1.1  สร้างและหรือพัฒนาหลักสูตร

ศึกษาวิเคราะห์และพัฒนาหลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่สอดคล้องกับมาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชี้วัด บริบทของสถานศึกษาและผู้เรียน เพื่อพัฒนาความรู้ความสามารถของผู้เรียนตามศักยภาพของผู้เรียน   ปรับปรุงและพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ และทักษะการคิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดการเรียนและรูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es รายวิชาชีววิทยา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5    

1.2  การออกแบบการจัดการเรียนรู้

     ออกแบบและสร้างนวัตกรรมเพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์และทักษะการคิดวิเคราะห์ ของผู้เรียนรายวิชาชีววิทยา โดยใช้ชุดการเรียนและการจัดกิจกรรมการรูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es 

1.3  จัดกิจกรรมการเรียนรู้

  จัดกิจกรรมการเรียนรู้ในรูปแบบ Active learning ในรายวิชาชีววิทยา  ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5  อย่างเหมาะสมกับศักยภาพผู้เรียน เช่น กิจกรรมการเรียนรู้ โครงงาน การทำปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์        ส่งเสริมผู้เรียนให้ได้พัฒนาเต็มตามศักยภาพ และสามารถแก้ไขปัญหาในการจัดการเรียนรู้ ทำให้ผู้เรียนมีกระบวนการคิดและค้นพบองค์ความรู้ด้วยตนเอง และสร้างแรงบันดาลใจในการเรียนรู้ 

1.4  สร้างและหรือพัฒนาสื่อ นวัตกรรม เทคโนโลยี และแหล่งเรียนรู้

สร้างและพัฒนาสื่อนวัตกรรม เทคโนโลยีในวิชาชีววิทยา  ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5  เพื่อแก้ไขปัญหาในการเรียนรู้ของผู้เรียน และทำให้ผู้เรียนมีทักษะการคิดและสามารถสร้างนวัตกรรมได้  จัดแหล่งเรียนรู้ที่หลากหลาย เลือกใช้แหล่งเรียนรู้เหมาะสมกับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และศักยภาพผู้เรียน

1.5  วัดและประเมินผลการเรียนรู้

    จัดทำและพัฒนาเครื่องมือในวัดและประเมินผลในรายวิชาชีววิทยา  ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5  มีการวัดและประเมินผลด้วยวิธีการที่หลากหลายเหมาะสม และสอดคล้องกับมาตรฐานการเรียนรู้ เช่น การทดสอบ การสังเกต การสัมภาษณ์ และนำผลการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ มาใช้แก้ไขปัญหาการจัดการเรียนรู้เพื่อให้ผู้เรียนพัฒนาการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง

1.6  ศึกษา วิเคราะห์ และสังเคราะห์ เพื่อแก้ปัญหาหรือพัฒนา การเรียนรู้

จัดทำวิจัยในชั้นเรียนในรายวิชาชีววิทยา  ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เพื่อศึกษา วิเคราะห์ และสังเคราะห์ เพื่อแก้ไขปัญหาหรือพัฒนาการเรียนรู้ที่ส่งผลต่อคุณภาพผู้เรียนและนำผลการศึกษาวิเคราะห์ และสังเคราะห์ มาใช้แก้ไขปัญหาหรือพัฒนาคุณภาพการจัดการเรียนรู้ให้สูงขึ้น

1.7  จัดบรรยากาศที่ส่งเสริมและพัฒนาผู้เรียน

จัดบรรยากาศห้องเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่5  ให้เหมาะสมสอดคล้องกับความต้องการและความแตกต่างผู้เรียนเป็นรายบุคคล สามารถแก้ไขปัญหาการเรียนรู้ และสร้างแรงบันดาลใจส่งเสริมและพัฒนาผู้เรียนให้เกิดกระบวนการคิด ทักษะชีวิต ทักษะการทำงาน ทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรม ทักษะด้านสารสนเทศ สื่อ และเทคโนโลยี

1.8  อบรมและพัฒนาคุณลักษณะที่ดีของผู้เรียน

.อบรมบ่มนิสัยให้ผู้เรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 มีคุณธรรม จริยธรรม คุณลักษณะอันพึงประสงค์ และค่านิยมความเป็นไทยที่ดี โดยคำนึงถึงความแตกต่าง ของผู้เรียนเป็นรายบุคคล และสามารถแก้ไขปัญหาและพัฒนาผู้เรียนได้ เช่นกิจกรรมโฮมรูม กิจกรรมแนะแนว กิจกรรมวันสำคัญต่างๆ  ให้คำแนะนำ ช่วยเหลือ และเป็นแบบอย่างที่ดีในการจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีคุณธรรม จริยธรรม และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ให้กับบุคคลากรในสถานศึกษาได้ 

