Invited Speakers

Lampros Varelas

(Aristotle University of Thessaloniki)

Modern Greek Philology

Αρχειακή έρευνα και νεοελληνική φιλολογία

Στην εισήγηση θα δοθεί ένα εποπτικό διάγραμμα της ιστορίας της αρχειακής έρευνας στη νεοελληνική φιλολογία από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα. Παράλληλα θα παρουσιαστούν οι βασικοί φορείς αρχειακού υλικού, χρήσιμου για τη μελέτη της νεοελληνικής λογοτεχνίας και θα αναδειχθεί μέσα από τρανταχτές περιπτώσεις η αξία και της αρχειακής έρευνας για την καλύτερη γνώση μας στον χώρο της νεοελληνικής φιλολογίας.

Stavros Skopeteas

(Georg-August Universität Göttingen)

Linguistics

The rain ceremony: An introduction to the language of contemporary Mayans

The rain ceremony is performed during the peak of the dry season, in Maya, and is practically a appeal for rain to Chaac, the god of the rain, the thunder, fertility and agriculture, having the head of a human, the body of a snake, and a nose resembling to a trunk. This presentation introduces the basic properties of Yucatec Maya (a member of the approximately 30 currently spoken languages of the Mayan family), based on a narrative, that describes the details of the rain ceremony.

Based on this narrative, we will discuss an array of grammatical phenomena that are not familiar in our linguistic area and are important research issues in the current research on the grammatical description and analysis of the world’s languages:

PHONOLOGY: the contrast between tones expressing the lexical meaning, with an interesting system reminiscent of the tonal contrasts in Ancient Greek: short syllables do not have tonal contrasts, while long syllables have a contrast between high and low tones.

MORPHOLOGY: the optional use of number. This issue is relevant for current syntactic theories (the question being whether number has a different function in the nominal structures of different languages) as well as semantic theories (the question being whether nouns in languages with optional plural have a different denotation, similar to mass nouns).

SYNTAX: The basic word order is Verb-Object-Subject. The clause structure has positions designated to topics and foci in the left periphery, which interact with the use of clausal particles and with verbal inflection. This structure confirms the predictions of cartographic approaches to the clausal syntax, also providing morphological reflexes.

SEMANTICS: The use of absolute coordinates for the orientation in space, which radically differs from the system of relative localization that are mapped onto the semantics of prepositions in European languages. This phenomenon has been studied by several linguistic anthropologists within the framework of relativity theory.

Georgios Kouzas

(National and Kapodistrian University of Athens)

Folkloristics

Φήμες, διαδόσεις και κοινωνικοί σχολιασμοί: Η σημασία των σύγχρονων μορφών προφορικότητας για τον πολιτισμό της καθημερινότητας

Η ανακοίνωση έχει στόχο να αναδείξει την κοινωνική και πολιτισμική σημασία των σύγχρονων μορφών του προφορικού λόγου και ειδικότερα των «καθημερινών αφηγήσεων». Σύμφωνα με τον γνωστό λαογράφο Hermann Bausinger, οι «καθημερινές αφηγήσεις» λόγω της εφήμερης φύσης τους και της «ρευστής» μορφής τους (έχουν ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιεχόμενο σε σύγκριση με άλλα είδη του έντεχνου λαϊκού λόγου) παρέμειναν για δεκαετίες στο περιθώριο της έρευνας. Όμως, κατά τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι ερευνητές από διάφορους επιστημονικούς κάδους στρέφουν το ενδιαφέρον τους και σε αυτές τις αφηγήσεις στα πλαίσια μελέτης και επανεκτίμησης του πολιτισμού της καθημερινότητας.

Η ανακοίνωση θα εστιάσει σε τέσσερις κατηγορίες των «καθημερινών αφηγήσεων», που γνωρίζουν μεγάλη διάδοση στην καθημερινή επικοινωνία. Ειδικότερα, θα μας απασχολήσουν α) οι φήμες, β) οι διαδόσεις, γ) οι κοινωνικοί σχολιασμοί και δ) οι αστικοί θρύλοι. Θα επισημάνουμε τις μεταξύ τους ομοιότητες και διαφορές (δομή και θεματικές), καθώς και τις διάφορες υποκατηγορίες τους.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο θα αναλύσουμε, μέσα από εθνογραφικά παραδείγματα, την κοινωνική δυναμική των «καθημερινών αφηγήσεων». Όπως αναδεικνύεται από την έρευνα, αυτές οι μορφές λόγου έχουν έναν κομβικό ρόλο στην επικοινωνία των ανθρώπων, καθώς συνδέονται με την προώθηση ατομικών και συλλογικών συμφερόντων και συγκεκριμένων στρατηγικών.