24 listopada 2025 roku

REGULAMIN DEBATY

I.  ZASADY OGÓLNE

1. Głównym Organizatorem I Debaty Oksfordzkiej Klas Mundurowych o Profilu Pożarniczym, o Puchar Przechodni Wielkopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej (dalej nazywanej „DOKM 2025”) jest Wielkopolski Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej, który może zaprosić do współorganizacji inne podmioty.

2. DOKM 2025 jest regionalnym wydarzeniem dla klas o profilu pożarniczym lub ratowniczym, w szkołach ponadpodstawowych z terenu woj. wielkopolskiego. Celem przedsięwzięcia jest rozwinięcie umiejętności w zakresie publicznego przemawiania i nauki merytorycznego, przejrzystego prowadzenia dyskusji przy jednoczesnym upowszechnianiu tematyki bezpieczeństwa, w szczególności w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej.

3. Temat DOKM 2025 wokół którego będzie prowadzona narracja stron brzmi: „Poradnik bezpieczeństwa w formie broszury – relikt przeszłości, czy wielopokoleniowe narzędzie edukacji”.

4. Każda drużyna biorąca udział w DOKM 2025 może składać się maksymalnie z 4 mówców w składzie podstawowym oraz 1 zawodnika rezerwowego.

5. Każdą z poszczególnych drużyn mogą reprezentować zawodnicy tylko z jednej szkoły ponadpodstawowej. Drużynie towarzyszy opiekun (nauczyciel), który podejmuje decyzje o jej składzie. Drużyna spośród uczestników biorących udział w debacie wybiera dowódcę.

6. W DOKM 2025 biorą udział dwie drużyny: Propozycja i Opozycja.

a) Zadaniem Propozycji jest potwierdzenie następującej tezy: „Poradnik bezpieczeństwa w formie broszury jest wielkopokoleniowym narzędziem edukacji”;

b) Zadaniem Opozycji jest kontrargumentowanie wypowiedzi, zmierzającej do potwierdzenia tezy: „Poradnik bezpieczeństwa w formie broszury jest reliktem przeszłości i należy postawić na przekaz elektroniczny”;

c) Losowanie strony debaty (Propozycji lub Opozycji) następuje na początku debaty, przeprowadza je Marszałek. Uczestnicy muszą być przygotowani do narracji w ramach jednej i drugiej strony;

d) Dane kontaktowe do Organizatorów dostępne są na stronie Głównego Organizatora;

e) Sposób interpretacji regulaminu oraz wszystkie sprawy sporne z niego wynikające rozstrzyga Główny Organizator.

II.    UCZESTNICY DEBATY

1.    W debacie biorą udział: 

a) Marszałek - jest gospodarzem debaty, który w sposób godny i uroczysty czuwa nad jej porządkiem, przestrzeganiem regulaminu i uświęconych tradycją zwyczajów. To on ogłasza tezę debaty, przedstawia jej uczestników i udziela im głosu. Ma on prawo napominać mówców i publiczność jeśli naruszają zasady, w skrajnych przypadkach może odebrać głos, czy nawet wyprosić z sali danego uczestnika. Konwencja wymaga, by podczas debaty okazywać Marszałkowi należyty szacunek. Wspólnie z Sędziami – decyduje o przyznaniu ewentualnych punktów ujemnych;

b)   Propozycja – pełni rolę „proponujących” tezę. Podstawowym zadaniem drużyny Propozycji jest udowodnienie prawdziwości tezy. Mówcy, w toku swoich wystąpień, muszą swoją argumentacją wykazać, że zawarte w tezie postulaty bądź stwierdzenia są słuszne lub prawdziwe. Propozycja zasiada zawsze po prawicy Marszałka;

c) Opozycja – to drużyna kwestionująca tezę, której zadaniem jest wykazanie, że postulaty wskazane przez Propozycję w tezie są błędne lub nieprawdziwe. Drużyna Opozycji argumentuje przeciw tezie, starając się jednocześnie wykazać błędy w argumentacji przeciwnika. To przede wszystkim na Opozycji spoczywa ciężar kontrargumentacji w debacie;

