Debaty

DEBATA 1. Feminizm: kłopoty z ucieleśnieniem

Uczestniczą: Aleksandra Derra, Tomasz Komendziński, Przemysław Nowakowski, Witold Wachowski, Katarzyna Więckowska, Marcin Zaród.

Wyzwanie: W pracach feministycznych pojawiło się sporo odniesień do koncepcji ucieleśnienia (nie tylko kognitywistycznych). Wydają się to jednak pochopne. Jeżeli bowiem przyjrzeć się projektom naprawczym feminizmu, okazują się one dość intelektualistyczne, skoncentrowane na przekazie językowym, w opozycji do „irracjonalnego“ ucieleśnienia kojarzonego w nich z seksizmem, przemocą fizyczną i percepcyjną, problematyczną niejednoznacznością mowy ciała itd. Ile wspólnego ma feministyczna kategoria ucieleśnienia z ujęciem wypracowanym wcześniej na gruncie kognitywistyki czy filozofii?

Proponowane odniesienia:

1. Emily Nagoski. (2018). The truth about unwanted arousal:

https://www.ted.com/talks/emily_nagoski_the_truth_about_unwanted_arousal

2. R. Braidotti. (2017/2019). Cztery tezy na temat feminizmu po człowieku. (A. Derra, tłum.). Avant, 11(3):

http://avant.edu.pl/wp-content/uploads/R_Braidotti_Cztery_tezy.pdf

3. Teorie feministyczne: tradycje i perspektywy (2020). Avant, Toruń:

http://avant.edu.pl/teor-fem


DEBATA 2. Latour: 10-letnie moratorium przeciwko kognitywistyce?

Uczestniczą: Krzysztof Abriszewski, Aleksandra Derra, Tomasz Komendziński, Piotr Konderak, Przemysław Nowakowski, Witold Wachowski.

Wyzwanie: Pozorna współpraca czy wzajemne oświecanie się kognitywistyki i badań społecznych nadal pozostawia wiele do życzenia (tak jak udział antropologii w kognitywistyce jest raczej niewielki). W tym kontekście proponujemy rozważyć, na ile kontrowersyjną rolę odegrał tutaj Bruno Latour. Z jednej strony, demaskował on mit odrębnych, autonomicznych dyscyplin, wydając się rzecznikiem interdyscyplinarności. Z drugiej strony, nie przysłużył się on – i to mówiąc delikatnie – interdyscyplinarności kognitywistyki, podważając wartość jej aparatu pojęciowego na rzecz nauk społecznych, co między innymi wyraził (wraz ze Steve’em Woolgarem) w 10-letnim moratorium: „jeśli pod koniec tego okresu zostanie cokolwiek [związanego z poznaniem naukowym] do wyjaśnienia, to my także zwrócimy się w stronę umysłu!” (1979/2020, s. 366).

Proponowane odniesienia:

1. M. Miłkowski W. i Wachowski. (2022). Hutchins w obronie interdyscyplinarnych badań nad poznaniem. Zagadnienia Filozoficzne w Nauce, 72:

https://zfn.edu.pl/index.php/zfn/article/view/593/558

2. B. Latour. (1986/2012). Wizualizacja i poznanie: zrysowywanie rzeczy razem. (A. Derra i M. Frąckowiak, tłum.). Avant, 3/T:

http://avant.edu.pl/wp-content/uploads/T2012-wizualizacja-i-poznanie.pdf

3. B. Latour i S. Woolgar (1979/2020). Życie laboratoryjne: konstruowanie faktów naukowych. (K. Abriszewski, P. Gąska, M. Smoczyński i A. Zabielski, tłum.). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

/publikacja niedostępna elektronicznie/

Zdjęcie w nagłówku: aut. Jason Leung on Unsplash