GESCHIEDENIS
Sinds 2013 ensceneert Action Zoo Humain waarheidscommissies in België waar kunstenaars, activisten, burgers, wetenschappers én politici samen aan het woord komen. Gezien het huidige klimaat en verklaringen van de koning en het Federaal Parlement acht Action Zoo Humain de tijd rijp voor een échte waarheidscommissie die breed gedragen is en waarbij niet één, maar alle waarheden aan bod komen. Hieronder kan u alvast de geschiedenis van onze performance vinden.
De Performance
De Waarheidscommissie is het nomadisch project van Chokri Ben Chikha (onderzoeker/theatermaker) en Zouzou Ben Chikha (acteur/theatermaker), leden van theatergezelschap en performancegroep Action Zoo Humain. De Waarheidscommissie is een performance die theater, literatuur, dans en muziek integreert tot een hybride geheel, dat het midden houdt tussen een theatervoorstelling en een echte waarheidscommissie.
Met De Waarheidscommissie stelt Action Zoo Humain zich luidop de vraag of vele discussies vandaag hun oorsprong niet kennen in een specifiek hoofdstuk van de Belgische koloniale geschiedenis: het exposeren van exoten tijdens de wereldtentoonstellingen in de 19e en 20e eeuw. Onder andere Congolezen en Senegalezen werden op de wereldtentoonstellingen als attractie in namaakhutten tentoongesteld. Ze speelden er authentieke rituelen na, terwijl het blanke publiek toekeek. Was dat hallucinante evenement racistisch en mensonterend of net een toonbeeld van interculturele uitwisseling? Gaat de sociaal-culturele kloof van vandaag terug tot diep in de geschiedenis? Zijn de mislukte inburgering en de stroeve interculturele dialoog vandaag het indirecte gevolg van die menselijke exposities? Kunnen het fenomeen van de zoo humain en het mechanisme van stereotiepe beeldvorming ons iets leren over hoe we vandaag met diversiteit omgaan? De Waarheidscommissie neemt samen met artiesten, wetenschappers, getuigen en het publiek de geschiedenis onder de loep en bepaalt welke leugens toelaatbaar zijn en welke niet.
De voorstelling werd voor het eerst opgevoerd in 2013 in Gent (Oud Gerechtsgebouw) om in 2014 naar Kaapstad (University of the Western Cape) te reizen. In 2016 was de voorstelling te zien in Antwerpen (Oud Gerechtshof) en in 2017 voerde Action Zoo Humain de performance op in Mechelen (Raadzaal Stadhuis Mechelen) in het kader van het stadsfestival OP.RECHT.MECHELEN. In 2018 speelde de voorstelling in de Belgische Senaat in Brussel.
De Waarheidscommissie is een tweetalige voorstelling (Nederlands-Frans). De Franse tekst wordt via boventiteling vertaald in het Nederlands en omgekeerd.
In de pers
Etcetera
"Er worden stereotiepen gebruikt, je gaat daarin mee of je ergert je, tot je beseft dat ze in en door hun gebruik gedeconstrueerd worden, zodat er ruimte ontstaat voor een theorie en praktijk die de stereotiepen doorbreekt."
Het Nieuwsblad
"De broers Ben Chikha weten een serieus debat op een luchtige manier open te gooien, in strak afgemeten betogen die zijn aangevuld met enkele videofragmenten en Afrikaanse, muzikale intermezzo's."
De Wereld Morgen
"Is het een theatervoorstelling, een performance of toch een echte waarheidscommissie? De termen doen er niet toe. Het is een gebeurtenis die de deelnemers enkele stompen in de maag geeft."