d)   Sędziowie – oceniają debatę na podstawie zawartych w karcie oceny kryteriów. Każdy Sędzia wskazuje drużynę, która w jego mniemaniu wygrała dyskusję. Zadaniem Sędziego jest dokonanie swojej oceny debaty. Choć Sędzia ocenia drużyny przy pomocy karty oceny, musi wskazać tylko jednego zwycięzcę. Oznacza to, że nawet w przypadku remisu punktowego na karcie oceny Sędzia musi opowiedzieć się po jednej ze stron;

e) Audytorium – przysłuchuje się debacie. W ramach DOKM publiczność nie będzie zadawać pytań mówcom. Będzie mieć jednak możliwość oceny debaty, przyjmując rolę Sędziego, który po wysłuchaniu całej debaty wskaże większością oddanych głosów drużynę zwycięską (jej zdaniem);

f) Sekretarz – asystuje Marszałkowi w prowadzeniu debaty. Jest osobą odpowiedzialną za kwestie techniczne. Jego podstawowym obowiązkiem jest mierzenie czasu wystąpień poszczególnych mówców i kontrola sprzętu wykorzystywanego podczas debaty.

III.   PRZEBIEG DEBATY I ZASADY WYSTĄPIEŃ MÓWCÓW

1.    DOKM 2025 składa się z czterech części:

a)    rozpoczęcie debaty przez Marszałka, powitanie zebranych i przypomnienie najważniejszych reguł, losowanie stron (Propozycja lub Opozycja)

b)    przemówienia – naprzemienne wystąpienia członków obu drużyn,

c)    ocena Sędziów,

d)    udzielanie informacji zwrotnych, rozstrzygnięcie debaty.

2.    Czas: Mówcy mają do dyspozycji 4 minuty na wygłoszenie swojego przemówienia. Po upływie tego czasu Marszałek prosi mówcę o zakończenie wystąpienia. Mówca może dokończyć aktualne zdanie, jeśli jednak przekroczy czas wystąpienia o więcej niż 10 sekund, Marszałek odbiera mu głos, zaś Sędziowie są zobligowani do przyznania mu punktów ujemnych.

3.    Mówcy: Zabierają głos kolejno po sobie. Debatę zaczyna pierwszy mówca Propozycji, potem głos zabiera pierwszy mówca Opozycji, następnie przemawia drugi mówca Propozycji itd.

4.    Pytania/informacje: Pytania lub informacje, to krótkie wtrącenia do wystąpienia mówcy, które zadają/zgłaszają mu członkowie drużyny przeciwnej, po zakończonej czterominutowej wypowiedzi mówcy. Chęć zabrania głosu sygnalizuje się podnosząc rękę. Głosu udziela aktualnie przemawiająca osoba.

Wtrącający (przeciwnik) powinien zawsze określić czy zadaje pytanie czy zgłasza informacje. Zaznacza to stwierdzeniem „Szanowny Panie Marszałku/Szanowna Pani Marszałek, pytanie” lub „Szanowny Panie Marszałku/Szanowna Pani Marszałek, informacja”.

Pytania i informacje powinny nawiązywać do treści wypowiedzi mówcy. Wtrącający powinien uzyskać od mówcy odpowiedź na swoje pytanie lub komentarz do zgłoszonej przez niego informacji. Odpowiedzi na pytania podlegają ocenie Sędziów.

Najważniejsze zasady dotyczące pytań i informacji:

a)    Każdy mówca powinien przyjąć dwa pytania/informacje, jeżeli takie zostaną zgłoszone w czasie jego przemówienia;

b)    Ocenie podlega zarówno jakość pytania jak i sposób odpowiedzi na nie;

c)    Każdy mówca otrzymuje bazowo 2 punkty w kategorii „odpowiedź na pytania i informacje”. Od aktywności jego przeciwników zależy, czy skończy swoje wystąpienie z pełną, czy z pomniejszoną pulą. Warianty zachowania 2 punktów przedstawia się następująco:

• 2 pkt - Jeśli mówca nie otrzyma pytań od drużyny przeciwnej

• 2 pkt - Jeśli otrzyma tylko jedno pytanie/informacje, na które udzieli wyczerpującej odpowiedzi

• 1 pkt - Jeśli otrzyma dwa pytania/informacje i tylko na jedno z nich udzieli odpowiedzi

• 0 pkt - Jeśli nie zdoła odpowiedzieć na żadne z pytań

d)    Jeśli pytanie/informacja jest zadawane dłużej niż 10 sekund, Marszałek odbiera głos pytającemu, a Sędziowie punktują pytanie tak, jakby mówca udzielił na nie wyczerpującej odpowiedzi;

e)    Przemawiający nie musi przyjmować pytań/informacji zgłoszonych
w ostatnich 30 sekundach swojego przemówienia.

