Ένα δαχτυλίδι μπορεί να είναι από χρυσό 24 καρατίων, αλλά και το μεγαλύτερο κατεργασμένο διαμάντι είναι 545,67 καρατίων. Υπάρχει χρυσός 545,67 καρατίων; Ποια είναι η διαφορά;
Υπάρχει σύγχυση για το τι σημαίνει ένα καράτι.
Η αιτία είναι επειδή το καράτι είναι μονάδα μέτρησης για δύο διαφορετικά πράγματα. Μετράμε αφ' ενός την καθαρότητα του χρυσού και αφ' ετέρου τη μάζα πολύτιμων λίθων όπως τα διαμάντια. Στην Αγγλική γλώσσα γράφονται διαφορετικά: το καράτι ως μέτρο καθαρότητας γράφεται Karat ενώ όταν το χρησιμοποιούμε σαν μέτρο μάζας γράφεται Carat.
Το καράτι ως μέτρο μάζας (Carat) είναι ίσο με 200mg = 0,2 g (0,2 γραμμάρια). Έτσι το διαμάντι του χρυσού ιωβηλαίου που είναι 545,67 καρατίων ζυγίζει 109,134 γραμμάρια.
Όταν όμως το χρησιμοποιούμε σαν μέτρο καθαρότητας του χρυσού τότε 1 καράτι (Karat) σημαίνει ότι το συγκεκριμένο κράμα χρυσού περιέχει μόνο κατά το 1/24 της μάζας του χρυσό, δηλαδή ένα μέρος χρυσού σε 24 μέρη βάρους κράματος. Έτσι το καθαρότερο κράμα χρυσού θα είναι 24 καρατίων δηλαδή 24/24 της μάζας σε χρυσό.
Το σύστημα των καρατίων τείνει να εξοβελιστεί από το χιλιοστομετρικό σύστημα δηλαδή από την καθαρότητα "επί τοις χιλίοις". Έτσι μία πλάκα χρυσού 999 είναι 999 %ο καθαρός χρυσός. Σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία ο κάθε κατασκευαστής αντικειμένων από πολύτιμα μέταλλα είναι υποχρεωμένος να χαράζει, να αποτυπώνει ευδιάκριτα με κτυπητή μεταλλική σφραγίδα, έναν τριψήφιο αριθμό για να αναγράφεται η καθαρότητα.
Για τα κράματα πολύ υψηλής καθαρότητας χρησιμοποιείται η ορολογία "3 εννιάρια" που σημαίνει καθαρότητα 999 %ο . Ο καθαρότερος χρυσός που έχει ποτέ κατασκευαστεί είναι καθαρότητας "6 εννιάρια" που σημαίνει καθαρότητα 999,999 %ο και κατασκευάστηκε το 1957 από το νομισματοκοπείο του Πέρθ στην Αυστραλία.
Ο χρυσός 24 καρατίων είναι καθαρότητας από 99,95% έως 100% και αντιστοιχεί σε 4-εννιάρια.
Η λέξη Karat είναι μια παραλλαγή του Carat (για τη μάζα). Η πρώτη εμφάνιση στα αγγλικά είναι στα μέσα του 15ου αιώνα, όπου η λέξη Carat προέρχεται από το μεσαιωνικό γαλλικό Carat, που με τη σειρά του προέρχεται από ιταλικό Carato ή από τη λέξη των μεσαιωνικών λατινικών carratus. Αυτή τη δανείστηκαν στη Μεσαιωνική Ευρώπη από το αραβικό qīrāṭ που σημαίνει "καρπός του χαρουπιού", επίσης "βάρος 4 κόκκων" (قيراط) και ήταν μια μονάδα μάζας αν και πιθανότατα δεν χρησιμοποιήθηκε για τη μέτρηση του χρυσού στους κλασικούς χρόνους. Ο αραβικός όρος τελικά προέρχεται από την ελληνική κεράτιον (κεράτιον), που σημαίνει σπόρος καρπού (κυριολεκτικά "μικρό κέρατο"). Η σύγχρονη λοιπόν λέξη "καράτι" ή Karat ή Carat (για τη μάζα) προέρχεται από την ελληνική λέξη κεράτιο, που αναφέρεται στους σπόρους του χαρουπιού (ξυλοκέρατου - Ceratonia siliqua). Επειδή τα κεράτια (σπόροι χαρουπιού) έχουν την ιδιότητα να έχουν αρκετή ομοιομορφία στο μέγεθος και να διατηρούν το βάρος τους αναλλοίωτο, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες, γι αυτό οι χρυσοχόοι και αργυροχόοι της Βενετίας τους χρησιμοποιούσαν ως μονάδα βάρους για τη μέτρηση του βάρους των πολύτιμων λίθων και μετάλλων. Την εποχή εκείνη ο καθένας θα μπορούσε να αγοράσει μερικούς σπόρους κερατίων στην αγορά και να ζυγίσει το πολύτιμο εμπόρευμα για επαλήθευση. Το φυτό αυτό ευδοκιμεί σε όλη την περιοχή της Μεσογείου, στις Αραβικές χώρες και την Ινδία.
Το 309 μ.Χ., ο βυζαντινός αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α άρχισε να κατασκευάζει ένα νέο χρυσό νόμισμα το solidus, το οποίο ήταν το 1/72 της λίβρας (ρωμαική λίβρα) χρυσού ίσο με μάζα 24 siliquae, όπου κάθε siliqua (ή καράτι) ήταν 1/1728 μιας λίβρας. Έτσι καθόσον η ρωμαϊκή λίβρα είναι 328.9 g το siliqua (ή καράτι), που είναι η μικρότερη υποδιαίρεσή της, είναι 0,1903 g, πολύ κοντά στη σημερινή τιμή του 0,2g. Αυτή πιστεύεται ότι είναι η προέλευση της τιμής του καρατιού