การบริหารจัดการน้ำบ้านชากไทย
ในช่วงปี พ.ศ.2556-2557 ได้มีการจัดตั้งกลุ่มน้ำดิบขึ้นเนื่องจากสถานการณ์ภัยเเล้งเเละน้ำไม่เพียงพอต่อการใช้ในการทำเกษตรกรรม ซึ่งการบริการจัดการน้ำในตอนนั้นยังไม่สามารถที่จะการจายน้ำให้เพียงพอต่อความต้องการของคนในหมู่บ้านได้ จึงเป็นที่มาของการรวมกลุ่มกันเพื่อจัดสรรน้ำให้เพียงพอต่อสมาชิกในหมู่ 4
กลุ่มน้ำดิบเนินมะหาด-เขารูปช้าง
เดิมที่กลุ่มน้ำดิบเนินมะหาด-เขารูปช้าง เป็นกลุ่มเดียวกลุ่มใหญ่ทั้งตำบลชากไทย ซึ่งเเหล่งที่เอาน้ำมาใช้นั้นได้มาจากเเม่น้ำจันทบุรี อยู่บริเวณวัดทุ่งสะพาน ต่อมามีการเเยกตัวออกมาตั้งกลุ่มของตนเองใหม่เนื่องจากเกิดการบริหารจัดการน้ำไม่ทันไม่เพียงพอต่อการใช้ เป็นกลุ่มใช้น้ำบ้านเนินมะหาด-เขารูปช้าง (โครงการ 2) ซึ่งจะมีการสูบน้ำจากหมู่ 8 บ้านว่านเหลือง บริเวณซอย 4 คลองกระทิง
กลุ่มเกษตรกรผู้ใช้น้ำดิบกระทิง-คลองขวาง
เริ่มก่อตั้งในปี พ.ศ.2518 ในพื้นที่หมู่ที่ 7 ตำบลชากไทย อำเภอเขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรี โดยมีการรวมกลุ่มของเกษตรกรทำสวนผลไม้ในพื้นที่หมู่ที่ 7 ประมาณ 40 คน การรวมกลุ่มนี้มีเเนวคิดในการเเก้ปัญหาการขาดเเคลนน้ำในการเกษตรกรรมสวนผลไม้ เเละในปัจจุบันกลุ่มเกษตรกรผู้ใช้น้ำดิบกระทิง-คลองขวาง มีสมาชิกจำนวน 48 คน
กลุ่มน้ำดิบบ้านชากไทย-ทุ่งสะพาน
ในช่วงปี พ.ศ.2538 สภาพภูมิอากาศเปลี่ยนเเปลง ฝนเเล้ง น้ำในคลองไม่เพียงพอต่อการใช้สอยในการเกษตร ในขณะนั้นกำนันวิเชียร กำนันประจำตำบลชากไทยได้มีเเนวคิดที่จะตั้งกลุ่มเกี่ยวกับการดูเเลน้ำ ได้มีการประชุมตำบล มีการขอรับการสนับสนุนจากกรมพลังงาน มีการประชุมหาสมาชิกมาเพื่อทำน้ำดิบ จึงได้มีการจัดตั้งน้ำดิบชากไทย-ทุ่งสะพาน เพื่อเป็นการบริหารจัดการน้ำขึ้น
กลุ่มผู้ใช้น้ำบ้านว่านเหลือง
เดิมทีชาวบ้านต่างคนต่างมีการใช้น้ำในส่วนกลางที่เป็นคลอง หรือฝายก้้นน้ำบ้านว่านเหลือง ซึ่งว่านเหลืองนั้นเป็นชื่อของซอย ซึ่งจะเเบ่งออกไปเป็นซอย 1 เเละซอย 2 โดยระหว่างซอย 1 เเละซอย 2 จะมีคลองกั้นกลางอยู่ชาวบ้านทั้งสองฝั่งคลองจะมีการใช้น้ำจากเเหล่งน้ำดังกล่าวเเละมีการเเบ่งเขตการใช้น้ำซึ่งผู้ใช้หลักจะเป็นชาวบ้านหมู่ 8 จากเเนวคิดว่าทำอย่างไรจะมีน้ำในคลองให้ใช้ไปตลอดจึงจัดตั้งกลุ่มของคนที่มีการใช้น้ำขึ้นมาเป็นกลุ่มผู้ใช้น้ำบ้านว่านเหลือง
กลุ่มผลิตภัณฑ์ชุมชน หมู่ 7
กลุ่ม OTOP คิชฌกูฏบาติก เป็นการรวมกลุ่มในรูปเเบบกลุ่มอาชีพ ซึ่งเริ่มต้นดำเนินการจากการรับสมัครสมาชิกที่มีความสนใจเดียวกันในการทำผลิตภัณฑ์ชุมชนโดยมีเเกนนำกลุ่ม คือ คุณเยาวเรศ บัวหลวง ประธานกลุ่มทำหน้าที่ออกเเบบลายผ้า การออกเเบบสีมัดย้อม การบริหารจัดการกลุ่ม รวมทั้งการควบคุมจำนวนคลังสินค้า ปัจจุบันมีจำนวนสมาชิก 30 คน เเละมีการเผยเเพร่เพิ่มเติมเกี่ยวกับการให้ความรู้การมัดย้อมผ้าบาติกให้เเก่บุคคลที่สนใจอีกด้วย
