อำเภอปากคาดมีคำขวัญว่า “นครหิน ถิ่นวัฒนธรรม ถ้ำศรีธน คนปากยิ้ม ริมโขงสวย รวยไม้ผล” อำเภอปากคาดเดิมเป็นหมู่บ้านหนึ่งของตำบลโพนแพง เขตปกครองอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย ผู้คนท้องถิ่นเดิมอยพยมาจาก สปป.ล.ในครั้งอดีตประมาณ ๑๕๐ –๑๘๐ ปี ได้รวมกันเป็นชุมชนอาศัยอยู่ตามแม่น้ำโขง ได้แก่ หมู่ที่ ๑ – ๖ ตำบลนากั้ง หมู่ที่ ๑,๒ ๘ ตำบลปากคาด ต่อมาราษฎรได้อพยพมาจากจังหวัดร้อยเอ็ด ขอนแก่น มหาสารคาม อุบลราชธานี อุดรธานี บุรีรัมย์ สกลนคร หนาแน่นเพิ่มขึ้น จึงแยกออกมาเป็นตำบลปากคาด ต่อมา ปี 2521 ได้ยกระดับเป็นกิ่งอำเภอปากคาด ประกอบด้วย ๔ ตำบล ตำบลปากคาด หนองยอง นากั้ง และโนนศิลา ปี 252๙ ได้ยกฐานะเป็นอำเภอปากคาด ประกอบด้วย ๖ ตำบล ตำบลสมสนุกแยกออกจากตำบลหนองยอง และตำบลนาดง แยกออกจากตำบลโนนศิลา ตามลำดับ ตั้งอยู่ห่างจากจังหวัดหนองคาย ตามถนนหมายเลข 212 ประมาณ 9๐ กิโลเมตร ห่างจากจังหวัดบึงกาฬ ประมาณ 45 กิโลเมตร