ประวัติความเป็นมา

กรมส่งเสริมการเรียนรู้ (สกร.) (อังกฤษ: Department of Learning Encouragement : DOLE) เดิมชื่อสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (สังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ) เป็นส่วนราชการระดับกรม ในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ มีหน้าที่หน้าที่ดูแลรับผิดชอบเกี่ยวกับการจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยในประเทศไทย ยกฐานะมาจากสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (กศน.) ในสังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เดิมก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2483 เป็นกองการศึกษาผู้ใหญ่ และจัดตั้งเป็นกรมครั้งแรก เมื่อวันที่ 24 มีนาคม พ.ศ. 2522 ในชื่อ "กรมการศึกษานอกโรงเรียน" หรือที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายว่า "กศน."

ประวัติ

ยุคที่1 กองการศึกษาผู้ใหญ่

การศึกษาผู้ใหญ่ เริ่มมีอย่างเป็นทางการในปี 2483 โดยรัฐบาลในขณะนั้น ได้ให้มีการจัดตั้ง "กองการศึกษาผู้ใหญ่" สังกัด สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เพื่อรับผิดชอบงานการศึกษาผู้ใหญ่โดยตรง และได้ริเริ่มโครงการรณรงค์การรู้หนังสือทั่วประเทศ พร้อมกับประกาศใช้กฎหมายบังคับให้ประชาชนผู้ไม่รู้หนังสือที่มีอายุระหว่าง 20 ถึง 45 ปี เสียค่าเล่าเรียนเป็นรายปี จนกว่าจะพิสูจน์ได้ว่าเป็นผู้รู้หนังสือแล้ว ซึ่งโครงการรณรงค์ดังกล่าวประสบความสำเร็จพอสมควร แต่ต้องหยุดชะงักไปเนื่องจากสงครามโลกครั้งที่ 2

ยุคที่2 กรมการศึกษานอกโรงเรียน

ต่อมา ได้มีการขยายโอกาสการศึกษาผู้ใหญ่อย่างกว้างขวางในช่วงปี 2513-2523 รัฐบาลจึงได้ยกฐานะกองการศึกษาผู้ใหญ่ ขึ้นเป็น "กรมการศึกษานอกโรงเรียน" ขึ้น เพื่อจัดการศึกษานอกโรงเรียนสำหรับประชาชนในวันที่ 24 มีนาคม 2522

ยุคที่3 สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย

จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2545 ได้มีการปฏิรูประบบราชการ และมีการยุบรวมกรมต่าง ๆ ของกระทรวงศึกษาธิการจากเดิม 14 กรม เหลือเพียง 5 สำนักงาน ทำให้ กรมการศึกษานอกโรงเรียน ถูกยุบรวมเป็นสำนักงานบริหารงานการศึกษานอกโรงเรียน สังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ต่อมาตามพระราชบัญญัติส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย พุทธศักราช 2551 สำนักฯ จึงปรับภารกิจเป็น "สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย" (อังกฤษ: Office of the Non-Formal and Informal Education : NFE)

ยุคปัจจุบัน กรมส่งเสริมการเรียนรู้

กระทั่งวันที่ 18 มีนาคม พ.ศ. 2566 ราชกิจจานุเบกษาได้เผยแพร่ พระราชบัญญัติส่งเสริมการเรียนรู้ พ.ศ. 2566 โดยมีสาระสำคัญคือการยกเลิกพระราชบัญญัติส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย พ.ศ. 2551 และยกฐานะ สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย เป็น "กรมส่งเสริมการเรียนรู้" โดยให้มีผลบังคับใช้เมื่อพ้นไป 60 วันหรือตรงกับวันที่ 18 พฤษภาคม พ.ศ. 2566