พ.ศ.2558 ได้มีการรวมกลุ่มเพื่อจัดตั้งกลุ่มวิสาหกิจชุมชนสวนทุเรียนจันท์ จดทะเบียนเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ที่สำนักงานเกษตรอำเภอเพื่อขับเคลื่อนเเละผลักดันกลุ่มคนที่ปลูกทุเรียน เป็นบริษัท จดทะเบียนนิติบุคคล วันที่ 4 ก.พ. 2564 ด้วยเงินทุนจดทะเบียน 1,000,000 บาท ปัจจุบันมีเงินทุนหมุนเวียนในช่วงฤดูเก็บเกี่ยว 100 ล้านบาท ทั้งนี้สมาชิกในกลุ่มส่วนใหญ่จะเป็นชาวสวนทุเรียน
การดำเนินงานของศูนย์เรียนรู้การผลิตมังคุดคุณภาพ (ศูนย์เครือข่าย ศพก.อำเภอเขาคิชฌกูฎ) หมู่ที่ 1 เป็นการให้ความรู้กับกลุ่มคนที่มีความสนใจเกี่ยวกับการผลิตมังคุดให้ได้คุณภาพ เป็นต้นเเบบด้านการลำต้นทุนการผลิต ทำให้ชุมชนเกิดการเรียนรู้ นำไปปฏิบัติเเละสามารถขยายผลต่อผู้อื่นได้
ได้เริ่มก่อตั้งในปี พ.ศ.2559 ในพื้นที่หมู่ที่ 4 ตำบลชากไทย อำเภอเขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรี โดยมีการรวมกลุ่มของเกษตรกรทำสวนมังคุด มีสมาชิก 50 คน โดยมีการจัดตั้งกลุ่มชื่อว่า "เเปลงใหญ่มังคุดเขาคิชฌกูฏ" มีลักษณะการดำเนินงานในรูปเเบบการรวมกลุ่มกันเพื่อจัดตั้งวิสาหกิจชุมชน เพื่อเป็นพื้นที่ในการตลาดให้กับสมาชิกในกลุ่ม
ใน พ.ศ.2559 มีการดำเนินการรับสมัครสมาชิกให้สมาชิกนำขยะเข้ามาขายเริ่มต้นที่หมู่ 4 จำนวนสมาชิกประมาณ 50 คน เเละมีจำนวนสมาชิกที่เพิ่มจำนวนมากขึ้น ในปี พ.ศ.2562 มีจำนวนสมาชิกเพิ่มขึ้น จำนวน 70 คน โดยมีการให้สมาชิกที่สนใจเข้ารับการอบรมเรื่องการคัดเเยกประเภทเเละศึกษาดูงานนอกสถานที่ เเละอบรมให้สมาชิกในชุมชนมีการคัดเเยกขยะเพื่อให้ได้ราคาเเละลดปริมาณขยะ
การดำเนินการของกลุ่ม โดยการใช้กลไกของ อถล.เเละกระบวนการมีส่วนร่วมของผู้นำชุมชน ได้เเก่ ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน คณะกรรมการหมู่บ้าน อาสาสมัคร จิตอาสา อถล.เทศบาลเข้ามามีส่วนร่วมในการดำเนินการ โดยให้การสนับสนุนรถไถ เครื่องตัดหญ้า รถบรรทุกน้ำ ในการช่วยทำความสะอาดพื้นที่สาธารณะ จัดการสิ่งเเวดล้อมในระดับครัวเรือนเเละหมู่บ้านเเละหน่วยงานภายนอก
นโยบายขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการดำเนินการด้านการจัดการสิ่งเเวดล้อม ภายใต้กลุ่ม อถล.ทำให้เกิดงานกิจกรรมการทำความสะอาดในชุมชน เเละการคัดเเยะขยะเพื่อการจำหน่ายนำเงินรายได้มาเป็นสวัสดิการเเต่ไม่มากนัก เน้นเรื่องการสร้างวินัยในการจัดการขยะโดยเริ่มต้นจากครัวเรือน เเละต่อเนื่องไปยังโรงเรียนเเละสถานที่สาธารณะ
การบิณฑบาตขยะ เริ่มดำเนินการเมื่อประมาณ 1 ปี ที่ผ่านมา (พ.ศ.2566) จากรัฐบาลมีนโยบายลดขยะ เทศบาลตำบลชากไทยจึงได้ดำเนินการร่วมกับวัดวังทอง นำโดยพระครูจันทรกิจโสภณ (สฤษดิ์ จนทสโร) เจ้าคณะตำบลชากไทย เจ้าอาวาสวัดวังทอง หมู่ 7
