In de vroege jaren zestig bracht Kodak een revolutie teweeg in de wereld van de fotografie. Met de introductie van de Instamatic-serie werd fotograferen plotseling eenvoudiger en toegankelijker. Geen gedoe meer met het inleggen van film: het nieuwe 126-cartridge-systeem klikte je in één beweging vast, en je was klaar om te schieten. Het succes liet niet lang op zich wachten – tientallen miljoenen mensen wereldwijd gingen met een Instamatic de straat op om hun dagelijks leven vast te leggen.
Hoewel Kodak de bedenker was van dit systeem, haakten al snel veel andere fabrikanten aan. Vrijwel elk groot cameramerk bracht in de jaren zestig en zeventig een of meerdere modellen uit die gebruikmaakten van 126-film. Zo ontstond een breed scala aan camera’s – van eenvoudige “point-and-shoot” modellen tot luxere uitvoeringen met instelbare sluitertijden of lichtmeetfuncties.
De pionier van het Instamatic-concept.
Eerste modellen verschenen in 1963 in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië.
In de jaren zeventig volgden de Pocket Instamatics, die met het nog kleinere 110-formaat werkten.
Bekende modellen zijn de Instamatic 33 en 133X, eenvoudige camera’s met een vaste lens en een beperkt aantal sluitertijden, maar voor miljoenen mensen dé toegang tot fotografie.
Deze twee modellen laten goed zien hoe toegankelijk Instamatic-fotografie was. Beide camera’s hadden een eenvoudige 43 mm lens, een vast diafragma en twee sluitertijden. De 133X beschikte daarnaast over een aansluiting voor flitskubussen. Voor veel gezinnen waren dit de camera’s waarmee vakanties, verjaardagen en alledaagse momenten werden vastgelegd.
Naast Kodak verschenen Instamatic-camera’s van onder meer:
Minolta
Ricoh
Zeiss Ikon
Agfa
Porst
Voigtländer
Bilora
Argus
Voyageur Simplette EE
UCS
Veel van deze camera’s deelden dezelfde basis: een 126-cassette en een vaste lens. Sommige merken voegden extra functies toe, zoals een ingebouwde lichtmeter, meer diafragma-instellingen of een metalen behuizing voor extra duurzaamheid.
Omdat 126-film tegenwoordig niet meer wordt geproduceerd, gebruiken liefhebbers vaak een creatieve oplossing: een oude cassette opnieuw vullen met gewone 35 mm-film. Dit klinkt ingewikkelder dan het is.
Wat je nodig hebt:
Een lege 126-cassette
Houd de cassette vast
Neem de cassette stevig in beide handen. Je voelt dat de twee helften in elkaar geklikt zitten.
Oefen druk uit
Druk met je duimen aan één kant van de cassette. Met wat lichte wrikbewegingen springt de behuizing open. Dit is zo ontworpen en gaat meestal zonder veel kracht, al vergt het soms wat geduld.
Afplakken / lichtdicht maken
Zwart plakband of lichtdichte tape plak je de voor en achterkant dicht, maar laat laat het rood omcircelde open.
Film vastmaken in de donkere kamer
Haal de spoel uit de cassette en bevestig de 35 mm-film stevig aan de as van de spoel. Zorg dat de film recht zit en strak vastgemaakt is, anders loopt hij later scheef
Film terugplaatsen
Leg de spoel met de verse film terug in het linkervakje van de cassette. Wikkel alvast een stukje door naar de andere kant, zodat de film strak staat en soepel kan transporteren.
Cassette sluiten
Klik de twee helften weer stevig op elkaar en controleer of alles goed aansluit.
Camera laden in de donkere camera en plaatsen casette
Gebruik de transportslinger of –hendel om de camera door te draaien tot hij klaarstaat voor de eerste opname.
Plaats nu de cassette in je Instamatic-camera.
Sluit de achterwand en camera is klaar om 1e foto te maken
Fotograferen
Voor de eerste foto druk je gewoon af.
Voor de tweede foto moet je de transporthendel twee keer gebruiken:
Eerste keer: houd je hand voor de lens en druk de ontspanner in (zodat er geen ongewenste belichting op de film komt).
Tweede keer: herlaad opnieuw – nu staat de film goed voor de volgende foto.
Herhaal dit patroon bij elke volgende opname.
instamatic-camera’s zijn misschien eenvoudig van opzet, maar ze vertellen een belangrijk stuk van de fotografische geschiedenis. Ze brachten fotografie binnen handbereik van miljoenen mensen, en vandaag de dag inspireren ze nog steeds liefhebbers die houden van het experiment en de charme van analoog.