steden

In een lijstje Albanese historische steden verdient Berat in ieder geval een prominente plaats.

De berg Tomorri (op de 7de plaats in het lijstje van Albanese bergen), in de vroege geschiedenis van het land reeds een heilige plaats, heerst statig over de stad aan de rivier Osumi. De rivier verandert in de loop van het jaar vaak nogal drastisch van uiterlijk: in de zomer is het een rustig kabbelend beekje, maar in de winter gebeurt het dat de muurkaai niet hoog genoeg is om het water uit de bergen tijdig af te voeren en is ze een vervaarlijk wilde stroom.

Het oude Berat vond bescherming op de heuvel waar nu nog steeds het kasteel prijkt. Op de oostelijke helling van de heuvel vinden we de wijk Mangalem, ook wel de wijk van de duizend ramen geheten: de traditionele huizen hebben ramen met kleine ruitjes. De eeuwenoude huizen blijven zelfs in de hete zomermaanden heerlijk fris dankzij de dikke muren opgetrokken uit natuursteen. Een postkaartenzicht...

Een in 1976 genomen beslissing van de regering om Berat uit te roepen als museum stad, redde de plaats van een communistische stadsplanning en het slopen van de religieuze gebouwen.

Strategisch gelegen aan de Osumi en op een knooppunt van oude handelswegen, is Berat steeds een belangrijke vesting geweest, geliefd bij allerlei heersers en bezetters. Een rijk gevulde geschiedenis is dus het gevolg voor deze stad.

Het kasteel, of beter gezegd, het hele domein, is zeker en vast een bezoek waard. Eigenlijk is het geen museum: vele huizen zijn nog bewoond en voor bezoekers niet toegankelijk. Talloze gangetjes en paadjes doen je snel in de Middeleeuwse stad verdwalen; een plannetje is dus een goed idee om mee te nemen als je een toegangsticket koopt aan de ingang. Het domein is enkele kerkjes en moskeeën rijk, zeker het bezoeken waard. En ook het Onufri-museum is een must. Onufri is een 16de eeuwse iconen schilder wiens naam en faam tot ver buiten de Albanese grenzen rijkt. Vooral de heldere en levendige kleuren die hij wist te maken uit natuurlijke materialen zijn een lust voor het oog, zelfs voor de niet-kenner van deze toch wel bijzondere Byzantijnse kunst.

Ook het etnografisch museum van Berat is de moeite waard: het geeft de bezoeker een goed beeld van het dagelijkse leven tot het einde van de negentiende eeuw.