Credits
De Waarheidscommissie Brussel (2018)
VAN EN MET Gia Abrassart, prof. dr. Kevin Absillis (UA), prof. dr. Zana Aziza Etambala (KMMA), dr. Bambi Ceuppens (KMMA), Chokri Ben Chikha, Sanderijn Helsen, Chantal Loïal, Nabil Mallat, Starlette Mathata-Mathas, Moussa N’Diaye, Annemie Neyts, Dahlia Pessemiers-Benamar, Marijke Pinoy, Christophe Vekeman ONDER LEIDING VAN Chokri Ben Chikha REGIE Chokri & Zouzou Ben Chikha PRODUCTIELEIDING Sietske de Vries TECHNIEK Niels Ieven PRODUCTIE Action Zoo Humain COPRODUCTIE KASK/School of Arts/HoGent PARTNERS Belgische Senaat, BELvue museum, DeMens.nu, Koninklijk Instituut voor Midden-Afrika (KMMA), Muntpunt, NTGent MET DANK AAN Bert Anciaux, dr. Karel Arnaut (KU Leuven), Koen Augustijnen, dr. Véronique Clette-Gakuba (ULB), dr. Maarten Couttenier (KMMA), prof. dr. Idesbald Goddeeris (KU Leuven) MET DE STEUN VAN Vlaamse overheid
De Waarheidscommissie Antwerpen (2016) & Mechelen (2017)
VAN EN MET Chokri & Zouzou Ben Chikha, Dahlia Pessemiers-Benamar, Marijke Pinoy, Mourade Zeguendi, prof. em. Herman Balthazar, Chantal Loïal, Ilse Mariën, Moussa N'Diaye, Omar Ba, Tom Lanoye/Eric Kempeneers, dr. Zana Aziza Etambala (Koninklijk Instituut voor Midden-Afrika), prof. dr. Henk De Smaele (UA), prof. dr. Kevin Absillis (UA), Starlette Mathata-Mathas, Koen Augustijnen ONDER LEIDING VAN Chokri Ben Chikha REGIE Chokri & Zouzou Ben Chikha PRODUCTIE Action Zoo Humain COPRODUCTIE KC Vooruit, KASK/School of Arts/Hogent PARTNERS Cultuur District Antwerpen, ccBe, Kultuurfaktorij Monty, Mestizo Arts Festival, Arenberg MET DE STEUN VAN Vlaamse Overheid, Stad Antwerpen
De Waarheidscommissie Kaapstad (2014)
VAN EN MET Tom Lanoye, prof. em. Herman Balthazar, Chokri & Zouzou Ben Chikha, Marijke Pinoy, Mourade Zeguendi, Chantal Loïal, Ilse Mariën, Annelies Verdoolaege (UGent), Josiane Kimbaut, Michael Olabode- Myslop Owa, Christopher Kudyahakuda Dirwe PRODUCTIE Action Zoo Humain COPRODUCTIE KC Vooruit, KASK/School of Arts/Hogent PARTNER University of the Western Cape MET DE STEUN VAN Vlaamse Overheid, Provincie Oost-Vlaanderen, Stad Gent, Universiteit Gent, Afrikaans Platform, Regie der Gebouwen, Liga Voor Mensenrechten
De Waarheidscommissie Gent (2013)
VAN EN MET prof. em. Herman Balthazar, Johan Braeckman (UGent), Youssou N'Dour (o.v.), Marijke Pinoy, Chokri & Zouzou Ben Chikha, Maimouna Diao, Kardinaal Danneels (o.v.), Mourade Zeguendi, Minister Bourgeois (o.v.), Ousmane N'Diaye, Koen Augustijnen, Ilse Mariën, Ben Benaouisse, Evelien Jonckheere (UGent), Moussa Nambé N'Diaye, Chantal Loial, Herwig Deweerdt (Cyriel Buysse Genootschap), Studenten KASK, Omar Ba (Afrikaans Platform), Annelies Verdoolaege (UGent) COPRODUCTIE KC Vooruit, KASK/School of Arts/Hogent IN SAMENWERKING MET De Centrale, les ballets C de la B en CAMPO MET DE STEUN VAN De Vlaamse Overheid, Provincie Oost-Vlaanderen, Stad Gent, Universiteit Gent, Afrikaans Platform, Regie der Gebouwen, Liga Voor Mensenrechten