رپرهای زیرزمینی ایران به افرادی اطلاق میشود که به دلیل عدم دریافت مجوزهای لازم، فعالیتهای موسیقی خود را بهصورت غیررسمی و در فضای زیرزمینی انجام میدهند. این هنرمندان به دلایل مختلفی از جمله محتوای اعتراضی، سیاسی، اجتماعی، ضدنظام و مسائل فحاشی به رسمیت شناخته نمیشوند و به همین دلیل آهنگهایشان بهصورت مخفیانه و با نامهای مستعار منتشر میشود.
موسیقی زیرزمینی در ایران از اواخر دهه ۷۰ به وجود آمد. بسیاری از رپرها به دلیل محدودیتهای موجود، فعالیتهای خود را بهطور غیررسمی و مخفیانه انجام میدهند. این هنرمندان امکان برگزاری کنسرتهای عمومی را ندارند و بهطور کلی نمیتوانند بهطور علنی فعالیت کنند. فعالیت زیرزمینی هیچ ارتباطی به میزان محبوبیت یا تعداد طرفداران رپر ندارد، زیرا بسیاری از این هنرمندان در میان مخاطبان خود بسیار محبوب هستند.
این هنرمندان تاکنون نتوانستهاند از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز فعالیت دریافت کنند، زیرا مضامین ترانههایشان معمولاً اعتراضی، سیاسی و ضدنظام است. میتوانید با جستجو در اینترنت، نام رپرهای زیرزمینی ایران را پیدا کنید و ترانههای آنها را از وبسایتهای معتبر دانلود کنید.
یاس (یاسر بختیاری): یاس یکی از فعالترین رپرهای زیرزمینی است که بهخاطر فعالیتهایش در فضای غیررسمی شناخته شده و طرفداران زیادی دارد. او پس از حواشی فراوان، موفق به دریافت مجوز رسمی شد.
هیچکس (سروش لشکری): سروش لشکری، که فعالیت خود را در سال ۸۲ آغاز کرد، به سرعت شناخته شد و آثار او به عنوان بهترین آهنگهای رپ فارسی شناخته میشوند.
ساسی مانکن (ساسان یافته): ساسی مانکن از اواخر دهه ۸۰ در اهواز فعالیت خود را شروع کرد و بهخاطر سبک خاصش، به شهرت رسید.
رضا پیشرو (محمدرضا ناصری): رضا پیشرو با آهنگهای تهاجمی و محتوای سیاسی خود در میان طرفداران این سبک محبوب است.
امیر تتلو (امیرحسین مقصودلو): امیر تتلو از سالهای ۸۵ و ۸۶ به فعالیت در این حوزه پرداخت و بهخاطر سبک خاصش معروف شد.
در میان رپرهای زیرزمینی ایران، تعدادی از بانوان نیز فعال هستند، هرچند که فعالیتهای آنها نیز تحت پیگرد قانونی قرار دارد. برخی از این هنرمندان شامل:
جاستینا (فریماه حبشیزاده): آغاز فعالیتش در سال ۸۸ و مهاجرت به خارج از کشور در سال ۹۰.
سالومه (سالومه امسی): فعالیت خود را از سال ۸۱ آغاز کرده و پس از ۵ سال به آلمان مهاجرت کرد.
سوگند: فعالیتش را از سنین نوجوانی در اصفهان شروع کرد و در سن ۲۰ سالگی به آلمان مهاجرت کرد.
شانتیا: رپر جوانی که در سال ۱۴۰۳ بهطور جدیتر فعالیت کرده و با صدای منحصر بهفرد خود، جایگاه ویژهای پیدا کرده است.
آزاد: رپر تازهکار که با آهنگ «underground» توانسته توجه زیادی را به خود جلب کند.
باتیس: خواننده جوان و بااستعدادی که ترانههایش بهخاطر محتوای قوی و جذابیت خاصش مورد توجه قرار گرفته است.
درآمد رپرهای زیرزمینی ایران نسبت به سایر خوانندگان کمتر است، زیرا فعالیتهای آنها عمدتاً بهصورت غیررسمی و سیاسی است و دسترسی به منابع مالی محدودی دارند. این هنرمندان به دلیل عدم توانایی در برگزاری کنسرتهای قانونی و محدودیتهای موجود، معمولاً درآمدی برای گذران زندگی خود کسب نمیکنند.
رپرهای زیرزمینی بهدلیل فعالیتهای غیرقانونی خود با مشکلات زیادی مواجه هستند، از جمله دستگیری و پیگرد قانونی. همچنین، درگیریهای بین رپرها برای جلب توجه بیشتر، یکی دیگر از حواشی رایج این گروه از هنرمندان است.
از آنجا که این هنرمندان بهدلیل فعالیتهای غیرقانونی خود در معرض پیگرد قانونی قرار دارند، تصاویر و اطلاعات آنها در فضای عمومی محدود است. معمولاً آنها از حسابهای کاربری ناشناس یا با نامهای مستعار در شبکههای اجتماعی فعالیت میکنند و تصاویری از فعالیتهای حرفهای خود منتشر نمیکنند.
بیشتر مصاحبهها با رپرهای زیرزمینی در پلتفرمهای آنلاین و بهطور غیررسمی انجام میشود. این هنرمندان از طریق شبکههای اجتماعی و برنامههای مختلف تلاش میکنند به سوالات طرفداران خود پاسخ دهند و اطلاعات بیشتری درباره فعالیتهایشان ارائه کنند.