Τεχνολογίες
Ήξερες ότι...
... ξέρουμε τι παρατηρεί το τηλεσκόπιο Hubble…
… κάθε χρονική στιγμή!
Αν και δεν υπάρχει κάμερα πραγματικού χρόνου “real time” στο τηλεσκόπιο ώστε να έχουμε ζωντανή σύνδεση με την περιοχή παρατήρησης του τηλεσκοπίου Hubble, μπορούμε ανα πάσα στιγμή να δούμε τι παρατηρεί στο Space Telescope Live. Συνήθως το Hubble κοιτάζει στόχους για πρώτη φορά, οπότε στην ιστοσελίδα αυτή εμφανίζονται εικόνες από άλλα τηλεσκόπια ώστε να δίνουν μια εικόνα για το τι παρατηρεί κάθε στιγμή. Οι εικόνες που καταγράφει το Hubble είναι ψηφιακές και συνήθως χρειάζονται μια επεξεργασία περίπου έξι μηνών ώστε να δημοσιοποιηθούν.
Το τηλεσκόπιο Hubble. Credits: NASA
Η Γη περικυκλωμένη από δορυφόρους. Credits: NOAA
...το GPS είναι ένα σύστημα 30+ δορυφόρων ...
...που κινούνται σε κυκλικές τροχιές γύρω από την Γη!
To GPS (Global Positioning System) ή αλλιώς Παγκόσμιο Σύστημα Θεσιθεσίας απαρτίζεται από τους δορυφόρους, τους σταθμούς εδάφους που ελέγχουν με ραντάρ την ακριβή θέση των δορυφόρων και τους δέκτες. Χρησιμοποιεί δεδομένα που συλλέγονται από δορυφόρους για να προσδιορίσει την ακριβή θέση ενός σημείου στη Γη βασιζόμενο σε μια διαδικασία που ονομάζεται τριμερισμός. Σύμφωνα με αυτήν ο προσδιορισμός της θέσης ενός σημείου βασίζεται στην απόσταση του από 3 άλλα σημεία. Έτσι λοιπόν ο δέκτης GPS του τηλεφώνου σου λαμβάνει ραδιοσήματα από δορυφόρους. Μόλις υπολογίσει την απόσταση του σε σχέση με τουλάχιστον 3 από αυτούς μπορεί να προσδιορίσει την θέση σου και να σε κατευθύνει για να βρεις τον προορισμό σου!
… το Voyager 2 ταξιδεύει πλέον χωρίς να δέχεται εντολές από τη Γη γιατί…
… η κεραία σε αυτή, με την οποία επικοινωνούσε, γέρασε!
Η 44 ετών διαστημοσυσκευή Voyager 2 βρίσκεται πλέον πολύ μακριά, έξω από το ηλιακό μας σύστημα, και κατευθύνεται μακριά από τη μικρή μας Γη. Όμως, από τα μέσα του προηγούμενου Μαρτίου, έχει ανεξαρτητοποιηθεί και μόνο στέλνει δεδομένα, καθώς η μοναδική κεραία ραδιοκυμάτων με την οποία επικοινωνούσε με τους χειριστές του χρειαζόταν επισκευή. Η κεραία αυτή, ονόματι Deep Space Station 43 (DSS43), έχει πλάτος 70 μέτρα, βρίσκεται στην Καμπέρα της Αυστραλίας και είναι μία από ένα πλήθος παρόμοιων εγκαταστάσεων που έχει η NASA ανά τον κόσμο, για να στέλνουν και να λαμβάνουν σήματα από τα διαστημόπλοια. Βρίσκεται συνεχώς σε λειτουργία τα τελευταία 47 χρόνια και πλέον αναβαθμίζεται με δύο νέους ραδιοπομπούς, και σύγχρονα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά συστήματα, ώστε να είναι μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου έτοιμη να οδηγήσει και πάλι το Voyager 2 στο μακρύ του ταξίδι. Οι υπεύθυνοι είναι πολύ αισιόδοξοι, καθώς σε δοκιμαστικές εντολές που στάλθηκαν στις 29 Οκτωβρίου ο Ταξιδιώτης αντέδρασε με επιτυχία!
Η κεραία ραδιοκυμάτων DSS43 στην Αυστραλία. Credits: NASA/Canberra Deep Space Communication Complex
Σχέδιο του ELT Credits: ESO
...το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο που έχει σκοπό να κατασκευαστεί θα έχει μέγεθος...
...περίπου 40 μέτρα!