5.    „Ad vocem”: Podczas debaty każda drużyna może raz (i tylko raz!) użyć formuły „ad vocem” - krótkiego kontr-wystąpienia następującego od razu po przemówieniu, do którego zgłoszono ad vocem. Ad vocem trwa maksymalnie 1 minutę. Chęć skorzystania z ad vocem sygnalizuje się poprzez podniesienie odpowiedniej karty w sposób widoczny dla Marszałka i drużyny przeciwnej. Następnie Marszałek udziela głosu mówcy z tytułu ad vocem, po zakończeniu zadawania pytań/przekazywaniu informacji. Celem ad vocem jest zdynamizowanie przebiegu debaty oraz dostarczenie obu drużynom narzędzia do taktycznego jej rozgrywania. Ad vocem ma również 4 zasady szczegółowe:

a)    nie może go zgłosić mówca aktualnie przemawiającej drużyny (nie można zgłosić ad vocem do słów kolegi z zespołu),

b)    nie może go zgłosić mówca który przemawia następny w kolejności,

c)    nie można go zgłosić podczas przemówień czwartych mówców,

d)    można zgłosić ad vocem do ad vocem.

Przykładowe zastosowanie:

Przemawia 2 mówca Propozycji.

1, 3 i 4 mówca Opozycji może zgłosić Ad vocem do tego co mówi 2 mówca Propozycji (2 mówca Opozycji nie może zgłosić ad vocem, ponieważ będzie przemawiał zaraz po 2 mówcy Propozycji).

Ad vocem zgłasza 4 mówca Opozycji. Po zakończeniu mowy 2 mówcy Propozycji, Marszałek zaprasza 4 mówcę Opozycji do wygłoszenia ad vocem.
Po ad vocem głos zabiera 2 mówca Opozycji, zgodnie z kolejnością.

IV.  ROLE MÓWCÓW

1.    Każdy mówca posiada określoną rolę, którą powinien starać się wypełnić w trakcie trwania debaty.

2.    Pierwsi Mówcy – rozpoczynają debatę. Ich zadaniem jest przedstawienie i wytłumaczenie jak drużyna rozumie daną tezę, jakie wobec niej zajmuje stanowisko oraz jaka jest jej zdaniem oś sporu w debacie. Po zdefiniowaniu tezy, mówcy powinni zarysować linię argumentacyjną swojej drużyny określając ramy w jakich będzie toczyła się debata. Jeśli mówcom starczy czasu – mogą rozpocząć właściwą argumentację.

3.    Drudzy Mówcy – ich celem jest rozwinięcie argumentacji. To na drugich mówcach w największym stopniu spoczywa obowiązek przedstawienia argumentów drużyny, ich wyjaśnienie i udowodnienie. Jeśli znajdą czas, mogą jeszcze doprecyzować, jak drużyna rozumie tezę, polemizując z definicjami przeciwników - lub zacząć kontrargumentację.

4.    Trzeci Mówcy – powinni skupić się w swych wystąpieniach na kontrargumentacji. Dobry trzeci mówca jest w stanie obalić wszystkie argumenty przeciwnika, pokazując błędy logiczne lub zły dobór przykładów przez drugą stronę. „Trójki” mogą też uzupełnić argumentację własnej drużyny – bardzo często się zdarza, że nowy argument jest równocześnie kontrargumentem. Jeśli wymaga tego przebieg debaty, mogą oni podsumować to co zostało dotąd powiedziane.

5.    Czwarci mówcy – ich zadaniem jest podsumowanie debaty i dokonanie swoistego resume stanowiska swojej drużyny. Powinni przypomnieć jak drużyna rozumie tezę, jakie są jej najważniejsze argumenty, gdzie w debacie pojawił się spór oraz dlaczego drużyna mówcy go wygrała. W ramach podsumowania lub przed jego rozpoczęciem, czwarci mówcy mogą dokończyć polemikę z argumentami adwersarzy.

