กองเดช จรัญรักษ์

1. ข้อมูลทั่วไป

    1.1 ชื่อศูนย์เรียนรู้ 

          ศูนย์เรียนรู้ทฤษฎีใหม่ โคก หนอง นา โมเดล  ปี 2564 ครัวเรือนต้นแบบ นายกองเดช จรัญรักษ์           

    1.2 ชื่อเจ้าของ/ผู้ดูแลศูนย์เรียนรู้

          นายกองเดช จรัญรักษ์           

    1.3 ที่อยู่ศูนย์เรียนรู้

          บ้านเลขที่ 40 หมู่ที่ 3 ตำบลสมอทอง อำเภอท่าชนะ จังหวัดสุราษฎร์ธานี

2. หลักการ/เหตุผลในการดำเนินการ

การพัฒนาศูนย์เรียนรู้การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา” เป็นการดำเนินงานภายใต้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (ในหลวงรัชกาลที่ ๙) เป็นการบริหารจัดการน้ำและพื้นที่การเกษตรอย่างเป็นระบบและยั่งยืน เพื่อสร้างความมั่นคงทางอาหาร สร้างรายได้ ลดรายจ่าย และพัฒนาคุณภาพชีวิต      และชุมชน โดยมุ่งเน้นการพึ่งพาตนเองได้ในภาวะวิกฤต ภายใต้ความพอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุ้มกันที่ดี        และเกิดความยั่งยืนบนวิถีชีวิตพอเพียง

3. เป้าหมายในการพัฒนาพื้นที่

การพัฒนาศูนย์เรียนรู้การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา” ให้เป็นพื้นที่ต้นแบบการสร้างความมั่นคงทางด้านอาหาร การใช้ประโยชน์จากพื้นที่ได้อย่างเหมาะสมและคุ้มค่า  และการขยายผลองค์ความรู้ของหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ให้แก่ประชาชนและผู้สนใจ เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนในชุมชนให้เกิดความยั่งยืนบนวิถีชีวิตพอเพียง

4. กิจกรรมที่ดำเนินการ

       1) ขุดหนอง คู คลองไส้ไก่ รอบแปลง สร้างแหล่งน้ำไว้กักเก็บน้ำใช้ตลอดปี

2) ทำโคก ปลูกไม้ผล ไม้ยืนต้น ไม้ใช้สอย ไม้กินได้ ปลูกพืชผสมผสาน ปลูกพืชสมุนไพรไว้ใช้ในครัวเรือน

        3) เลี้ยงสัตว์ ปลา วัว ไก่ เป็ด ผึ้ง

        4) ปลูกผักสวนครัว ทำแปลงผักรอบบ้านหรือรอบแปลง เช่น พริก มะเขือ ตะไคร้ ผักบุ้ง ผักเหลียง ฯลฯ

        5) ทำปุ๋ยหมัก น้ำหมักชีวภาพ ผลิตใช้เอง ลดต้นทุน ไม่ต้องซื้อปุ๋ยเคมี

       6) แปรรูปผลผลิต เช่น หน่อไม้ดอง ปลาเค็ม  น้ำผึ้ง

       7) เปิดเป็นศูนย์เรียนรู้เป็นวิทยากรให้ความรู้เกี่ยวกับการดำเนินตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงให้คนในชุมชนและคนนอกมาเยี่ยมชม และเพาะขยายพันธุ์ไม้

5. ความสำเร็จที่เกิดขึ้น 

1) มีความมั่นคงทางอาหารในครัวเรือน

2) เกิดการลดรายจ่าย และมีรายได้หมุนเวียนที่เพิ่มขึ้นจากผลผลิตจากศูนย์เรียนรู้

        3) เกิดการรวมกลุ่ม แลกเปลี่ยนเรียนรู้ และแบ่งปันองค์ความรู้และผลผลิตระหว่างกันในชุมชน ทำให้เกิดความเข้มแข็งของเครือข่าย

