ความเป็นมาของวัดดงหวาย

วัดดงหวาย เป็นโบราณสถาน ตั้งอยู่นอกกำแพงเมืองไปทางทิศเหนือ ห่างจากประตูสะพานโคมไปประมาณ 200 เมตร ปัจจุบันทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101 กำแพงเพชร สุโขทัย ตัดผ่านด้านหลังวัด ทำให้บริเวณสังฆาวาส และเจดีย์รายบางส่วนหายไปกับการสร้างถนน

วัดดงหวาย อยู่ริมถนนก็จริง แต่มิใคร่มีคนมาเที่ยวชม เพราะมุมมองจากถนนไม่งดงาม แต่ถ้ามามองทางด้านหน้าวัด คือทางทิศตะวันออกแล้ว จะเป็นวัดที่งดงามมาก

เหตุที่เรียกว่าวัดดงหวาย เพราะสมัยที่ประชาชนเข้าไปขุดค้นหาพระเครื่องและพระบูชา ในบริเวณนั้นเป็นดงหวายจริงๆ กว่าจะเข้าไปถึงเจดีย์และวิหารได้ ต้องแหวกดงหวายที่รกทึบมากเข้าไป จึงเรียกวัดนี้ว่า วัดดงหวาย

บริเวณข้างวัดมีสระน้ำขนาดใหญ่ มิใช่สระสำหรับขุดเอาศิลาแลง แต่เป็นสระน้ำที่ขุดไว้เพื่อใช้น้ำจริงๆ บริเวณนี้คงขาดน้ำมาก อาจเป็นเพราะน้ำเปลี่ยนทิศทาง หรือท่อปู่พญาร่วงที่ผ่านบริเวณนี้ถูกถมหายไป ตามหลักฐานจากจารึกฐานพระอิศวร