6.    Mówcy powinni pamiętać, że debata jest dynamiczna, co wymusza na nich konieczność reagowania na zmieniającą się sytuacje. Niejednokrotnie zdarzają się okoliczności, które zmuszają mówcę do wyjścia ze swojej podstawowej roli i zmodyfikowania przygotowanej przez siebie wcześniej strategii. Reguły debaty muszą taką możliwość dopuszczać. Właśnie dlatego w formacie DOKM obowiązuje zasada:  Każdy mówca może wcielić się w rolę swojego poprzednika oraz swojego następcy. Reguła ta oznacza w praktyce to, że każdy z mówców może „wejść w rolę” swojego kolegi/koleżanki z drużyny i częściowo ją uzupełnić.

Przykładowo – trzeci mówca może wprowadzić nowe argumenty (rola drugiego mówcy) lub jeśli uzna to za konieczne w danej debacie – częściowo podsumować to co zostało dotychczas powiedziane (rola czwartego mówcy). Mówca musi jednak pamiętać, że wchodzenie w rolę innego mówcy nie może oznaczać niewypełnienia własnej roli.

V. KRYTERIA OCENY

1.    Sędzia oceniając drużyny podczas DOKM 2025 powinien kierować się zasadą, że „o sile drużyny stanowi suma umiejętności jej członków”. Oznacza to, że Sędziowie ważą i oceniają siłę wystąpień poszczególnych mówców, dodając do nich ocenę drużynową, na którą wpływ mają wszystkie wystąpienia członków drużyny.

2.    Indywidualnie ocenianych jest wiele aspektów związanych z techniką wystąpień, ich poziomem retorycznym i siłą przekonywania wygłaszanych przemówień.

3.    Ocenie grupowej podlega zaś przede wszystkim szeroko pojęta warstwa merytoryczna.

4.    Każda drużyna w debacie może zdobyć maksymalnie 100 punktów.

a)    Do 90 punktów jest przyznanych łącznie w ocenie  indywidualnej i drużynowej;

b)    Dodatkowo Sędzia dzieli 10 punktów pomiędzy oba zespoły, próbując oddać układ sił w debacie. Tą kategorię oceny nazywamy werdyktem. Jeśli suma ocen (indywidualnych i drużynowych) wraz z werdyktem i po uwzględnieniu punktów ujemnych daje remis, debatę wygrywa drużyna, która wygrała werdykt.

Przykład:

Debatę sędziuje trzech Sędziów.

·         Pierwszy Sędzia wskazał wynik:     Propozycja   82 – 76  Opozycja.

·         Drugi Sędzia:                                      Propozycja   77 – 79  Opozycja.

·         Trzeci Sędzia:                                     Propozycja   84 – 82  Opozycja.

Wynik takiej debaty pokazywany jest w sposób następujący:

·         Pierwszy Sędzia – Propozycja 1:0 Opozycja, 82 punkty – 78 punkty.

·         Drugi Sędzia – Propozycja 0:1 Opozycja, 77 punkty – 79 punkty.

·         Trzeci Sędzia – Propozycja 1:0 Opozycja, 84 punkty – 82 punkty.

Wynik:

Propozycja  2 : 1  Opozycja

5.    Ocena indywidualna odbywa się w pięciu obszarach. Każdy mówca może otrzymać maksymalnie 15 punktów za swoje wystąpienie. Łącznie zatem, wszyscy mówcy mogą uzbierać do 60 punktów. Sędziowie oceniają wystąpienia indywidualne z dokładnością do 0,5 punktu:

• Struktura wystąpienia (0 – 3 pkt) - Ocenie podlega jasność artykulacji myśli, przejrzystość wystąpienia i jego struktura. 3 punkty to wartość dla przemówienia łączącego w sobie jasną strukturę i dygresje retoryczne.

• Komunikacja werbalna (0 – 4 pkt) - Ocenie podlegają treść wystąpienia, jego perswazyjność, prawdziwość przytoczonych danych, zastosowane techniki retoryczne i dostosowanie języka mówcy do oczekiwań publiczności (4 punkty to wartość wystąpienia bezbłędnego i niezwykle przekonywującego).