Η περίπτωση για την οποία αναφερόμαστε είναι το τηλεσκόπιο ELT (Extremely Large Telescope) που θα ανήκει στην ESO, θα βρίσκεται στην έρημο Atacama στην Χιλή και θα έχει διάμετρο 39,3 μέτρα. Όλη η κατασκευή του ίδιου του κατόπτρου αλλά και του θόλου που θα τον περικλείει, είναι μία πρόκληση για τους επιστήμονες και τους μηχανικούς. Μία τόσο μεγάλη κατασκευή θα πρέπει να ικανοποιεί όλες τις προϋποθέσεις λειτουργίας ενός τηλεσκοπίου, αντέχοντας παράλληλα σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως οι σεισμοί και οι δυνατοί άνεμοι, σε τεχνικούς παράγοντες, όπως η κατασκευή ενός τόσο μεγάλου σε μέγεθος και βάρος κατόπτρου αλλά και στην ασφαλή μεταφορά του στην Χιλή. Όταν ολοκληρωθούν οι εργασίες κατασκευής του ELT τότε όλα τα υπόλοιπα τηλεσκόπια του πλανήτη θα φαίνονται πραγματικά μικροσκοπικά. Οι αστρονόμοι είναι σε ετοιμότητα, λαχταρώντας να δουν το σύμπαν από το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο που θα έχει φτιάξει ποτέ ο άνθρωπος, με ελπίδα να απαντήσουν σε αρκετά αναπάντητα, μέχρι σήμερα, ερωτήματα.
... ο κομήτης που στόχευε να αγγίξει η διαστημοσυσκευή Philae ήταν...
… κοντά 22,5 χιλιόμετρα μακριά του!
Η διαστημική αποστολή Rosetta της ESA ήταν η πρώτη που κατάφερε το 2014 να "αγγίξει" ένα κομήτη. Σκοπός της αποστολής ήταν να ακολουθήσει τον κομήτη 67P/Churyumov–Gerasimenko. Μετά από ένα ταξίδι στο διαπλανητικό χώρο κοντά δέκα χρόνων αλλά και συνολικής απόστασης πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων χιλιομέτρων, η διαστημική αποστολή Rosetta εκτόξευσε τη διαστημοσυσκευή Philae με σκοπό να φτάσει στην επιφάνεια του κομήτη. Η απόσταση που έπρεπε να διανύσει ήταν 22,5 χιλιόμετρα, ταξιδεύοντας για 7 περίπου ώρες με ταχύτητα 1 μέτρο το δευτερόλεπτο. Για να αναλογιστείτε καλύτερα τις παραπάνω πληροφορίες σκεφτείτε να παίζετε βελάκια και να πετυχαίνετε τον στόχο σας 22,5 χιλιόμετρα μακριά!
Καλλιτεχνική απεικόνιση της διαστημοσυσκευής Philae στον κομήτη 67P/Churyumov–Gerasimenko. Credits: ESA/ATG Medialab
Το πείραμα βαρυτικών κυμάτων LIGO Credits: Caltech/LIGO Laboratory
...το όριο ταχύτητας στην περιοχή γύρω από το πείραμα LIGO είναι …
… είναι 15χμ την ώρα!
Η ιστορία:
Το LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) είναι το πρώτο παρατηρητήριο βαρυτικών κυμάτων. Πρόκειται για ένα πείραμα συμβολομετρίας το οποίο χρησιμοποιεί λέιζερ και αποτελείται από δύο κάθετους βραχίονες μήκους 4 χιλιομέτρων ο καθένας. Στην συνέχεια αυτά ανακλώνται με τη βοήθεια μεγάλων κάτοπτρων, τα οποία πρέπει να είναι σταθερά και να μην κουνιούνται από τη θέση τους καθώς είναι μέρος αυτού του ευαίσθητου πειράματος. Οποιαδήποτε μικρή δόνηση του εδάφους θα ανιχνευτεί και θα δώσει λάθος ένδειξη καταγραφής βαρυτικού κύματος. Γι’ αυτό τον λόγο, το πείραμα του LIGO, αποτελείται από ανιχνευτές σε δύο διαφορετικές τοποθεσίες, ώστε να μπορούν να αποκλείονται τοπικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες. Καταλαβαίνετε λοιπόν πως αυτό το πείραμα για να λειτουργήσει σωστά, προϋποθέτει και τη θέσπιση αυστηρών κανόνων στις περιοχές γύρω από τους ανιχνευτές . Οπότε αν τυχόν υπάρξει πραγματική ανίχνευση βαρυτικού κύματος θα πρέπει να είναι ταυτόχρονη η ένδειξη και στις δύο τοποθεσίες, και το σήμα να είναι αρκετά ισχυρό, ώστε να αποφεύγεται η σύγχυση με τυχαία γεγονότα.