7  จัดบรรยากาศที่ส่งเสริมและพัฒนาผู้เรียน

ที่มา : academic.strisuksa.ac.th > หลักสูตรสถานศึกษา 🌐 ลิงก์เว็บไซต์

2.1 จัดทำข้อมูลสารสนเทศของผู้เรียนและรายวิชา 

      จัดทำข้อมูลสารสนเทศของผู้เรียน วิเคราะห์ผู้เรียนเป็นรายบุคคล ประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียน ประเมิน SDQ   เพื่อใช้ในการส่งเสริมสนับสนุนการเรียนรู้ แก้ไขปัญหาและพัฒนาคุณภาพผู้เรียน

2.2 ดำเนินการตามระบบดูแลช่วยเหลือผู้เรียน                                                                                                                                                                                                        ดำเนินการตามระบบดูแลช่วยเหลือผู้เรียน  เช่น กิจกรรมเยี่ยมบ้านนักเรียน  กิจกรรมโฮมรูม เป็นต้น มีการใช้ข้อมูลสารสนเทศเกี่ยวกับผู้เรียนรายบุคคล และประสานความร่วมมือกับผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง เพื่อพัฒนาและแก้ไขปัญหาผู้เรียน 

2.3 ปฏิบัติงานวิชาการและงานอื่น ๆ ของสถานศึกษา                                                                                                                                                                                              ปฏิบัติหน้าที่คณะกรรมการบริหารโครงการห้องเรียนพิเศษวิทยาศาสตร์  คณิตศาสตร์ เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม และงานอื่นๆของสถานศึกษาเพื่อยกระดับคุณภาพการจัดการศึกษาของสถานศึกษา โดยได้ปฏิบัติงานตามที่ได้รับมอบหมายอย่างเต็มความสามารถ

2.4 ประสานความร่วมมือกับผู้ปกครอง ภาคีเครือข่ายและหรือสถานประกอบการ                                                                                                                                                              ได้ประสานความร่วมมือกับผู้ปกครอง ภาคีเครือข่าย ในการดำเนินกิจกรรมการส่งเสริมตามระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ทั้งกิจกรรมรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคล การคัดกรองนักเรียน การส่งเสริมและการส่งต่อ ภายใต้ความร่วมมือกันระหว่าง ผู้ปกครองนักเรียน  สถานศึกษา  และภาคีเครือข่าย  เพื่อจัดกิจกรรมให้กับผู้เรียนอย่างหลากหลาย ให้มีความรู้ความสามารถตามหลักสูตรฯ เป็นคนดี มีความรู้และคุณธรรม

3.1 พัฒนาตนเองอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง                                                                                                                                                                           1. เข้าร่วมการประชุม/อบรม/สัมมนา มีการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องเพื่อให้มีความรู้ ความสามารถ ทักษะ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการศึกษา สมรรถนะวิชาชีพครูและความรอบรู้ในเนื้อหาและวิธีการสอนในรายวิชา และนำผลการพัฒนาตนเองและวิชาชีพมาใช้ในการจัดการเรียนรู้ที่มีผลต่อคุณภาพผู้เรียน

     2. จัดทำรายงานผลการปฏิบัติงานและผลการประเมินตนเองรายบุคคล (SAR)                                                                                                                                3.เป็นแบบอย่างมีดีในด้านสมรรถนะวิชาชีพครู 

3.2 มีส่วนร่วมในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อพัฒนาการจัดการเรียนรู้                                                                                                                                     ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางวิชาชีพ โดยเข้าร่วมกิจกรรมชุมชนแห่งการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (PLC)   การนิเทศการสอน เพื่อร่วมกันพัฒนาคุณภาพการศึกษา โดยนำความรู้ความสามารถมาใช้ในการปฏิบัติงานทั้งด้านจัดกิจกรรมการเรียนการสอน  และงานที่ได้รับมอบหมายตามโครงสร้างบริหารโรงเรียน  

3.3 นำความรู้ ความสามารถ ทักษะที่ได้จากการจัดการเรียนรู้ การพัฒนาคุณภาพผู้เรียนและการพัฒนานวัตกรรมการจัดการเรียนรู้                                                                        นำความรู้ความสามารถ ทักษะ ที่ได้จากการพัฒนาตนเองและวิชาชีพมาใช้ในพัฒนาการจัดกิจกรรมเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนและพัฒนานวัตกรรมการจัดการเรียนรู้  