• Komunikacja niewerbalna (0 – 3 pkt) - Oceniana jest dykcja, modulacja głosu, artykulacja i mowa ciała, gestykulacja, radzenie sobie ze stresem, kontakt wzrokowy, brak czytania z kartki. Na 3 punkty zasługuje mówca, który doskonale czuje się i radzi sobie przy mównicy i nie popełnia żadnych błędów warsztatowych.

• Pytania (2 – 0 pkt) - Wartość bazowa u każdego mówcy to 2 punkty. W zależności od liczby zadanych pytań/ informacji i od jakości odpowiedzi na nie zależy, czy Sędzia zmniejszy tę wartość. Każdy mówca rozpoczyna swoje wystąpienie mając maksymalne 2 punkty za pytania. Jeśli przeciwnicy nie zadadzą mu żadnego pytania bądź informacji lub też zadadzą pytania na które przemawiający odpowie z łatwością – sędziowie zostawiają mu maksymalne 2 punkty. Za każdy brak odpowiedzi na zadane pytanie lub brak odniesienia się do przekazanej informacji sędziowie odejmują 1 punkt. Jeśli przeciwnicy zadali dobre pytanie, na które mówca nie udzieli akceptowalnej odpowiedzi, każdy Sędzia również odejmuje mu 1 punkt (ponieważ nie odpowiedział na zadane pytanie). Ten system oceniania pytań motywuje przeciwników do ich zadawania. Pozwala też Sędziom ocenić stopień umiejętności spontanicznego reagowania przez mówców.

• Rola (0 – 3 pkt) - Wypełnienie roli mówcy uwzględniające dynamiczny charakter debaty. Za niewypełnienie roli uznajemy sytuację, w której większość czasu swojego wystąpienia mówca poświęcił na rzeczy nie związane bezpośrednio z jego rolą. Maksymalną liczbę punktów przyznaje się mówcy, który błyskotliwie wypełnił swoją rolę, ułatwiając innym członkom swojej drużyny wykonanie ich zadań (mowa spójna z wystąpieniami innych członków drużyny). 

6.    Ocena grupowa - to ocena merytoryczna drużyny, w ramach której może ona otrzymać maksymalnie 30 punktów. W jej obrębie Sędziowie oceniają przede wszystkim spójność wystąpień członków drużyny, siłę ich argumentów oraz sposób kontrargumentacji, sprawdzając jak drużyna „przepracowała temat”. Sędziowie ocieniają grupowo z dokładnością do 1 punktu:

• Spójność drużyny (0 – 5 pkt) - Poziom wzajemnego uzupełniania się przemówień oraz brak logicznych zaprzeczeń w mowach poszczególnych mówców. Wartość wyjściowa to 3 punkty. Na 5 punktów zasługuje drużyna, której wystąpienia mówców w pełni korespondują ze sobą i nie ma w nich żadnych nieścisłości.

• Definiowanie linii sporu (0 – 5 pkt) - Określa, na ile precyzyjnie drużyna określiła swoje stanowisko dotyczące rozumienia tezy i wyznaczenia linii sporu. 5 punktów przyznaje się drużynie, która w sposób niebudzący wątpliwości i adekwatny do tematu zdefiniowała tezę, określając swoje stanowisko i powody jego zajęcia.

• Linia argumentacyjna drużyny (0 – 10 pkt) - Waga i siła argumentów przedstawionych przez drużyny ważona na podstawie ich wartości logicznej, adekwatności wobec tezy i poziomu dostosowania ich do możliwości percepcyjnych audytorium. To ocena czysto merytoryczna. Maksymalną liczbę punktów można przyznać drużynie, która przedstawiła co najmniej 3 silne, rozbudowane argumenty, które zostały udowodnione i poparte dobrze dobranymi przykładami.

• Kontrargumentacja (0 – 10 pkt) - Umiejętność prowadzenia przez drużynę polemiki z argumentami przeciwników. Kontrargumentacja czasem przenika się z argumentacją, dlatego sędziowie powinni patrzeć na oba te pola z uwagą. Maksymalną ilość punktów przyznaje się drużynie, która skutecznie podważyła wszystkie argumenty przeciwnika. 

