แหล่งท่องเที่ยว (ชุมชน)
ศาลา 100 ปี วัดบ้านไร่
ศาลาการเปรียญ (หลังเก่า) หรือ “ศาลา ๑๐๐ ปี” ของวัดบ้านไร่ ตามประวัติจากคำบอกเล่า กล่าวว่า พระครูอุเทศธรรมนิวิฐ (ขุน จนฺโท) อดีตท่านเจ้าอาวาส (พ.ศ.๒๔๗๐-๒๕๐๗) ร่วมกับพระสงฆ์ และชาวบ้านผู้มีจิตศรัทธาทำการก่อสร้างขึ้นเมื่อประมาณ พ.ศ.๒๔๗๕ ลักษณะเป็นอาคารโถงโครงสร้างไม้ ยกพื้น ใต้ถุนสูง ผังรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า วางตัวตามแนวแกนทิศตะวันออก-ตะวันตก ขนาดความกว้าง ๑๒.๔๐ เมตร ความยาว ๒๖.๕๐ เมตร ด้านหน้าตั้งอยู่ทางทิศใต้ มีชานพักและบันไดตรงกึ่งกลาง เสาศาลาเป็นเสาไม้ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง ๓๒ - ๕๒ เซนติเมตร จำนวน ๓๔ ต้น หลังคาเครื่องไม้ทรงจั่วมีพาไลโดยรอบ มุงกระเบื้องซีเมนต์แบบหางแหลมไม่เคลือบ หน้าจั่วเป็นแผงไม้กระดานตีบังใบแนวตั้งไม่มีลวดลาย เครื่องลำยอง ช่อฟ้า ใบระกา และหางหงส์คอนกรีตหล่อพิมพ์ ช่อฟ้าทำเป็นรูปคล้ายแว่นแก้วหรือแว่นเทียน ใบระกา และหางหงส์ตกแต่งเป็นลายกนกและลายกระจังแบบพื้นถิ่น ส่วนโถงประธานของศาลาการเปรียญปูพื้นด้วยแผ่นไม้กระดาน ด้านทิศเหนือตลอดแนวเสาพาไลยกระดับพื้นขึ้นเป็นอาสน์สงฆ์
ศาลาการเปรียญ (หลังเก่า) วัดบ้านไร่ นอกจากใช้ประโยชน์เพื่อเป็นสถานที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาในวันธรรมสวนะหรือวาระพิเศษทางศาสนา เช่น เทศน์มหาชาติ บุญเดือนสี่ หรือกิจกรรมสำคัญต่างๆ แล้ว ยังเคยถูกใช้เป็นอาคารเรียนของโรงเรียนบ้านไร่ เปิดสอนตั้งแต่ระดับ ป.เตรียม ไปจนถึงชั้นประถมศึกษา ปีที่ ๗ ซึ่งห้องเรียนในแต่ละระดับชั้นจะแบ่งกันด้วยช่วงเสาของศาลา ก่อนที่จะมีการย้ายโรงเรียนออกไปตั้งยังสถานที่แห่งใหม่ ดังนั้นจึงเป็นสถานศึกษาในวัยเยาว์ของผู้อาวุโสชาวบ้านไร่หลายๆ ท่าน
ภายหลังจากการบูรณะโบราณสถานแล้วเสร็จ “ศาลา ๑๐๐ ปี” ของวัดบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี ได้กลับมามีสภาพมั่นคงแข็งแรง งดงาม และเต็มเปี่ยมไปด้วยพลังแห่งความทรงจำในวิถีชีวิตวันวานของชาวบ้านไร่ ที่สืบทอดมาจนถึงปัจจุบันและโบราณสถานแห่งนี้จะดำรงไว้ซึ่งความเป็นศูนย์กลางในการสืบทอดภูมิปัญญาและมรดกทางศิลปวัฒนธรรมของชุมชนสืบต่อไปอีกยาวนาน
เวลาผ่านมาเกือบร้อยปี วันนี้ชาวบ้าน บ้านไร่ อ.บ้านไร่ จ.อุทัยธานี ช่วยกันรื้อฟื้นความทรงจำที่มีค่าของพื้นที่แห่งนี้ให้กลาย เป็นตลาด บอกเล่าวัฒนธรรมลาวเวียงซึ่งอาศัยที่นี่มาตั้งแต่สมัยก่อนโดยใช้ชื่อตลาดว่า “ตลาดม้องแลง” “ม้องแลง” เป็นภาษาลาวเวียง แปลว่า ที่นี่ ตอนเย็น เป็นความหมายในเชิงเชิญชวน ภายในตลาดมีร้านค้าอาหารต้นตำรับจากชาวลาวทั้งคาวหวาน หลายเมนูเป็นอาหารลาว ที่หากินยากในปัจจุบัน ลานกิจกรรมเป็นพื้นที่สร้างสรรค์สำหรับเด็กๆ และผู้ปกครอง ที่เดินทางมาเที่ยวที่ตลาดม้องแลง โดยจะหมุนเวียนกิจกรรมไป เรื่อยๆ ทำให้นักท่องเที่ยวได้ทำกิจกรรมหลากหลายรูปแบบ สนุกอิ่มอร่อยในที่เดียว ตลาดม้องแลงเปิดให้ชิม ช็อป และ ทำกิจกรรมสนุกๆ ทุกวันเสาร์ เวลา 17.00-21.00 น. (เนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด 19 ทำให้ตลาดม้องแลงปิดชั่วคราว หากสถานการณ์ดีขึ้นจะแจ้งวันเปิดตลาดอีกครั้ง) เดินทางง่ายๆ ปักหมุดที่วัดบ้านไร่ อุทัยธานี ชาวบ้านรอต้อนรับอย่างเป็นกันเองแน่นอน
สถานที่ตั้ง
หมู่ที่ 1 ตำบลบ้านไร่ อำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี
ที่มา : https://finearts.go.th/main/view/27397-%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B0-%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2-%E0%B9%91%E0%B9%90%E0%B9%90-%E0%B8%9B%E0%B8%B5--%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%A3%E0%B9%88-%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5