บทที่ 1 คำอุทาน
คำอุทาน เป็นคำที่เปล่งออกมาโดยไม่คำนึงถึงความหมาย แต่เน้นที่การแสดงอารมณ์ ความรู้สึกของผู้พูด
ชนิดของคำอุทาน
คำอุทาน เป็นคำที่เปล่งออกมาโดยไม่คำนึงถึงความหมาย แต่เน้นที่การแสดงอารมณ์ ความรู้สึกของผู้พูด
ชนิดของคำอุทาน
คำอุทาน เป็นคำที่เปล่งออกมาโดยไม่คำนึงถึงความหมาย แต่เน้นที่การแสดงอารมณ์ ความรู้สึกของผู้พูด
ชนิดของคำอุทาน
1. คำอุทานบอกอาการ คือ คำอุทานที่เปล่งออกมาเพื่อให้รู้อาการต่าง ๆ ของผู้พูด เช่น อาการดีใจ เสียใจ ตกใจ และประหลาดใจ เป็นต้น ได้แก่คำว่า เอ๊ะ โอ๊ย อ๊ะ เฮ่ เฮ้ย โธ่ อนิจจา แหม ว้า ว้าย วุ้ย เป็นต้น อนึ่ง หลังคำอุทานพวกนี้มักมีเครื่องหมายอัศเจรีย์ (!) กำกับเสมอ ดังตัวอย่าง
- แหม! หล่อจริง
- เฮ้ย! อย่าเดินไปทางนั้น
- โธ่! หมดกัน
2. คำอุทานเสริมบท คือ คำอุทานที่ใช้เป็นคำสร้อยหรือเสริมบท เพื่อให้เสียงหรือความกระชับสละสลวยขึ้น แบ่งออกได้เป็น 3 ชนิด คือ
2.1 คำอุทานเสริมบทที่ใช้เป็นคำสร้อย ส่วนมากพบเป็นคำขึ้นต้นและลงท้ายบทประพันธ์ประเภทโคลงและร่าย เติมลงไปเพื่อแสดงความรู้สึกบ้าง เพื่อทำให้คำประพันธ์มีพยางค์ครบตามฉันทลักษณ์บ้าง ได้แก่คำว่า โอ้ อ้า โอ้ว่า เถิด นา พ่อ แฮ เฮย เอย ฯลฯ ดังตัวอย่าง
- โอ้ ศรีเสาวลักษณ์ล้ำ แลโลม โลกเอย - โฉมควรจักฝากฟ้า ฤๅดิน ดีฤๅ
- พระสุเมรุเปื่อยเป็นตม ทบท่าว ลงนา ตกใจ ใช้คำว่า วุ้ย ว้าย แหม ตายจริง ประหลาดใจ ใช้คำว่า เอ๊ะ หือ หา รับรู้ เข้าใจ ใช้คำว่า เออ อ้อ อ๋อ เจ็บปวด ใช้คำว่า โอ๊ย โอย อุ๊ย สงสาร เห็นใจ ใช้คำว่า โธ๋ โถ พุทโธ่ อนิจจา ร้องเรียก ใช้คำว่า เฮ้ย เฮ้ นี่ โล่งใจ ใช้คำว่า เฮอ เฮ้อ โกรธเคือง ใช้คำว่า ชิชะ แหม
สื่อการเรียนการสอน วิชา ภาษาไทย ระดับชั้น ประถมศึกษาปีที่ 5
เรื่อง คำอุทาน
ความหมายของคำอุทาน คำอุทาน หมายถึง คำที่เปล่งออกมาเพื่อแสดงอารมณ์และความรู้สึกต่าง ๆ ของผู้พูด อุทานบอกอาการ คือ คำที่บอกอารมณ์หรือความรู้สึกต่าง ๆ ของผู้พูด คำอุทานชนิดนี้มักอยู่หน้า ประโยค และมีเครื่องหมายอัศเจรีย์ ( ! ) กำกับอยู่ท้ายคำอุทาน แบ่งเป็น
๑. อาการร้องเรียกหรือบอกให้รู้ตัว เช่น นี่แน่ะ ! เฮ้ย ! โว้ย !
๒. อาการโกรธเคือง เช่น ดูดู๋! ชะๆ ! ชิๆ !
๓. อาการประหลาดใจหรือตกใจ เช่น เอ๊ะ ! ว๊าย ! แม่เจ้าโว้ย !
๔ . อาการสงสารหรือปลอบโยน เช่น อนิจจา ! พุธโธ่ !
๕ . อาการเข้าใจหรือรับรู้ เช่น เออ ! เออน่ะ ! อ้อ !
๖. อาการเจ็บปวด เช่น โอย ! โอ๊ย !
๗. อาการจากสิ่งธรรมชาติ เช่น ตูม ! โครม ! เปรี้ยง !
อ่านและสังเกตประโยคต่อไปนี้ ประโยค คำอุทาน ชนิดของคำอุทาน
๑. เอ๊ะ ! หนังสือฉันหายไปไหน เอ๊ะ ! แสดงความสงสัย
๒. ไชโย ! ทำการบ้านเสร็จแล้ว ไชโย ! แสดงความดีใจ
๓. โอ๊ย ! เจ็บจังเลย โอ๊ย ! แสดงความเจ็บปวด
๔. โธ่ ! น่าสงสารจริง โธ่ ! แสดงความสงสาร
๕. โอ้โฮ ! วันนี้เธอมาโรงเรียนแต่เช้าเลยนะ โอ้โฮ ! แสดงความแปลกใจ