якія ўяўляюць сабою грамадска-гістарычны працэс.
4. Вызначэнне асаблівага (характэрнага) для гістарычнай падзеі ў Беларусі пры суаднясенні яго з грамадска-гістарычным працэсам.

Характарыстыка ўкладу дзеяча навукі (культуры) у яе развіццё.

1. Вызначэнне храналагічнага перыяду і галіны, з якімі злучаны дасягненні дзеяча навукі (культуры).
2. Характарыстыка гістарычных умоў, якія паўплывалі на да­сягненні дзеяча навукі (культуры).
3. Сістэматызацыя факталагічнага (біяграфічнага) матэрыялу пра дасягненні дзеяча навукі з вызначэннем іх ролі ці творчасці дзеяча культуры з магчымым вызначэннем яго матываў.
4. Вызначэнне светапогляду (пазіцыі) дзеяча навукі (культуры) з характарыстыкай асаблівасцяў і вынікаў дасягненняў (творчасці), а таксама спадчыны, якая выкарыстоўваецца цяпер.

Раскрыццё зместу гістарычных тэрмінаў (паняццяў).

1. Вызначэнне храналагічнага перыяду і сферы грамадскага жыцця, да якіх адносіцца гістарычны тэрмін.
2. Вызначэнне прыкмет гістарычнага тэрміна.
3. Сістэматызацыя факталагічнага матэрыялу, з дапамогай якога расчыняецца ўтрыманне гістарычнага тэрміна.
4. Вызначэнне асаблівасцяў тлумачэння гістарычнага тэрміна пры характарыстыцы грамадска-гістарычнага працэсу ў Беларусі.

Характарыстыка дзейнасці гістарычнай асобы.

1. Вызначэнне храналагічнага перыяду і сферы грамадскага жыцця, да якіх ставіцца дзейнасць гістарычнай асобы.
2. Характарыстыка гістарычных умоў, у якіх ажыццяўлялася дзейнасць гістарычнай асобы.
3. Сістэматызацыя факталагічнага (біяграфічнага) матэрыялу пра дзейнасць гістарычнай асобы з магчымым вызначэннем яе прычын (матываў) і спосабаў.
4. Вызначэнне светапогляду (пазіцыі) гістарычнай асобы з характарыстыкай асаблівасцяў і вынікаў дзейнасці, ці ўклада ў вызначаную сферу, ці спадчыны, якая выкарыстоўваецца зараз.

Аналіз зместу гістарычнага дакумента.

1. Вызначэнне зыходных дадзеных дакумента (аўтарства, назва, час і месца стварэння)
2. Характарыстыка гістарычнай сітуацыі, у якой ствараўся дакумент.
3. Сістэматызацыя факталагічнага матэрыялу, які прадстаўлены у гістарычным дакуменце, ва ўзаемасувязі з навучальнымі тэарэтычнымі ведамі.
4. Вызначэнне пазіцыі аўтара (аўтараў) гістарычнага дакумента і іх мэт ці розных пунктаў гледжання, абгрунтаванне свайго стаўлення да мэтазгоднасці (зместу) гістарычнага дакумента.

Адлюстраванне падзей гісторыібеларусі ў творах беларускага мастацтва.

1. Вызначэнне храналагічнага перыяду, да якога адносицца твор мастацтва і адлюстраваная ў ім гістарычная тэматыка.
2. Характарыстыка гістарычных умоў, у якіх адбывалася творчая дзейнасць аўтара твора, ці біяграфічных звестак, якія сведчаць пра яго асабісты ўдзел у адлюстраваных гістарычных падзеях.
3. Сістэматызацыя факталагічнага матэрыялуаб гістарычнай тэматыцы, адлюстраванай у творы беларускага мастацтва.
4. Вызначэнне пазіцыі (асабістага стаўлення) аўтара твора беларускага мастацтва да адлюстраванай ім гістарычнай тэматыцы.

Параўнанне пунктаў гледжання на адзін і той жа гістарычны факт (выказванне аргументаванага пункта гледжання на адну з праблем гістарычнага развіцця Беларусі)

1. Высвятліце, адносна якой гістарычнай падзеі прадстаўлены пункты гледжання, каму яны прыналежаць ці па якой з праблем трэба сфармуляваць уласнае меркаванне.
2. Знайдзіце аргументы, якія скарыстаны навукоўцамі пры абгрунтаванні пунктаў гледжання, ці тэзісна сфармулюйце сваё меркаванне так, каб яно было бясспрэчным.
3. Вызначыце, ці з'яўляюцца пункты гледжання аб'ектыўнымі ці яны адлюстроўваюць толькі асабістыя меркаванні, ці абгрунтуйце сваё меркаванне з дапамогай дакладных гістарычных фактаў.
4. Высвятліце фактары (умовы), якія паўплывалі на фарміраванне пунктаў гледжання, ці азнаёмцеся з рэакцыяй на ваша меркаванне з пазіцыі яго правільнасці.

Тлумачэнне прычынна - выніковых сувязей паміж гістарычнымі фактамі.

1. Вызначэнне храналагічнага перыяду ці сферы грамадскага жыцця, да якіх ставяцца гістарычныя факты (працэсы)
2. Вызначэнне агульнай прыкметы (лагічнай паслядоўнасці), на аснове якога злучаюцца паміж сабой гістарычныя факты (працэсы).
3. Сістэматызацыя факталагічнага (тэарэтычнага) матэрыялу ў адпаведнасці з прычынна - следчай сувяззю паміж гістарычнымі фактамі (працэсамі) пры вызначэнні, якія з іх з'яўляюцца прычынай, а якія следствам.
4. Вызначэнне адмысловага (характэрнага) для прычынна-следчых сувязяў паміж гістарычнымі фактамі (працэсамі) у Беларусі.

Аналіз гістарычных фактаў на падставе статыстычных данных.

1. Вызначэнне храналагічнага перыяду ці сферы грамадскага жыцця, пра якія сведчаць статыстычныя дадзеныя.
2. Вызначэнне агульнай прыкметы, якой адказваюць статыстычныя дадзеныя.
3. Параўнанне статыстычных паказчыкаў паміж сабой у графічным выглядзе.
4. Вызначэнне асаблівасцяў ці дынамікі грамадска -гістарычнага працэсу ў Беларусі пры характарыстыцы.

Суаднясенне падзей гісторыі Беларусі і сусветнай гісторыі

1. Сінхранізацыя (пазначэнне на стужцы часу) дат гісторыі Беларусі, калі адбылася падзея, ці храналогічнага перыяду (працэсу), якія параўноўваюцца з сусветнай гісторыяй.
2. Вызначэнне прыкмет, па якіх будзе праводзіцца суаднясенне фактаў (працэсаў) гісторыі Беларусі і сусветнай гісторыі.
3. Сістэматызацыя факталагічнага матэрыялу ў падзеях (працэсах) гісторыі Беларусі і сусветнай гісторыі, якія параўноўваюцца.
4. Вызначэнне агульнага і рознага ў падзеях (працэсах) гісторыі Беларусі і сусветнай гісторыі ці пунктаў гледжання, якія суадносяцца.