การทอผ้าไหมประดิษฐ์

ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย : นายสรัญญู ภูมิงาม

กลุ่มทอผ้าไหมประดิษฐ์บ้านทุ่งนาสวน

บ้านทุ่งนาสวน ตำบลหนองบ่มกล้วย อำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี

กลุ่มทอผ้าไหมประดิษฐ์บ้านทุ่งนาสวน เริ่มจัดตั้งกลุ่มเมื่อปี พ.ศ.2538 มีสมาชิกแรกเริ่ม 14 คน ต่อมาในปี พ.ศ.2542 ได้มีรวมกลุ่มของกลุ่มแม่บ้านของบ้านทุ่งนาสวน โดยรับงบสนับสนุนจาก สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอบ้านไร่ และ กศน.อำเภอบ้านไร่ ในการจัดตั้งกลุ่มทอผ้าไหมประดิษฐ์บ้านทุ่งนาสวน มีจำนวนสมาชิก 35 คน ได้รับการจดทะเบียนเป็นวิสาหกิจชุมชน เมื่อปี 2548 ได้รับการรับรองจาก OTOP จังหวัดอุทัยธานี จำนวน 4 ดาว เมื่อปี 2555 ตั้งแต่นั้นกลุ่มได้ดำเนินกิจการเพื่อผลิตและจำหน่ายผ้าทอมัดหมี่สับขิด รวมทั้งผลิตภัณฑ์อื่นๆ นอกจากนั้นแล้วชุมชนยังเล็งเห็นความสำคัญของการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นทางด้านการทอผ้าไม่ให้สูญหายไปตามกาลเวลา แต่ด้วยสภาสวะสังคมที่เปลี่ยนแปลงไปรวมทั้งการแข่งขันของตลาด จึงต้องมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบ ลวดลาย การทผ้าให้เข้ากับยุคสมัย ให้เข้ากับความต้องการในท้องตลาด และสอดคล้องกับประโยชน์ใช้สอยของลูกค้า เพื่อความคุ้มค่าของผลิตภัณฑ์ ดังนั้นทางกลุ่มจึงมีการพัฒนารูปแบบ ลวดลาย ของผลิตภัณฑ์ให้มีความหลากหลาย โดยได้รับความไว้วางใจจากลูกค้า จนสามารถดำเนินกิจการกลุ่มมาได้อย่างต่อเนื่องตลอดระยะเวลา 20 กว่าปีที่ผ่านมา

จุดเด่นของภูมิปัญญาท้องถิ่น

เป็นผ้าทอที่มีลวดลายมัดหมี่ที่มีการสืบทอดต่อกันมาตั้งแต่โบราณนั้นส่วนใหญ่ได้แรงบันดาลใจ จากธรรมชาติสิ่งแวดล้อมในวิถีชีวิตความเชื่อและขนบธรรมเนียมประเพณี อาทิ ลายดอกแก้วลายต้นสน ลายโคมห้า ลายโคมเจ็ด ลายบายศรี ลายกวาง ลายนกยูง ลายเต่า ลายพญานาค ฯลฯ

วัตถุดิบที่ใช้ประโยชน์ในผลิตภัณฑ์ที่เกิดจากภูมิปัญญา ซึ่งพื้นที่อื่นไม่มี ได้แก่

การใช้เปือกไม้ต่างๆ ได้แก ไม้ประดู่ ไม้สะเดา แก่นขนุน ใบไม้ เช่นใบหูกวาง ในการย้อมสีผ้าเพื่อให้ได้สีธรรมชาติ

รายละเอียดของภูมิปัญญาท้องถิ่น

ผ้ามัดหมี่มีบทบาทในวิถีชีวิตตั้งแต่เกิดจนตาย หญิงสาวต้องทอผ้าเพื่อทำเป็นเครื่องนุ่งห่ม วัสดุเส้นใยทั้งฝ้ายและไหมบ่งบอกถึงศักยภาพทางการค้า เพราะเป็นวัสดุที่ใช้แลกเปลี่ยนซื้อขายมาแต่โบราณ ส่วนวัสดุย้อมสีธรรมชาติสะท้อนให้เห็นถึงความอุดมสมบูรณ์ของพันธุ์พืชในประเทศไทยที่มีความหลากหลาย ซึ่งช่วยให้ผ้ามัดหมี่ของไทยมีสีสันเฉพาะตัว และยังสะท้อนไปถึงความเชี่ยวชาญของแต่ละกลุ่มชนในการย้อมสีธรรมชาติ

ตำแหน่งที่ตั้ง : ตั้งอยู่ หมู่ 2 ตำบลหนองบ่มกล้วย อำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี

การเดินทาง : ใช้เส้นทาง 3211 ตำบลหนองบ่มกล้วย อำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี ประเทศไทย 61180 จากนั้น ใช้เส้นทาง 4026 (เลี้ยวขวาวัดหนองบ่มกล้วย เดินทางมาเรื่อยๆ จนถึงกลุ่มทอผ้าไหมประดิษฐ์บ้านทุ่งนาสวน หมู่ 2 ตำบลหนองบ่มกล้วย อำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี ระยะทางจากตัวอำเภอบ้านไร่ ถึงกลุ่มทอผ้าไหมประดิษฐ์บ้านทุ่งนาสวน 32 กิโลเมตร)