7.    Werdykt – to ostatni obszar oceny Sędziego, który w tym zakresie do rozdysponowania 10 punktów. Jest to element oceny horyzontalnej, w której punktem odniesienia jest poziom drużyn względem siebie. Werdykt ma odzwierciedlać subiektywne odczucie Sędziego w stosunku do tego, jaki poziom drużyny reprezentowały względem siebie. Sumę 10 punktów Sędzia dzieli wedle uznania, starając się oddać proporcję przewagi jednej drużyny nad drugą. Sędzia przydziela werdykt na końcu, po uzupełnieniu reszty karty. Wskazując werdykt Sędzia nie może przyznać remisu.

8.   Punkty ujemne - W formacie DOKM 2025 są trzy grupy działań, za które drużyna może otrzymać punkty ujemne. Punktu ujemne są przyznawane z inicjatywy Sędziego lub na wniosek Marszałka. Przyznane punkty ujemne każdy Sędzia sumuje z wynikiem punktowym drużyny na jego karcie oceny.

Punkty ujemne można otrzymać tylko i wyłącznie za działania, które mają wpływ na wynik debaty. Są to:

• Użycie argumentu ad personam (Od – 2 do – 8 pkt) - Użycie argument ad personam (argument negatywnie wartościujący przeciwnika, który dotyczy bezpośrednio adwersarza, nie zaś jego argumentów bądź wypowiedzi). Każdy Sędzia indywidualnie decyduje, w jakim stopniu ukarze za użycie ad personam, ponieważ argumenty takie różnią się między sobą (dotkliwie będą karane argumenty celowo obrażające adwersarza). Punkty są przyznawane z inicjatywy Sędziego.

• Za rozmowę lub przeszkadzanie (- 2 pkt) - Za niestosowne zachowanie (przeszkadzanie oponentom) podczas debaty lub rozmowę pomiędzy uczestnikami, jeśli Marszałek zwróci się do mówcy lub drużyny „Upominam Pana/Panią”. Punkty są przyznawane z inicjatywy Marszałka.

• Za przedłużanie wystąpienia (- 1 pkt) - Po upływie czasu wystąpienia mówca ma prawo dokończyć zdanie i podziękować za możliwość zabrania głosu. Dokończenie zdania nie może trwać dłużej niż 10 sekund. Jeśli mówca przekroczy ten czas Marszałek zwraca się do niego używając zwrotu „Odbieram Panu/Pani głos”. Punkty są przyznawane z inicjatywy Marszałka.

VI.  ROZSTRZYGNIĘCIE DEBATY

1.    W DOKM 2025 zawsze wygrywa ta drużyna, która przekona do siebie większą liczbę Sędziów.

2.    Choć Sędziowie oceniają drużyny przy pomocy karty oceny, każdy z nich musi wskazać tylko jednego zwycięzcę – finalne wskazanie zwycięstwa Propozycji lub Opozycji.

3.    W DOKM 2025 zawsze bierze udział nieparzysta liczba Sędziów. Poza Sędziami zaproszonymi do oceny przez Wielkopolskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP, rolę dodatkowego Sędziego na końcu debaty przyjmuje audytorium – publiczność. Audytorium wyraża zdanie, wskazując stronę wygraną (Propozycja lub Opozycja) poprzez oddanie głosu, przy wykorzystaniu udostępnionego narzędzia elektronicznego, na końcu debaty. Strona, która otrzyma większość głosów audytorium otrzymuje 1 pkt. Strona, która otrzyma mniejszość głosów audytorium otrzymuje 0 pkt.

4.    Wyniki punktacji sędziów są przedstawiane w dwóch formach – dużych i małych punktów. Duże punkty pokazują, kogo dany Sędzia wskazał jako zwycięzcę (drużyna dostaje 1 lub 0 dużych punktów u jednego Sędziego). Małe punkty to suma wszystkich punktów z karty (ocena indywidualna, drużynowa i werdykt). W przypadku audytorium przyznaje się tylko duże punkty: 1 lub 0, w myśl zasady opisanej w punkcie VI. 3.

5. Zwycięska drużyna otrzymuje Puchar Przechodni Wielkopolskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP "DOKM".

Regulamin został zatwierdzony
przez Wielkopolskiego Komendanta Wojewódzkiego
Państwowej Straży Pożarnej,

Poznań, dnia 7 listopada 2025 roku