ประวัติความเป็นมาของ สกร.อำเภอพุนพิน 

อำเภอพุนพิน เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดสุราษฎร์ธานีโดยเป็นเมืองที่มีความสำคัญทางด้านประวัติศาสตร์ เป็นแหล่งสะสมทางด้านวัฒนธรรม โบราณคดี มาตั้งแต่ยุคเริ่มแรกจนถึงปัจจุบันรวมทั้งเป็นอำเภอที่มีความสำคัญ ทางด้านเศรษฐกิจของจังหวัดสุราษฎร์ธานีโดยนักประวัติศาสตร์ได้สันนิษฐานตามจดหมายเหตุของพ่อค้าชาวอาหรับและชาวจีนว่าชาวอินเดียทางภาคใต้ได้ติดต่อทำการค้าขายกับชาวสุวรรณภูมิแห่งนี้โดยได้ติดต่อค้าขายด้วยเรือสำเภา แล้วจึงได้เดินทางไปยังปากน้ำคีรีรัฐนิคม (คลองพุมดวง)และที่นั่นได้กลายเป็นเมืองและสถานที่พักสินค้าขนาดใหญ่ชื่อ“พั่น-พั่น”หรือ“พาน-พาน”ซึ่งอาจสันนิษฐานได้ว่าในระหว่างลุ่มแม่น้ำตาปีกับแม่น้ำคีรีรัฐ(คลองพุมดวง)มีเมืองขนาดใหญ่เมืองหนึ่งในยุคเดียวกับเมืองเวียงสระเมืองนฤคหิต(ไชยา) และเมืองท่าทองซึ่งทั้งสามเมืองดังกล่าวคงไม่ใช่เมือง“พั่น-พั่น” หรือ“พาน-พาน”จึงน่าจะตั้งอยู่ระหว่างแม่น้ำตาปีกับแม่น้ำคีรีรัฐ (คลองพุมดวง)มาบรรจบกันเพราะตำแหน่งที่ตั้งเมืองน่าจะตั้งใน ที่เหมาะสมแก่การคมนาคมซึ่งเมืองที่กล่าวนี้ในปัจจุบันคืออำเภอพุนพินสำหรับคำว่า“พุนพิน”นั้นนักประวัติศาสตร์ได้สันนิษฐานว่าน่าจะมาจากคำที่ว่า“พั่น-พั่น”“พาน-พาน”ซึ่งได้เรียกเพี้ยนไปตามสำเนียงชาวเมืองจนกลายเป็นคำว่า “ พุนพิน ” ในปัจจุบัน

คำขวัญอำเภอพุนพิน

        เมืองแม่น้ำสองสาย     องค์นารายณ์ล้ำค่า  

เจ้าพระยาท่าข้าม       ถิ่นงามสราญรมย์ 

อุดมอัญมณีศรีวิชัย     เกรียงไกรสะพานจุลฯ

ลักษณะภูมิประเทศ

ลักษณะภูมิประเทศของอำเภอพุนพิน ทิศตะวันตกและทิศใต้เป็นพื้นที่ราบสูงค่อย ๆ ลาดเอียงไปทางทิศตะวันออก พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่มและมีแม่น้ำลำคลองมากมาย ซึ่งเป็นสาขาของแม่น้ำตาปี-พุมดวง มีควนและเนินเขาตั้งอยู่ใกล้ ๆ กับที่ราบลุ่ม จึงเป็นที่ตั้งชุมชนที่สำคัญ ๆ และเป็นแหล่งสะสมทางด้านวัฒนธรรมและโบราณคดี เช่น เขาศรีวิชัยในตำบลศรีวิชัย และควนสราญรมย์ในตำบลท่าข้าม ลักษณะดินเป็นกลุ่มดินนา ดินไร่ ดินคละ และดินที่เหมาะสมในการปลูกยางพาราประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพ เกษตรกรรม พาณิชยกรรม และ อุตสาหกรรม จุดค้าขายอยู่ที่ตลาดท่าข้ามแม่น้ำสำคัญที่ไหลผ่านอำเภอพุนพิน ได้แก่

อ่านเพิ่มเติม

แม่น้ำตาปี เป็นแม่น้ำสำคัญสายหนึ่งของภาคใต้ ต้นกำเนิดจากเทือกเขาหลวง ระยะทาง 232 กิโลเมตร ช่วงอำเภอพุนพิน ไหลผ่านตำบลกรูดซึ่งติดต่อกับอำเภอเคียนซาลงมา ผ่านตำบลท่าสะท้อน ตำบลเขาหัวควาย ตำบลท่าข้าม ซึ่งเป็นจุดรวมของแม่น้ำตาปีและแม่น้ำพุมดวง เข้าสู่เขตอำเภอเมืองสุราษฎร์ธานี ไหลออกอ่าวไทย เป็นแม่น้ำที่มีประโยชน์ทางด้านการคมนาคมและการเพาะปลูกมาแต่โบราณ แต่มักจะก่อให้เกิดอุทกภัยบ่อย ๆ สำหรับชุมชนที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำ

แม่น้ำพุมดวง หรือ คลองพุมดวง เป็นสาขาของแม่น้ำตาปีไหลมาจากอำเภอบ้านตาขุน อำเภอคีรีรัฐนิคม ผ่านตำบลต่าง ๆ ของอำเภอพุนพินหลายตำบล ได้แก่ ตำบลบางงอน ตำบลบางเดือน ตำบลน้ำรอบ ตำบลบางมะเดื่อ ตำบลหนองไทร ตำบลท่าโรงช้าง มาบรรจบกับแม่น้ำตาปีที่ตำบลท่าข้าม ชื่อของพุมดวง มาจากชื่อของเจ้าเมืองคีรีรัฐและเจ้าเมืองท่าทอง ซึ่งทั้งสองคือพุม และดวง ซึ่งเป็นคนลุ่มน้ำเดียวกัน จึงตั้งชื่อแม่น้ำนี้เป็นอนุสรณ์ เป็นแม่น้ำที่มีความสำคัญทั้งทางด้านการคมนาคม การเพาะปลูกมานาน และเป็นทางผ่านข้ามคาบสมุทรอีกด้วย

คลองพุนพิน เป็นคลองที่แยกจากจุดรวมของแม่น้ำตาปีและแม่น้ำพุมดวง บริเวณตอนใต้สะพานพระจุลจอมเกล้าฯ ผ่านตำบลท่าข้าม ตำบลพุนพิน ตำบลศรีวิชัย และตำบลลิเล็ด ก่อนออกสู่ทะเลที่อ่าวบ้านดอน

คลองท่าสะท้อน เป็นสาขาของแม่น้ำตาปีที่ไหลผ่านอำเภอบ้านนาเดิม ผ่านและบรรจบแม่น้ำตาปีที่ตำบลท่าสะท้อน อำเภอพุนพิน

ลักษณะภูมิอากาศ

ภูมิอากาศของอำเภอพุนพินเป็นแบบร้อนชื้น มี 2 ฤดูคือ ฤดูฝน ระหว่างเดือนมิถุนายนถึงเดือนมกราคม เดือนที่ฝนตกหนักคือเดือนกันยายน ถึงเดือนพฤศจิกายน และฤดูร้อนระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ถึงเดือนพฤษภาคม จึงเป็นอำเภอที่เหมาะแก่การเพาะปลูกโดยเฉพาะพืชผลเมืองร้อน ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยตลอดปีประมาณ 98.5 มิลลิเมตร อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย 32 องศาเซลเซียส อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย 22 องศาเซลเซียส อุณหภูมิเฉลี่ย 27 องศาเซลเซียส

การเมืองและการปกครอง

หน่วยการปกครอง

เทศบาล จำนวน    1 แห่ง   ( เทศบาลเมืองท่าข้าม )

      องค์การบริหารส่วนตำบล  จำนวน     16    แห่ง

ตำบล    จำนวน       16   ตำบล        หมู่บ้าน                         จำนวน       98   หมู่บ้าน

ตำบล16 ตำบล ได้แก่

1) ตำบลท่าข้าม มี 7 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ 1 บ้านพุนพินใต้ หมู่ 2 เทศบาล

หมู่ 3 บ้านบางท่าข้าม หมู่ 4 บ้านค้อกลาง

หมู่ 5 บ้านท่าตลิ่งชัน หมู่ 6 บ้านท่าตะเภา

หมู่ 7 บ้านคุ้งยาง

2) ตำบลศรีวิชัย มี 3 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ี่ 1 บ้านหัวเขา หมู่ 2 บ้านดอนทราย

หมู่ 3 บ้านทุ่งอ่าว

3) ตำบลลีเล็ด มี 8 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ 1 บ้านบางใหญ่ฝั่งขวา หมู่ 2 บ้านคลองราง

หมู่ 3 บ้านบางใหญ่ฝั่งซ้าย หมู่ 4 บ้านห้วยทรัพย์

หมู่ 5 บ้านบางพลา หมู่ 6 บ้านบางในบ้าน

หมู่ 7 บ้านคลองกอ หมู่ 8 บ้านบางผึ้ง

4) ตำบลหัวเตย มี 7 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ 1 บ้านหัวเกาะ หมู่ 2 บ้านหัวเตยบน