เป็นบุคลากรที่มีความสำคัญในการดูเเลด้านสุขภาพของคนในชุมชนโดยเฉพาะประเด็นเกี่ยวข้องกับการดูเเลอาหาร เเละการใช้สมุนไพร ทั้งนี้เเพทย์ประจำตำบล หมู่ที่ 5 มีความเชี่ยวชาญในการเป็นปราชญ์สมุนไพร โดยมีที่มาจากการที่บิดาเป็นปราชญ์ชาวบ้านสมุนไพรไทยเเละหมอพื้นบ้าน เเละมีการสืบทอดต่อจากบิดา
"ชาวชอง"เป็นชนพื้นเมืองดั้งเดิมที่อาศัยอยู่ในป่าหรือชนบทเเถบภาคตะวันออก ทั้งในจังหวัดฉะเชิงเทรา ระยอง จันทบุรี มีวัฒนธรรมความเป็นอยู่ที่เป็นลักษณะเฉพาะในเรื่องของอาหารการกิน ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นอาหารที่หาได้จากป่า พืชสมุนไพรต่างๆ นำมาปรุงยาเเละอาหาร เรียกว่า "อาหารชอง" ในปีพ.ศ.2560 ทางเทศบาลตำบลชากไทย ได้มีการสนับสนุนให้ชาวบ้านในพื้นที่ประกอบอาหารชองเพื่อไปร่วมจำหน่ายในงานร้านค้าประชารัฐซึ่งทำให้อาหารชองเป็นที่รู้จักของบุคคลภายนอกมากขึ้น
ผู้ประกอบการอาหาร 1 สำรับ 5 เมนู มีลักษณะเป็นกลุ่มผู้ประกอบการ โดยมีการดำเนินงานเพื่อรับจ้างประกอบอาหารสำหรับงานพิธีต่างๆ จะเป็นลักษณะผู้ประกอบการระดับครัวเรือน ซึ่งอาหารทั้ง 5 เมนูนี้จะประกอบไปด้วย 1)ต้ม 2)ผัด 3)เเกง 4)ทอด 5)น้ำพริก ในพื้นที่เทศบาลตำบลชากไทยมีผู้ประกอบการรวม 3 ราย มีการประสานงานกันระหว่างผู้ประกอบการในการกระจายงาน
ในช่วงเดือนเมษายน พ.ศ.2566 เป็นช่วงที่เว้นว่างจากการเก็บเกี่ยวผลผลิตทางการเกษตรประเภทผลไม้ทุเรียน จึงได้มีการคิดริเริ่มอยากจะปลูกผักที่ปลอดสารพิษไว้รับประทานภายในครัวเรือน เนื่องจากในครอบครัวชอบรับประทานผัก จึงได้ศึกษาหาความรู้ในการปลูกผักออร์เเกนิกจาก Youtube เเละนำความรู้มาทดลองประยุกต์ให้เข้ากับบริบทพื้นที่ หลังจากที่มีการทดลองปลูกพบว่ามีผลผลิตที่ค่อนข้างดี จากที่ปลูกเพื่อรับประทานภายในครอบครัวกลายเป็นมีการจำหน่ายให้คนในชุมชน
กลุ่มออมทรัพย์มีจุดเริ่มต้นตั้งเเต่ปี พ.ศ. 2541 โดยเริ่มจากพัฒนาชุมชนได้เสนอเเนวคิดในการจัดตั้้งกลุ่มออมทรัพย์ให้กลุ่มชุมชนขึ้นมาเเละเป็นการออมกลุ่มเล็กๆภายในชุมชน ให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการเเสดงความคิดเห็น ช่วยเหลือชาวบ้าน/ชุมชนที่มีปัญหาหนี้สินทั้งในเเละนอกระบบชาวบ้านไม่มีหลักประกันที่จะกู้ยืมจากสถาบันการเงิน อยากให้เกิดการพึ่งตนเองรู้จักออมเงิน เเละลดภาระหนี้สิน
