Compassie in het Vlaamse onderwijs
Situering van het onderzoek
In het schooljaar 2017-18 werd voor het eerst onderzoek gedaan naar “compassie” bij leerkrachten in Vlaanderen. In het Nederlands roept compassie mogelijk de betekenis van “medelijden” op, wat een eerder negatieve bijklank heeft. Daarom kreeg het onderzoek als titel “Op moeilijke momenten steun vinden op school”.
Het onderzoek werd uitgevoerd door Ludwig Peeters in het kader van zijn masterproef (Opleidings- en Onderwijswetenschappen) aan de Universiteit Antwerpen (promotor: prof. Bart Wille).
Opbouw van het onderzoek
Het ging om een kwantitatief onderzoek aan de hand van een vragenlijst, waarin de volgende elementen aan bod kwamen:
- compassie die leerkrachten ervaren vanwege naaste collega’s en directie
- werkgerelateerde stress
- positief affect (welbevinden)
- burn-out
- betrokkenheid bij het werk
- ziekteverzuim
- intentie tot verloop
Het onderzoek wilde in kaart brengen in welke mate leerkrachten op moeilijke momenten steun vinden op school én welke daarvan de effecten zijn op hun persoonlijk welbevinden en professioneel functioneren.
Een driehonderdtal leerkrachten (S.O.) uit heel Vlaanderen namen deel aan het onderzoek. Klik hier voor meer details over de samenstelling van de steekproef.
Korte samenvatting van de resultaten
Uit het onderzoek is gebleken dat
- leerkrachten veel steun vinden bij elkaar en gemiddeld bij hun directie,
- het ervaren van steun op moeilijke momenten een belangrijke factor is voor het welbevinden van leerkrachten,
- het ervaren van steun en welbevinden een duidelijke invloed hebben op burn-out, betrokkenheid bij het werk, ziekteverzuim en intentie tot verloop,
- compassie vooral belangrijk is voor leerkrachten die veel stress ervaren: bij leerkrachten die veel stress en weinig steun ervaren, zakt het welbevinden erg diep. Leerkrachten die veel stress ervaren maar op de steun van hun collega's kunnen rekenen, voelen zich net zo goed in hun vel als een leerkracht met een gemiddeld stressniveau.
- compassie vele vormen kan aannemen: vaak volstaat een luisterend oor, soms hebben leerkrachten behoefte aan concrete maatregelen om hun opdracht werkbaar te maken, en er zijn krachtige verhalen van mensen die een collega thuis een handje toesteken wanneer die geconfronteerd werd met een zware tegenslag.
Voor een uitgebreide versie van de resultaten kan je hier terecht:
Zelf aan de slag
Ben je overtuigd dat compassie een meerwaarde kan betekenen voor jou of je school? Neem dan zeker een kijkje op de pagina met het vormingsaanbod.