หมู่ 3 บ้านหัวสวน หมู่ 4 บ้านดอนรัก

หมู่ 5 บ้านตรอกโนง หมู่ 6 บ้านหัวเตยล่าง

หมู่ 7 บ้านดอนรี

5) ตำบลท่าสะท้อน มี 6 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ 1 บ้านนาค้อ หมู่ 2 บ้านบ่อกรัง

หมู่ 3 บ้านท่าสะท้อน หมู่ 4 บ้านหนองจอก

หมู่ 5 บ้านเขาพลู หมู่ 6 บ้านห้วยลึก

6) ตำบลบางมะเดื่อ มี 7 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ 1 บ้านบางบาน หมู่ 2 บ้านบางมะเดื่อ

หมู่ 3 บ้านท่าม่วง หมู่ 4 บ้านศรีปทุมวัลย์

หมู่ 5 บ้านห้วยมุด หมู่ 6 บ้านแหลมเศียร

หมู่ 7 บ้านถ้ำเม่น

7) ตำบลบางเดือน มี 5 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ 1 บ้านบางเดือน หมู่ 2 บ้านหาดมุ่ย

หมู่ 3 บ้านแท่นแก้ว หมู่ 4 บ้านวัดหาด

หมู่ 5 บ้านหินใหญ่

8) ตำบลท่าโรงช้าง มี 5 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ 1 บ้านทุ่งเซียด หมู่ 2 บ้านหาดผก

หมู่ 3 บ้านท่าโรงช้าง หมู่ 4 บ้านหัวไทร

หมู่ 5 บ้านควนไทร

9) ตำบลกรูด มี 6 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ 1 บ้านกรูด หมู่ 2 บ้านทับชัน

หมู่ 3 บ้านแม่แขก หมู่ 4 บ้านสหกรณ์

หมู่ 5 บ้านห้วยกระดี หมู่ 6 บ้านพรุแค

10)ตำบลพุนพิน มี 3 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ 1 บ้านทุ่งโพธิ์ หมู่ 2 บ้านดอนเนียง

หมู่ 3 บ้านสระพัง

11) ตำบลบางงอน มี 11 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ 1 บ้านปึก หมู่ 2 บ้านบางงอน

หมู่ 3 บ้านเงิน หมู่ 4 บ้านขนาย

หมู่ 5 บ้านหนองเตียน หมู่ 6 บ้านศรีไพรวัลย์

หมู่ 7 บ้านนาดง หมู่ 8 บ้านสะพานมอส

หมู่ 9บ้านคลองเคี่ยม หมู่ 10 บ้านภิรมย์ภักดี

หมู่ 11 บ้านสี่ขีด

12) ตำบลน้ำรอบ มี 7 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ 1 บ้านน้ำรอบ หมู่ 2 บ้านเกาะกลาง

หมู่ 3 บ้านทุ่งหลวง หมู่ 4 บ้านวิหาร

หมู่ 5 บ้านดอนมะตูม หมู่ 6 บ้านท่าผาก

หมู่ 7 บ้านหัววัง

13) ตำบลมะลวน              มี 9    หมู่บ้าน ดังนี้           

       หมู่ 1 บ้านหัวหาร  หมู่ 2 บ้านตลาดมะลวน 

หมู่ 3 บ้านดอนแฝก        หมู่ 4 บ้านกลาง                      

หมู่ 5 บ้านต้นปาบ            หมู่ 6 บ้านห้วยกรวด

      หมู่ 7 บ้านไผ่พระ             หมู่ 8 บ้านคลองสินทอง           

       หมู่ 9 บ้านหนองพลอง           

14) ตำบลหนองไทร มี 5 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ 1 บ้านหนองไทร หมู่ 2 บ้านนาทราย

หมู่ 3 บ้านหนองขรี หมู่ 4 บ้านปากมะรุ

หมู่ 5 บ้านท่าโพธิ์

15) ตำบลเขาหัวควาย มี 4 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ 1 บ้านบางอ้อ หมู่ 2 บ้านเขาหัวควาย

หมู่ 3 บ้านท่านาง หมู่ 4 บ้านห้วยบอน

16) ตำบลตะปาน มี 5 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ 1 บ้านปลายคลอง หมู่ 2 บ้านตะปาน