ได้จดทะเบียนตามพระราชบัญญติสหกรณ์ พ.ศ.2511 เป็นสหกรณ์ จำกัด เมื่อวันที่ 9 กันยายน 2537 สมาชิกทั้งสิ้น 21 กลุ่ม จำนวน 408 คน สมาชิกถือหุ้นทั้งสิ้น 34.270 หุ้น เป็นเงินจำนวน 342,700 บาท สถานที่ตั้ง 62/6 หมู่ 7 ตำบลชากไทย กิ่งอำเภอเขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรี เกิดจากการรวมกลุ่มของชาวบ้าน ตั้งเป็นสหกรณ์ขึ้นมาเอง จดทะเบียนเป็นนิติบุคคลกับกรมส่งเสริมสหกรณ์จังหวัดเนื่องจากคนในพื้นที่มีความเดือดร้อน เรื่องปัจจัยการรผลิต คน งาน ต้นทุนสูง เลยมีเเนวคิดรวมกลุ่มทำกิจกรรมร่วมกัน มีการรวมหุ้นเอาเงินมารวมกันเป็นเงินทุนให้สมาชิกที่เดือดร้อนกู้ไว้ใช้ในการประกอบอาชีพ
"กองทุนเเม่ของเเผ่นดิน"จัดตั้งขึ้นเพื่อเป็นศูนย์รวมจิตใจของหมู่บ้าน-ชุมชน ที่ก่อให้เกิดพลังเเห่งความสามัคคีเเละความดีงามในการเอาชนะยาเสพติดเเละปัญหาความเดือดรร้อนอื่นอย่างยั่งยืน ซึ่งการเสริมสร้างความเข้มเเข็งของหมู่บ้านโดยรวมพลังของชุมชนเข้าเเก้ไขปัญหายาเสพติด ด้วยจิตใจที่พึ่งตนเองเเละฟื้นฟูทุนทางสังคมของหมู่บ้านให้เข้มเเข็งยิ่งขึ้นตามสภาพของมิติทางสังคม-วัฒนธรรมในเเต่ละพื้นที่ โดยยึดโยงกับความจงรักภักดีต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ เเละพัฒนาไปสู่การเเก้ไขปัญหาพื้นฐานตามยุทธศาสตร์พระราชทานเศรษฐกิจพอเพียง
กลุ่มสัจจะสะสมทรัพย์เป็นหลักคิดสำคัญที่พระครูสุวรรณโพธิวรธรรม (มนัส ขนติธมโม) ประธานผู้ก่อตั้งกลุ่มสัจจะสะสมทรัพย์จันทบุรี ชี้ทางออกในการเเก้ปัญหาทางการเงินให้กับชาวบ้าน ปัจจุบันมีปัญหาใหญ่คือเรื่องการจัดการทางการเงิน ขาดความรู้ความเข้าใจทางการเงิน มีปัญหาหนี้สินทำให้พระครูสุวรรณโพธิวรธรรม (มนัส ขนติธมโม)เจ้าคณะตำบลตลาด เจ้าอาวาสวัดโพธิ์ทองก่อตั้งกลุ่มสัจจะสะสมทรัพย์ขึ้นเพื่อเป็นทางออกในการเเก้ปัญหาให้กับประชาชนที่เดือดร้อน
การจัดตั้งกองทุนหมู่บ้านพัฒนาเขาลูกช้าง หมู่ที่ 6 เริ่มต้นด้วยการจัดประชุมชาวบ้าน "ประชาคมหมู่บ้าน" เพื่อขอมติให้มีการจัดตั้งกองทุนหมู่บ้านเเละเลือกคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านไปทำหน้าที่ จัดทำระเบียบข้อบังคับรับสมัครสมาชิกระดมทุนจากการเรียกเก็บค่าหุ้นเเละรับฝากเงินในรูปเเบบสัจจะออมทรัพย์ จัดทำคำขอขึ้นทะเบียนกองทุนหมู่บ้าน เเละเปิดบัญชีเงินฝากธนาคาร เพื่อรอรับเงินจัดสรร 1 ล้านบาทจากรัฐบาล จึงมีการดำเนินการตามเเผนงาน ของอำเภอคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรีในการจัดให้สมาชิกในหมู่บ้านกู้ยืมเงินเพื่อส่งเสริมอาชีพเกษตรกรควบคู่กับบัญชีสัจจะสะสมทรัพย์
ศูนย์จัดการกองทุนชุมชนบ้านชากไทยดำเนินการบริหารจัดการหนี้ของครัวเรือนที่เข้าร่วมโครงการเพื่อนำไปสู่เป้าหมายหนึ่งครัวเรือนหนึ่งสัญญาหนี้ผ่านการเป็นศูนย์กลางเเลกเปลี่ยนความรู้ ความคิดเห็น ประสบการณ์เเละเผยเเพร่ข้อมูลข่าวสารของกลุ่มกองทุน กลุ่มองค์กร ตลอดจนเครือข่ายทุกระดับเพื่อให้เกิดการบูรณาการกลุ่ม/องค์กร/กองทุนการเงิน ให้มีการเชื่อมโยงเเละบริหารจัดการเงินทุนชุมชนให้เป็นระบบ