      ประวัติความเป็นมาของสถานศึกษา

           ศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้ระดับอำเภอชัยบุรี เดิมชื่อ ศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียนอำเภอชัยบุรีเป็น 1 ใน 789  ศูนย์ฯอำเภอทั่วประเทศ ประกาศจัดตั้ง โดยกระทรวงศึกษาธิการ เมื่อวันที่ 27 สิงหาคม 2536 โดยกรมการศึกษานอกโรงเรียน ตามคำสั่งที่ 188/2538 เรื่องการตัดโอนตำแหน่งและอัตราเงินเดือนข้าราชการครูไปกำหนดตำแหน่งเป็นหัวหน้าศูนย์ฯ 1 ในศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียนอำเภอ/กิ่งอำเภอ จำนวน 603 ตำแหน่ง และแต่งตั้งให้ข้าราชการดำรงตำแหน่งหัวหน้าศูนย์ 1  ทั้งนี้ตั้งแต่วันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2538 โดยนายรุ่ง  แก้วแดง อธิบดีกรมการศึกษานอกโรงเรียนเป็นผู้ลงนามในประกาศ

           นางไพทุรีย์  ธงธวัช  ได้รับการแต่งตั้งจากกรมการศึกษานอกโรงเรียนให้ดำรงตำแหน่งหัวหน้าศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียนอำเภอชัยบุรี  จังหวัดสุราษฎร์ธานีเป็นคนแรกตามหนังสือกรมการศึกษานอกโรงเรียน และได้ทำบันทึกข้อความถึงศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดสุราษฎร์ธานีขออนุญาตเช่าบ้านเลขที่ 128  หมู่ที่ 1 ตำบลชัยบุรี  เป็นสำนักงานของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอชัยบุรี และต่อมาเมื่อกรมการศึกษานอกโรงเรียนได้จัดสรรงบประมาณสร้างห้องสมุดประชาชนอำเภอให้กับอำเภอต่างๆอำเภอชัยบุรี ได้รับจัดสรรเงินงบประมาณด้วย หัวหน้าศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอชัยบุรีได้ทำหนังสือบันทึกข้อความถึงปลัดอำเภอผู้เป็นหัวหน้ากิ่งอำเภอขณะนั้น  (นายโสภณ  แพรกทอง) เพื่อขออนุเคราะห์ที่ดินสร้างห้องสมุดประชาชน ซึ่งที่ที่ขอเป็นที่ราชพัสดุ ทางกิ่งอำเภอได้อนุญาตให้ใช้พื้นที่ทางทิศตะวันออกของที่ว่าการอำเภอเนื้อที่จำนวน  200 ตารางวา  เป็นสถานที่ก่อสร้าง เมื่อประสานงานติดต่อขอสถานที่ได้จังหวัดสุราษฎร์ธานีได้จัดจ้างสร้างห้องสมุดประชาชนอำเภอชัยบุรีแล้วเสร็จเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม 2538  ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอชัยบุรีจึงได้ย้ายมาดำเนินการที่ห้องสมุดประชาชนอำเภอชัยบุรีจนถึงปัจจุบัน

             ต่อมาสำนักบริหารการศึกษานอกโรงเรียนได้ปรับเปลี่ยนภารกิจหน่วยงานใหม่ และได้เปลี่ยนชื่อหน่วยงานเป็น สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยตามพระราชบัญญัติส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย พ.ศ. 2551 ซึ่งประกาศ ในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 125 ตอนที่ 41 เมื่อวันที่ 3  มีนาคม 2551 และมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 4 มีนาคม  2551 สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจึงประกาศให้ศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียนอำเภอชัยบุรี เปลี่ยนชื่อหน่วยงานใหม่เป็น ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอชัยบุรี ตั้งแต่วันที่  4 มีนาคม 2551 จนถึงวันที่ 18 พฤษภาคม 2566

                ปัจจุบันสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ได้ปรับเปลี่ยนภารกิจหน่วยงานใหม่ และได้เปลี่ยนชื่อหน่วยงานเป็นตามพระราชบัญญัติส่งเสริมการการเรียนรู้ พ.ศ. 2566 ซึ่งประกาศ ในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 140 ตอนที่ 20 ก  เมื่อวันที่ 18  มีนาคม 2566 และมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 18 พฤษภาคม 2566 กรมส่งเสริมการเรียนรู้จึงประกาศให้ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอชัยบุรี เปลี่ยนชื่อหน่วยงานใหม่เป็น ศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้ระดับอำเภอชัยบุรี