ประเด็นที่ท้าทายในการพัฒนาผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียนของผู้จัดทำข้อตกลง ซึ่งปัจจุบันดำรงตำแหน่งครู วิทยฐานะครูชำนาญการพิเศษ ต้องแสดงให้เห็นถึงระดับการปฏิบัติที่คาดหวังของวิทยฐานะครูชำนาญการพิเศษ คือ การริเริ่ม พัฒนา การจัดการเรียนรู้และการพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้ของผู้เรียน ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นหรือมีการพัฒนามากขึ้น (ทั้งนี้ ประเด็นท้าทายอาจจะแสดงให้เห็นถึงระดับการปฏิบัติที่คาดหวังในวิทยฐานะที่สูงกว่าได้)

ประเด็นท้าทาย  เรื่องการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนรายวิชาชีววิทยา รหัสวิชาว 30242  ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5  เรื่อง การสืบพันธุ์ของพืชดอก โดยใช้ชุดการเรียนและรูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es

1. สภาพปัญหาการจัดการเรียนรู้และคุณภาพการเรียนรู้ของผู้เรียน

สภาพปัจจุบันที่มีการพัฒนาทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่ก้าวหน้าอย่างรวดเร็วไม่ว่าจะเป็นด้านอุตสาหกรรม ด้านการแพทย์ ด้านการสื่อสาร โทรคมนาคม รวมถึงด้านเทคโนโลยีต่างๆ ที่ใช้ในชีวิตประจำวัน ล้วนแล้วต้องใช้องค์ความรู้สำคัญทางด้านวิทยาศาสตร์เป็นพื้นฐาน การจัดการศึกษาวิทยาศาสตร์ มุ่งหวังให้นักเรียนได้เรียนรู้วิทยาศาสตร์ที่เน้นการเชื่อมโยงความรู้กับกระบวนการ มีทักษะสำคัญในการค้นคว้าและสร้างองค์ความรู้ โดยใช้กระบวนการในการสืบเสาะหาความรู้และการแก้ปัญหาที่หลากหลาย   ให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้ทุกขั้นตอน  มีการทำกิจกรรมด้วยการลงมือปฏิบัติจริงอย่างหลากหลาย  เหมาะสมกับวัยและ มีพื้นฐานความคิดสร้างสรรค์ มีกระบวนการแก้ปัญหาและการตัดสินใจในการแสวงหาความรู้ด้วยตนเองรู้จัดคิดวิเคราะห์คิดอย่างมีเหตุผล   รู้จักการทำงานเป็นกลุ่ม โดยคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคล  ที่ผู้สอนจะต้องจัดกระบวนการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับผู้เรียนแต่ละประเภท โดยการสอนให้ผู้เรียนรู้จักเชื่อมโยงสิ่งที่เรียนเข้ากับชีวิตจริงให้มากขึ้น  และครูควรส่งเสริมให้ผู้เรียนได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ซึ่งกันและกัน จะทำให้การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนประสบความสำเร็จตามวัตถุประสงค์   วิธีการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้เป็นวิธีการสอนที่สามารถนำมาใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้นักเรียนมีส่วนร่วม  และจะช่วยให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้เกิดความสนุกสนาน ไม่เบื่อหน่าย  มีทักษะด้านการคิดแก้ปัญหา  และมีทักษะด้านการทำงานเป็นกลุ่ม จะส่งผลให้นักเรียนมีความสามารถทางการคิดวิเคราะห์ของผู้เรียนและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น

                การเรียนรู้ในวิชาชีววิทยาเป็นการศึกษาสิ่งมีชีวิต  ใช้วิธีอธิบายเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิต ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต รวมถึงความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม โดยผ่านการทดลองควบคู่กันไป เพื่อสรุปเป็นกฎ ทฤษฎี  เนื่องจากชีววิทยาจัดเป็นวิทยาศาสตร์แขนงหนึ่งที่มีความสำคัญ  ดังนั้นการเข้าใจถึงระเบียบและวิธีการทางวิทยาศาสตร์จึงจำเป็นต่อการศึกษาทางชีววิทยา โดยมีการสืบเสาะหาความรู้อย่างมีระบบ เป็นขั้นตอนผ่านการสังเกตและการตั้งคำถาม โดยใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์  ปัญหาที่พบคือนักเรียนไม่สามารถเชื่อมโยงความรู้ในภาคทฤษฎีเพื่อนำใช้ในการปฏิบัติ  ขาดทักษะและกระบวนการคิดเชิงวิทยาศาสตร์

