วัดเก้านิ้ว
ประวัติความเป็นมา
วัดเก้านิ้ว เป็นวัดที่สร้างขึ้นตั้งแต่ปี พุทธศักราช 2219 และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา ในปี พ.ศ. 2439 ปัจจุบันตั้งอยู่เลขที่ 1 หมู่ที่ 4 ตำบลดอนกลอย อำเภอหนองขาหย่าง จังหวัดอุทัยธานี เหตุที่มีชื่อว่า วัดเก้านิ้ว เพราะอาศัยเหตุที่ระลึกถึง พระภิกษุรูปหนึ่งซึ่งเป็นผู้ริเริ่มก่อสร้างวัดนี้ขึ้นมาโดยพระภิกษุรูปนั้นมีร่างกายพิการและมีนิ้วมือเพียงเก้านิ้วและท่านที่ก่อสร้างวัดในภายหลังได้สร้าง พระพุทธรูป เพื่อเป็นเครื่องระลึกถึงพระภิกษุรูปดังกล่าว โดยสร้างเป็นพระพุทธรูปปูนปั้น ปางมารวิชัย หน้าตักกว้าง 130 ซ.ม. สูง 210 ซ.ม. มีนิ้วพระหัตถ์เพียง 9 นิ้ว เช่นเดียวกัน เป็นพระพุทธรูปเนื้อโลหะ ชาวบ้านจึงเรียกว่า หลวงพ่อเก้านิ้ว จนถึงในปัจจุบัน ส่วนการปกครองไม่ปรากฏเป็นที่แน่นอน ว่าเคยมีเจ้าอาวาสกี่รูป และมีใครบ้างเพราะขาดการบันทึกในปัจจุบัน พระปลัดปริญญา ปภสสโร เป็นผู้ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส
ทั้งนี้ พระครูอุทิตนวการ เจ้าคณะตำบลดอนกลอย เจ้าอาวาสวัดเก้านิ้ว เล่าว่า ที่อยู่คู่กับวัดแห่งนี้มา คือ พระพุทธรูปปูนปั้น ปางมารวิชัย หน้าตักประมาณ 50 นิ้ว และ พระพุทธรูปนวโลหะ ปางปฐมเทศนา หน้าตัก 9 นิ้ว จุดเด่นพระพุทธรูปทั้งสององค์ คือ จะพุทธลักษณะพระหัตถ์มี 9 นิ้ว กล่าวคือ พระหัตถ์ขวามี 5 นิ้ว ส่วนพระหัตถ์ซ้าย มีเพียง 4 นิ้ว เป็นพระพุทธรูปที่ชาวบ้านเคารพนักถือกราบไหว้มาเป็นเวลาช้านาน ชาวบ้านย่านนี้กราบไหว้พระพุทธรูปลักษณะเป็นเอกลักษณ์ มี 9 นิ้ว ขอพร เพื่อความเป็นสิริมงคล ขอให้มีโชคมีลาภ กันอย่างต่อเนื่อง
อย่างไรก็ตาม และที่ประหลาดใจมาก คือ ที่วัดนี้ยังมีพระภิกษุลูกวัด ซึ่งเป็นคนในหมู่บ้านมาบวชและจำพรรษา ชื่อ พระบุญทัน ฉันทโก ซึ่งท่านก็มี 9 นิ้ว เช่นเดียวกัน แต่ท่านบอกว่า นิ้วก้อยซ้าย ที่หายไปเกิดจากอุบัติเหตุจากความซุกซนในวัยเด็ก ก็ช่างเป็นเรื่องบังเอิญนอกจากนี้บริเวณหน้าอุโบสถวัด 9 นิ้ว ยังมีเสาหงษ์เก่าแก่ ประมาณอายุมิได้อยู่ด้านหน้าด้วย
