1.ประวัติความเป็นมา
บ้านถ้ำผึ้ง ตั้งอยู่หมู่ที่ 5 ตำบลต้นยวน อำเภอพนม จังหวัดสุราษฎร์ธานี ซึ่งมีศักยภาพด้านการท่องเที่ยวสูง เนื่องจากมีทรัพยากรการท่องเที่ยวที่หลากหลายและเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ ในปี พ.ศ. 2546 ทางทบวงมหาวิทยาลัยได้ดำเนินการโครงการนำร่อง (โครงการเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชนและเศรษฐกิจฐานราก) ในชุมชนมากกว่า 100 ชุมชน ใน 9 ภูมิภาค และบ้านถ้ำผึ้งได้รับการคัดเลือกเข้าร่วมโครงการ เนื่องมาจากบ้านถ้ำผึ้งเป็นหมู่บ้านที่มีภูเขาล้อมรอบมีทรัพยากรป่าไม้ที่มีความอุดมสมบูรณ์และสวยงาม ชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทำสวนยางพารา ปาล์มน้ำมัน สวนกาแฟ และสวนผลไม้ และยังเป็นหมู่บ้านที่มีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่หลากหลาย ทั้งป่าต้นน้ำที่สามารถจัดเป็นเส้นทางศึกษาธรรมชาติ บึงมหัศจรรย์น้ำดันทรายดูด หรือน้ำพุเย็น ถ้ำประวัติศาสตร์สมรภูมิ ถ้ำลอด น้ำตกธารพฤกษา น้ำพุร้อน จุดชมวิว ดอกไม้สีดา บ้านพักโฮมสเตย์ เเละอาหารพื้นบ้าน กิจกรรมของการท่องเที่ยวของบ้านถ้ำผึ้งในปัจจุบันนี้ได้พัฒนาและขยายตัว โดยมีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศที่เข้ามาท่องเที่ยวและดูงานตลอดทั้งปี สังเกตได้จากรางวัลต่าง ๆ ที่ได้รับ เช่น รางวัลลูกโลกสีเขียว ปี พ.ศ. 2547 รางวัลหมู่บ้านท่องเที่ยวยอดเยี่ยม ปี พ.ศ. 2549 และรางวัลป่าชุมชนยอดเยี่ยม ปี พ.ศ. 2551 กิจกรรมที่มีความโดดเด่น คือการศึกษาธรรมชาติสิ่งมหัศจรรย์บ่อน้ำดันทรายดูด ท่องเที่ยวเรียนรู้ประวัติศาสตร์ถ้ำสมรภูมิ ปลูกป่าบริเวณป่าต้นน้ำ อาหารพื้นเมืองต้อนรับนักท่องเที่ยว ท่องเที่ยวเชิงเกษตรสวนผลไม้ตามฤดูกาล หากแต่กิจกรรมการท่องเที่ยวต่าง ๆ
2.โครงการ “ชุมชนท่องเที่ยว นวัตวิถีบ้านถ้ำผึ้ง ตำบลต้นยวน
ความโดดเด่นทางธรรมชาติของบ้านถ้ำผึ้งทำให้นักท่องเที่ยวสนใจเข้ามาเยี่ยมชมแหล่งต่าง ๆ ที่จัดการโดยชุมชน ได้แก่ ป่าชุมชนที่มีการฟื้นฟูเชิงรุก บ่อน้ำดันทราย (ปรากฏการณ์บ่อน้ำพุ/ทรายดูด) ที่กลายเป็นจุดชมความมหัศจรรย์ทางธรณีวิทยา น้ำตกธารบางคุย และจุดชมวิวที่มองเห็นผืนป่าโดยรอบ ซึ่งทั้งหมดนี้ถูกจัดเป็นเส้นทางศึกษาธรรมชาติที่ชุมชนออกแบบเองเพื่อให้ผู้มาเยือนได้เรียนรู้ระบบนิเวศและวิถีชีวิตของคนในพื้นที่อย่างใกล้ชิด ซึ่งในมิติการท่องเที่ยวเชิงชุมชน บ้านถ้ำผึ้งมีบริการโฮมสเตย์ กลุ่มวิสาหกิจท้องถิ่นที่รับผิดชอบการนำเที่ยว และกิจกรรมเชิงประสบการณ์ (hands-on) เช่น การเดินป่า สำรวจป่าชุมชน ชมการแปรรูปกล้วย/ผลิตภัณฑ์แปรรูปท้องถิ่น และการร่วมกิจกรรมปลูกป่า ซึ่งนักท่องเที่ยวจะได้เรียนรู้ทั้งเกษตรแบบผสมผสาน ภูมิปัญญาการแปรรูป และความหมายของการอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างพอเพียง นอกจากนี้ชุมชนยังมีการจำหน่ายของฝาก OTOP ที่ผลิตจากผลผลิตในพื้นที่ ทำให้รายได้จากการท่องเที่ยวไหลลงสู่คนในชุมชนโดยตรง โดยรวมแล้ว บ้านถ้ำผึ้ง ตำบลต้นยวน เป็นตัวอย่างชุมชนท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ที่ผสมผสานการอนุรักษ์ป่าชุมชนกับการสร้างรายได้และการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ให้แก่ผู้มาเยือน การที่ชุมชนจัดการทรัพยากรของตนเองได้อย่างเข้มแข็งและยังเปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวมีส่วนร่วมอย่างใกล้ชิด ทำให้บ้านถ้ำผึ้งเป็นจุดหมายที่น่าสนใจสำหรับผู้ต้องการท่องเที่ยวแบบยั่งยืน สัมผัสธรรมชาติ และเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในบรรยากาศเป็นกันเอง
เป็นเส้นทางเดินเยี่ยมชมธรรมชาติ ที่มีความอุดมสมบูณร์ เต็มไปด้วยต้นไม้หลากหลายชนิด บรรยากาศดี เหมาสำหรับคนที่ชอบเดินเยี่ยมชมธรรมชาติ
เยี่ยมชมความมหศจรรย์ของธรรมชาติที่สร้างขึ้นมา เป็นสถานที่น่าตื่นตาของพื้นที่บ้านถ้ำผึ้ง ที่มีความสวยงามและน่าเยี่ยมชมเป็นอย่างมาก
เส้นทางธรรมชาติที่มาแหล่งน้ำไหลผ่านหินจนเกิดเป็นถ้ำ มีน้ำไหลตกจากด้านบน สวยงามและน่าชื่นชม เหมาะสำหรับผู้ที่ชอบเดินเยี่ยมชมธรรมชาติและแหล่งน้ำลำธาร
สินค้าจากชุมชน มีการแปรรูปผลไม้ที่หาง่ายในท้องถิ่นเพื่อนำมาจำหน่ายแกนักท่องเที่ยว หรือจะนำไปเป็นของฝากก็ได้เช่นกัน