        4) เป็นศูนย์เรียนรู้ต้นแบบที่เปิดโอกาสให้เกษตรกรและผู้สนใจทั่วไปเข้ามาศึกษาดูงานและนำองค์ความรู้ไปปรับใช้

6. กระบวนการหรือวิธีขับเคลื่อนงาน 

         - ศึกษาเรียนรู้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและทฤษฎีใหม่ 

         - ลงมือปฏิบัติในครัวเรือน ใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด 

         - เรียนรู้ ถอดบทเรียนและปรับปรุงต่อเนื่อง ศึกษาหาวิธีแก้ปัญหา 

         - สร้างเครือข่าย แลกเปลี่ยนเรียนรู้บรูณาการความร่วมมือกับเครือข่าย โคก หนอง นา ในพื้น และต่างพื้นที่

         - ขยายผลสู่ครัวเรือนในชุมชน และผู้สนใจ

7. ปัจจัยสำคัญที่นำสู่ความสำเร็จ

  1) เจ้าของพื้นที่ที่มีความมุ่งมั่นในการพัฒนาพื้นที่ตามแนวทางการดำเนินงานตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง ในการจัดสรรพื้นที่ให้เหมาะสม ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นควบคู่กับองค์ความรู้ใหม่ๆ มีการพัฒนาและเรียนรู้ตลอดเวลา

            2) หน่วยงานภาครัฐให้การสนับสนุน

            3) ผู้นำและประชาชนให้ความสนใจ และให้ความร่วมมือ

8. องค์ความรู้ที่เป็นบทเรียน

            - การปลูก “ป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง”

- การขุดหนอง คู คลองไส้ไก่  เพื่อกักเก็บน้ำไว้ใช้ตลอดปี 

- การเลี้ยงสัตว์ เช่น ปลา วัว ไก่ เป็ด ผึ้ง

- การทำปุ๋ยหมัก ปุ๋ยชีวภาพ การทำน้ำหมักจุลินทรีย์

- การปลูกผัก ผลไม้ปลอดสารพิษ 

- การแปรรูปผลผลิตในแปลง เช่น หน่อไม้ดอง ปลาเค็ม ไข่เค็ม

- การบริหารจัดการแปลง โคก หนอง นา

9. แนวทางการพัฒนาต่อยอด ขยายผล

             - พัฒนาพื้นที่ต้นแบบให้มีความสมบูรณ์ยิ่งขึ้น ปรับปรุงแปลงเดิมให้มีกิจกรรมที่หลากหลายมากขึ้น 

            - พัฒนาแปลงให้มีนวัตกรรมหรือเทคโนโลยีเหมาะสมในแปลง เช่น ระบบรดน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ ลดแรงงาน เพิ่มประสิทธิภาพการผลิต

            - ถ่ายทอดองค์ความรู้สู่คนรุ่นใหม่ สร้างแรงบันดาลใจให้เยาวชนเห็นความสำคัญของการพึ่งตนเอง ส่งเสริมการเรียนรู้วิถีเกษตรพอเพียงภายในแปลง

10. ข้อเสนอแนะ/สิ่งที่อยากถ่ายทอดให้ผู้อื่น

 การถ่ายทอดแนวคิดการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อสร้างความมั่นคงทางอาหารอย่างยั่งยืน ให้สามารถ ลดหนี้ ลดความเสี่ยง ลดปัจจัยพึ่งพาจากภายนอกได้ โดยการพึ่งพาตัวเอง อย่างพอเพียง และการรู้จักเกื้อกูลแบ่งปันกันในชุมชน

11. ช่องทางประชาสัมพันธ์ของศูนย์เรียนรู้ (เช่น Facebook) เพื่อการขยายผลการดำเนินงานผ่านการประชาสัมพันธ์

            Facebook : สพอ.ท่าชนะ จ.สุราษฎร์ธานี

Facebook : กองเดชฟาร์ม

Facebook : Kongdet Jaranrak

กลับไปสู่หน้าหลัก