ความเป็นมาของอำเภอบ่อพลอยไม่ปรากฏหลักฐานที่แน่ชัด  มีแต่คนบอกเล่าสืบต่อกันมาว่าในสมัยโบราณมีหมู่บ้าน ซึ่งมีนิลและหินสีต่าง ๆ อยู่เป็นจำนวนมาก   ตามลำน้ำและเนินเขา เมื่อมีคนมาพบเห็นจึงได้นำหินสีติดตัวมาและเข้าใจว่าหินสีนั้นไม่มีค่า ต่อมาความทราบถึงกรมการเมือง กาญจนบุรีและทราบว่าหินสีนั้นเป็นพลอย จึงได้แต่งตั้งชาวกะเหรี่ยงคนหนึ่งเป็นหัวหน้าปกครองชาวกะเหรี่ยงด้วยกันทำหน้าที่รวบรวมพลอยส่งไปเมืองกาญจนบุรีปีละครั้งและเจ้าเมืองกาญจนบุรีได้ส่งพลอยนั้นไปยังกรุงเทพฯ เรียกว่า  “ส่งส่วยพลอย”   ในหมู่บ้านดังกล่าวมีบึงสำหรับล้างพลอย    เรียกว่า “บึงหัวแหวน” จากกิตติศัพท์  เรื่องหมู่บ้านมีพลอยสีต่าง ๆ  เป็นจำนวนมากทำให้ราษฎรในที่ต่างๆอพยพเข้ามาเพื่อแสวงโชคขุดพลอยและต่อมาชุมชนได้ตั้หมู่บ้าน  ชื่อว่า “บ้านบ่อพลอย”  ขึ้นกับอำเภอพนมทวน เมื่อชุมชนหนาแน่นมากขึ้น ได้ประกาศยกฐานเป็นกิ่งอำเภอบ่อพลอย  ขึ้นกับอำเภอเมืองกาญจนบุรี เมื่อปี พ.ศ. 2506  และในปี พ.ศ. 2513  ได้ประกาศยกฐานะเป็น “อำเภอบ่อพลอย”  มาจนถึงปัจจุบันนี้ที่ตั้งและอาณาเขตอำเภอบ่อพลอยตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของจังหวัดกาญจนบุรี  ห่างจากจังหวัดประมาณ 40 กิโลเมตร  ตามเส้นทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 323  เชื่อมต่อทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3398 และ หมายเลข 3086