ชุมชนบ้านร่ม

ชุมชนบ้านร่มเป็นชุมชนเก่าแก่  เดิมทีชื่อว่า “รูเมาะห์ปายง”  เนื่องจากสัณฐานหลังคาบ้านที่มองเหมือนร่ม  บรรพบุรุษของชาวบ้านกลุ่มแรกที่เข้ามาตั้งรกรากเป็นมุสลิมเชื้อสายปากีสถานที่อพยพมาพึ่งพระบรมโพธิสมภารพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวของไทย มีประวัติศาสตร์สำคัญคือ  เมื่อปี พ.ศ.2452 ปลายสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) เมืองยะลาตั้งอยู่ที่บ้านท่าสาป ซึ่งตั้งอยู่ฝั่งซ้ายของแม่น้ำปัตตานี และต่อมาในปีพ.ศ. 2452 ซึ่งตรงกับสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6 ) ได้ย้ายที่ตั้งอำเภอจากตำบลท่าสาปมาตั้งทางฝั่งขวาของแม่น้ำปัตตานีอยู่ในพื้นที่บ้านสะเตง (ปัจจุบันสถานที่ตั้งของชุมชนบ้านร่ม)

       ต่อมาในปี พ.ศ. 2464 มีการสร้างรางรถไฟผ่าน ‘’บ้านนิบง‘’ (ชุมชนเมืองในปัจจุบัน) ทำให้มีการเปลี่ยนแปลงการคมนาคมจากทางน้ำมาเป็นทางบกแทน และในปีพ.ศ. 2479 สมัยพระรัฐกิจวิจารณ์ มีการจัดตั้งเทศบาลเมืองยะลาเป็นครั้งแรกในบริเวณหมู่บ้านสะเตง ซึ่งตั้งอยู่ฝั่งตรงข้ามบ้านท่าสาป ทำให้ประชากรมาอาศัยอยู่ที่บ้านสะเตงอย่างคับคั่ง มีสถานที่ราชการสำคัญ ๆ เช่น ที่ว่าการอำเภอ ศาลากลาง ไปรษณีย์ โทรเลข ในปี พ.ศ. 2485 ทางการได้ตัดสินใจย้ายเมืองยะลาจากบ้านสะเตงมาตั้งที่นิบงอย่างเป็นทางการ ด้วยเหตุผลที่ว่าบ้านสะเตงเป็นพื้นที่ลุ่ม คับแคบ ไม่สามารถจะขยายเมืองออกไปได้ และพื้นที่ส่วนใหญ่ติดกับแม่น้ำปัตตานีเกือบทุกด้าน ซึ่งทำให้ตลิ่งถูกน้ำกัดเซาะทุกปี แต่นิบงนั้นมีบริเวณกว้าง อยู่ใกล้ทางรถไฟ สามารถขยายเมืองออกไปได้ทุกด้าน อีกทั้งยังมีเส้นทางการคมนาคมที่สะดวกรวดเร็ว  

       ปัจจุบันชุมชนบ้านร่มตั้งอยู่หมู่ที่ 1 ตำบลสะเตง  อำเภอเมือง  จังหวัดยะลา  มีพื้นที่ประมาณ ๖๔๓,๑๙๘.๒๑ตารางเมตร สภาพพื้นที่เป็นที่ลุ่ม มีน้ำท่วมขังในบางพื้นที่ชุมชนบ้านร่มมีถนนสายหลัก คือ ถนน  สิโรรส ถนนสาย 15  และมีถนนสายรอง คือ ถนนคอรอยี ถนนเอกราช  ถนนกอเดร์-อูมา  และถนนต่วนลากี