Erythropoiesis is a complex physiological process to maintain oxygen level in the body through production of red blood cells
(Elliott, Pham, & Macdougall, 2008).
การสร้างเม็ดเลือดแดง (อังกฤษ: erythropoiesis) คือ การผลิตเม็ดเลือดแดง สามารถถูกกระตุ้นได้ในภาวะ O2 ลดต่ำลงในกระแสเลือด ซึ่งจะถูกตรวจสอบโดยไตและจะหลั่งฮอร์โมน erythropoietin ออกมาก[2] ฮอร์โมนตัวนี้จะไปกระตุ้นการเพิ่มจำนวน (proliferation) และการเปลี่ยนสภาพ (differentiation) ของเซลล์เม็ดเลือดแดงต้นกำเนิด ซึ่งจะมีผลให้เกิดการกระตุ้นการเพิ่มกระบวนการสร้างเม็ดเลือดแดงในเนื้อเยื่อที่เกี่ยวกับการสร้างเม็ดเลือดแดง (hemopoietic tissues) [2] ในนกและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม รวมถึง มนุษย์ กระบวนการนี้มักจะเกิดขึ้นที่ไขกระดูกแดง (red bone marrow) [2] สำหรับทารกในครรภ์ในช่วงแรก ๆ นั้น การสร้างเม็ดเลือดแดงจะเกิดขึ้นที่ mesodermal cell ของถุงไข่แดง (yolk sac) เมื่ออายุครรภ์ได้ 3-4 เดือน การสร้างเม็ดเลือดแดงจะเปลี่ยนไปอยู่ที่ม้ามและตับ[3] และหลังจาก 7 เดือนไปแล้ว การสร้างเม็ดเลือดแดงจะเปลี่ยนไปอยู่ที่ไขกระดูกแทน กิจกรรมทางกายภาพที่ลดลงสามารถทำให้เกิดการสร้างเม็ดเลือดแดงเพิ่มขึ้นได้[4] อย่างไรก็ตาม ในคนที่เป็นโรคบางอย่างและในสัตว์บางชนิด การสร้างเม็ดเลือดแดงสามารถเกิดขึ้นที่อวัยวะอื่นนอกเหนือจากไขกระดูกได้ เช่น ม้ามและตับ เรียกว่า extramedullary erythropoiesis
ไขกระดูกของกระดูกทั้งหมดจะผลิตเม็ดเลือดแดงจนกระทั่งเด็กอายุได้ 5 ขวบ หลังจากนั้น กระดูกแข้งและกระดูกต้นขาจะเป็นแหล่งหลักในการผลิตเม็ดเลือดแดงจนกระทั่งอายุได้ 25 ปี กระดูกสันหลัง กระดูกสันอก เชิงกรานกระดูกซี่โครง และกระดูกหุ้มสมอง จะทำหน้าที่ผลิตเม็ดเลือดแดงไปตลอดชีวิต
Pronormoblast
• เซลล์ขนาดใหญ่ เส้นผ่านศูนย์กลาง
18-25 ไมโครเมตร
• Nucleus กลม ขนาดใหญ่ เกือบเต็มเซลล์
• Chromatin หยาบเล็กน้อย
• Nucleoli 1-4 อัน
• Cytoplasm ปริมาณน้อย
ติดสีน้ำเงินเข้ม ไม่มี granule
Basophilic normalblast
• เซลล์ขนาดเล็กลง เส้นผ่านศูนย์กลาง
15 - 20 ไมโครเมตร
• Nucleus กลม ขนาดใหญ่
• Chromatin หยาบขึ้น
• Nucleoli 0-1 อัน
• Cytoplasm ติดสีน้ำเงินเข้ม
Polychromatic normoblast
• เซลล์ขนาดเล็กลง เส้นผ่านศูนย์กลาง
10 - 12 ไมโครเมตร
• Nucleus กลม ขนาดเล็กลง
ชิดด้านใดด้านหนึ่งของเซลล์
• Chromatin หยาบขึ้น
• Cytoplasm ปริมาณมากขึ้น
ติดสีน้ำเงินปนแดง
Orthochromatic normoblast
• เซลล์ขนาดเล็กลง เส้นผ่านศูนย์กลาง
7-10 ไมโครเมตร
• Nucleus ขนาดเล็กลง กลมมากขึ้น
ชิดด้านใดด้านหนึ่งของเซลล์
• Chromatin หยาบและอัดแน่น
• Cytoplasm ปริมาณมากขึ้น ติดสีชมพู