หมู่ 3 บ้านบางเบา หมู่ 4 บ้านทับแปด

หมู่ 5 บ้านห้วยทรายขาว

จำนวนประชากร

มีประชากรทั้งสิ้น 64,122 คน

ประชากรชาย 31,329 คน

ประชากรหญิง 32,793 คน

สภาพเศรษฐกิจ

      จำนวนธนาคาร แยกเป็นธนาคารของรัฐ ธนาคารพาณิชย์และจำนวนเงินฝาก/สินเชื่อ

      v  ธนาคารกรุงไทย จำกัด

      v  ธนาคารกรุงศรีอยุธยา  จำกัด

      v  ธนาคารกสิกรไทย จำกัด

v ธนาคารออมสิน จำกัด

v ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร จำกัด

       v ธนาคารกรุงเทพ จำกัด

      v ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด

จำนวนสถานประกอบการ โรงงานอุตสาหกรรมและจำนวนลูกจ้าง

-  โรงงาน      จำนวน      144   โรงงาน

      -   ลูกจ้าง       จำนวน     8,515  คน  (แรงงานไทย)

  การใช้พื้นที่และการถือครองที่ดินทางการเกษตร

เอกสารสิทธิ์   แยกเป็น

-  โฉนด       26,000  แปลง    มีเนื้อที่   56,516 – 2- 67 

-  น.ส. 3 ก 10,133   แปลง   มีเนื้อที่  171,770 - 1 - 7      

-  น.ส. 3      9,146   แปลง    มีเนื้อที่  62,440 - 3 - 45

อาชีพของประชากร

อาชีพหลัก            เกษตรกรรม

อาชีพรอง              พนักงานโรงงาน / รับจ้าง

รายได้เฉลี่ยของประชากร/คน/ปี

       รายได้เฉลี่ย        35,669  บาท / คน / ปี

การท่องเที่ยว

อำเภอพุนพิน เป็นจุดรวมนักท่องเที่ยวทุกเส้นทาง ทั้งทางเครื่องบิน รถไฟ รถยนต์ เพื่อไปสู่แหล่งท่องเที่ยวอื่นๆ และยังมีที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ ทางเรือ เพื่อชมแม่น้ำสายหลักของจังหวัดสุราษฎร์ธานี ประกอบด้วยแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ ชมวิถีชีวิตริมฝั่งแม่น้ำ หัตถกรรมพื้นบ้าน ภูมิปัญญาท้องถิ่น เช่น วัดเขาศรีวิชัย วัดเขาพระอานนท์ บ่อน้ำพุร้อนตำบลท่าสะท้อน เส้นทางน้ำหลายสายไปสู่หมู่บ้าน ศูนย์รวมวัฒนธรรม โบราณวัตถุ สะพานจุลจอมเกล้า จุดประวัติศาสตร์ของสงครามโลกครั้งที่ 2 ศูนย์รวมผลผลิตที่เป็นภูมิปัญญาชาวบ้าน ได้แก่ การทำไข่เค็ม ศรีวิชัย หัตถกรรมกระจูด การแปรรูปวุ้นมะพร้าว หมู่บ้านประมง ล้วนเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์

ศาสนา ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ ร้อยละ 95 นับถือศาสนาอิสลามร้อยละ 3 และนับถือศาสนาคริสต์ร้อยละ 2

วัด จำนวน 45 แห่ง

วัดร้าง    จำนวน        2    แห่ง 

ที่พักสงฆ์         จำนวน  5    แห่ง

มัสยิด          จำนวน        2    แห่ง         

ศาลเจ้า      จำนวน        2   แห่ง

การคมนาคม

      พุนพิน เป็นอำเภอที่มีการคมนาคมติดต่อกับตัวจังหวัดและอำเภอต่าง ๆ ได้อย่างสะดวก  โดยใช้เส้นทางรถยนต์  รถไฟ  และทางเรือ  การติดต่อระหว่างตำบลต่าง ๆ กับตัวอำเภอก็ทำได้โดยใช้ทางรถยนต์หรือทางเรือได้เช่นกัน  ส่วนการติดต่อกับกรุงเทพมหานครและจังหวัดสำคัญ ๆ นอกจากจะมีทางรถยนต์และรถไฟแล้ว  ยังสามารถติดต่อโดยทางเครื่องบินที่สนามบินสุราษฎร์ธานี  ซึ่งตั้งอยู่ที่บ้านหัวเกาะ  ตำบลหัวเตย  อำเภอพุนพิน  อยู่ห่างจากตัวจังหวัดสุราษฎร์ธานี  20  กิโลเมตร  ท่าอากาศยานแห่งนี้ช่วยให้สามารถติดต่อกับเมืองหลักใหญ่ ๆ เช่น  กรุงเทพมหานคร  หาดใหญ่  ภูเก็ต  และนครศรีธรรมราชได้อย่างรวดเร็ว

การสื่อสารและโทรคมนาคม

· ที่ทำการไปรษณีย์โทรเลข 1 แห่ง

· สถานีวิทยุกระจายเสียง (สถานี จส.2) 1 แห่ง