1.ประวัติความเป็นมา
บ้านน้ำราด เป็นชุมชนขนาดเล็กที่ตั้งอยู่ใน หมู่ที่ 4 ตำบลบ้านทำเนียบ อำเภอคีรีรัฐนิคม จังหวัดสุราษฎร์ธานี ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ได้รับการกล่าวขานถึงความงดงามทางธรรมชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “ป่าต้นน้ำบ้านน้ำราด” ที่เป็นแหล่งน้ำผุดใสกลางหุบเขา และถือเป็นหนึ่งในแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ที่มีชื่อเสียงของจังหวัดสุราษฎร์ธานีในปัจจุบัน ชุมชนแห่งนี้จึงไม่เพียงมีคุณค่าทางธรรมชาติเท่านั้น แต่ยังสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตที่ผูกพันกับสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรในพื้นที่อย่างลึกซึ้ง แหล่งท่องเที่ยวที่เป็นหัวใจของชุมชนคือ “ป่าต้นน้ำบ้านน้ำราด” ซึ่งมีลักษณะเป็นบ่อน้ำผุดกลางป่าขนาดใหญ่ มีความใสสะอาดและงดงามตามธรรมชาติ น้ำในบ่อจะมีสีเขียวมรกตตลอดทั้งปี มีทางเดินไม้ไผ่และสะพานไม้ทอดยาวเข้าสู่ป่า นักท่องเที่ยวสามารถลงเล่นน้ำหรือพายเรือคายักได้ชุมชนได้กำหนดกฎระเบียบเพื่อรักษาความสะอาด เช่น ห้ามนำอาหารและเครื่องดื่มเข้าไปภายในบริเวณบ่อน้ำผุด และมีจุดตรวจสิ่งของก่อนเข้าพื้นที่ ทั้งนี้เพื่อให้ธรรมชาติยังคงความบริสุทธิ์และลดผลกระทบจากการท่องเที่ยว
2.โครงการ “ชุมชนท่องเที่ยว นวัตวิถีบ้านน้ำราด ตำบลทำเนียบ
โครงการ OTOP นวัตวิถี (One Tambon One Product: Nawatwithi) เป็นแนวทางพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากของรัฐบาล ที่มุ่งส่งเสริมให้ชุมชนใช้ทุนทางวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น และทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ มาสร้างมูลค่าเพิ่มผ่านกิจกรรมการท่องเที่ยว
บ้านน้ำราดจึงได้รับการคัดเลือกให้เข้าร่วมโครงการ เนื่องจากมีจุดแข็งด้าน “ธรรมชาติและวิถีชุมชน” โดยชาวบ้านร่วมกันจัดตั้งกลุ่มบริหารจัดการท่องเที่ยวภายใต้แนวคิด “อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม สร้างรายได้จากภูมิปัญญา และเปิดบ้านต้อนรับนักท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน”การจัดการชุมชนเน้นความมีส่วนร่วมของคนในพื้นที่ ตั้งแต่การดูแลป่าต้นน้ำ การจัดโฮมสเตย์ การพานักท่องเที่ยวชมลำธารน้ำผุด ไปจนถึงการจำหน่ายผลิตภัณฑ์พื้นถิ่น เช่น ของที่ระลึกจากธรรมชาติ และสินค้าเกษตรอินทรีย์ การเข้าร่วมโครงการ OTOP นวัตวิถีทำให้บ้านน้ำราดสามารถสร้างรายได้หมุนเวียนในพื้นที่เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ทั้งจากการขายผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น การให้บริการโฮมสเตย์ และการจัดกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติ ที่สำคัญชุมชนได้สร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมให้แก่คนรุ่นใหม่ ชาวบ้านมีความภาคภูมิใจในถิ่นเกิด และร่วมแรงกันพัฒนาโดยไม่ทำลายทรัพยากรต้นน้ำที่เป็นหัวใจของพื้นที่
ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี บ้านน้ำราด เป็นตัวอย่างของชุมชนที่สามารถพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานรากโดยไม่ละทิ้งรากเหง้าทางวัฒนธรรมและธรรมชาติ ด้วยการบริหารจัดการร่วมกันของคนในท้องถิ่น บ้านน้ำราดจึงกลายเป็นพื้นที่ท่องเที่ยวที่มีเอกลักษณ์และยั่งยืน ทั้งยังเป็นแรงบันดาลใจให้กับชุมชนอื่น ๆ ในจังหวัดสุราษฎร์ธานี ในการใช้ “วิถีชีวิตเดิม” เป็นพลังสร้างสรรค์เพื่ออนาคต