ประเพณีการทำบุญสลากภัตแบบหาบ คือ การถวายทานแก่พระสงฆ์โดยการจับสลาก โดยการนำปัจจัยเครื่องไทยธรรมใส่ในภาชนะที่ชาวบ้านเรียกว่าสาแหรก ซึ่งเป็นภาชนะใส่ของสำหรับหิ้วหรือหาบ ปกติทำด้วยหวาย มี 4 สาย ตอนบนทำเป็นหูสำหรับหิ้วหรือสอดไม้คาน ตอนล่างขัดกันเป็นสี่เหลี่ยมสำหรับวางกระจาด จุดเด่นจะอยู่ที่การประดับตกแต่งสาแหรกอย่างสวยงาม มีการนำเอาพานเงินและพานทองเหลืองมาตั้งเพื่อให้หาบดูสวยงาม แล้วหาบไปยังวัด เพื่อถวายพระภิกษุ ยังคงถือปฏิบัติกันอย่างต่อเนื่องเป็นประจำทุกปี
บางหมู่บ้านจะมีขนมที่จัดทำขึ้นเป็นพิเศษใส่ไว้ในหาบ ข้าวของเครื่องใช้ที่ใส่ในหาบก็จะมีขนม เช่น ขนมเปียก ขนมกวน ขนมขาเกียน ชะมด ไก่น้ำตาล มะพร้าวแก้ว อาหารแห้ง เช่น ข้าวสาร ไข่ พริกแห้ง น้ำปลา กะปิ ปลาเค็ม หอม กระเทียม ผลไม้ เช่น ข้าวโพด ฟักทอง ฟักแฟง บวบเหลี่ยม บวบงู
ทว่าปัจจุบันก็สามารถใส่ข้าวของตามท้องตลาดต่างๆ ได้ตามสะดวก ทองหยอด ฝอยทอง ขนมชั้น ชา กาแฟ โอวัลติน เงาะ สาลี่ องุ่น ทุเรียน หรือผลไม้ตามฤดูกาลอื่นๆ
วิถีปฏิบัตินี้เกิดมาจากในอดีตนั้นเส้นทางคมนาคมมิได้สะดวกสบายเช่นในปัจจุบัน การเดินทางค่อนข้างลำบากโดยเฉพาะสำหรับพระสงฆ์ในช่วงเข้าพรรษาซึ่งเป็นฤดูฝน เมื่อเกิดฝนตกก็จะสร้างความลำบากในการบิณฑบาต ดังนั้นญาติโยมที่มีบุตรชายบวชอยู่ที่วัด จึงได้เกิดความคิดนำวัตถุดิบที่สามารถเก็บไว้ปรุงอาหารได้หลายวันไปถวายพระสงฆ์ เพื่อให้มัคทายกใช้ปรุงเป็นอาหารถวายพระสงฆ์หากไม่สามารถบิณฑบาตตามปกติได้ ซึ่งปัจจัยที่นิยมนำมาถวาย อาทิ ข้าวสาร อาหารแห้ง ฝัก แฟง พริกแห้ง กระเทียม น้ำตาล น้ำปลา กะปิ เป็นต้น
วัดเปิดบริการทุกวัน ไม่เว้นวันหยุดราชการ
ตำแหน่งที่ตั้ง วัดเก้านิ้ว เลขที่ 1 หมู่ที่ 4 ตำบลดอนกลอย อำเภอหนองขาหย่าง จังหวัดอุทัยธานี รหัสไปรษณีย์ 61130
การเดินทาง - ใช้เส้นทางถนนเส้นหนองขาหย่าง - ดอนกลอย ขับรถตรงไปถนนข้างปั้มบางจากหนองขาหย่าง ถนนสายหลักหนองขาหย่างระยะทางจาก กศน.อำเภอหนองขาหย่าง 4 กิโลเมตร วัดเก้านิ้ว จะอยู่ด้านขวามือ ติดถนนตรงข้ามกับศูนย์ทอผ้าเก้านิ้ว
ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นางสาวดวงสมร อัมภาราม
ภาพถ่าย / ภาพประกอบ โดย นางสาวดวงสมร อัมภาราม