                เพื่อเป็นการสร้างความตระหนักและเห็นคุณค่าในการเรียนวิชาชีววิทยา ข้าพเจ้าจึงสนใจที่จะพัฒนารูปแบบของการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุดการเรียนและรูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es มาใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนวิชาชีววิทยา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 5  เรื่อง  การสืบพันธุ์ของพืชดอก  ซึ่งเป็นเนื้อหาหนึ่งที่เป็นเนื้อหาพื้นฐานสำหรับเรียนเนื้ออื่นๆในระดับสูง  และเป็นเนื้อหาที่เกี่ยวกับการทดลองและแก้ปัญหา  เพื่อให้ผู้เรียนได้รับประสบการณ์การเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ โดยการใช้ทฤษฎีการเรียนรู้ต่างๆ ได้แก่  การเรียนรู้แบบโครงงาน (Project Based Learning) การเรียนรู้จากการปฏิบัติจริง  ข้าพเจ้ามีความคาดหวังว่ากระบวนการดังกล่าวจะช่วยส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพของการจัดการเรียนรู้ในรายวิชาชีววิทยา ให้ผู้เรียนมีทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เกิดการคิดวิเคราะห์และการแก้ปัญหาอย่างมีเหตุผล ส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น และผู้เรียนมีความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้ซึ่งจะเป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาศักยภาพของผู้เรียนให้ดียิ่งขึ้นต่อไปอันจะส่งผลต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความสามารถทางการคิดวิเคราะห์ของผู้เรียนสูงขึ้น

2. วิธีการดำเนินการให้บรรลุผล

                นำนวัตกรรมการบริหารและการจัดการ STR-GREAT Model  มาใช้ในกระบวนการทำงานอย่างเป็นระบบดังนี้

                2.1 วิเคราะห์หลักสูตร  มาตรฐานการเรียนรู้และผลการเรียนรู้  ตามหลักสูตรสถานศึกษาและหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน  พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง  2560)

                2.2 วิเคราะห์รูปแบบนวัตกรรมและออกแบบการจัดการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es โดยดำเนินการปรับแผนการจัดการเรียนรู้ ปรับหน่วยการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับนวัตกรรม

                2.3  สร้างและพัฒนาสื่อการจัดการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับนวัตกรรม

                2.4 ทดสอบและประเมินผู้เรียนก่อนการเรียนรู้ด้วยนวัตกรรมที่ผู้สอนสร้างขึ้น

                2.5 นำนวัตกรรมไปใช้ในการจัดการเรียนรู้

                2.6 รายงานผลการพัฒนานวัตกรรมด้วยกระบวนการระเบียบวิธีวิจัย

                2.7 เผยแพร่ผลงานนวัตกรรมด้านการจัดการเรียนรู้

3. ผลลัพธ์ที่คาดหวัง

3.1 เชิงปริมาณ

 ผู้เรียนที่ได้รับการจัดการเรียนรู้รายวิชาชีววิทยา ด้วยชุดการเรียนและรูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es ที่ครูผู้สอนได้พัฒนาขึ้นมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน สูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด ไม่น้อยกว่า

ร้อยละ 80และผู้เรียนที่มีระดับความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้รายวิชาชีววิทยา ด้วยชุดการเรียนและรูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es ที่ครูผู้สอนได้พัฒนาขึ้น ในระดับมากขึ้นไป

3.2 เชิงคุณภาพ

ผู้เรียนมีความพึงพอใจต่อการเรียนรู้รายวิชาชีววิทยาในระดับมาก  ส่งผลต่อคุณภาพผู้เรียน  คุณภาพโรงเรียน  ตามนวัตกรรม STR-GREAT Model ดังนี้

        G – Global Citizen  หมายถึง  ผู้เรียนมีความเป็นพลโลก  ตามหลักมาตรฐานสากล  มีความสามารถ   ในการใช้ทักษะชีวิต  ให้ทันตามความต้องการของโลก

        R – Responsibility  หมายถึง  ผู้เรียนมีความรับผิดชอบ  ทั้งต่อตนเอง  โรงเรียน  ชุมชน  สังคม 

รวมถึงพลโลก

    E – Ethics  หมายถึง  ผู้เรียนมีคุณธรรมจริยธรรม มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์  ตรงตามเกณฑ์ที่โรงเรียนกำหนด

        A – Achievement  หมายถึง  ผู้เรียนมีทักษะ(skills) และความสามารถ (ability)  ตามเป้าของโรงเรียน

        T – Talent  หมายถึง  ผู้เรียนมีความสามารถพิเศษเต็มตามศักยภาพ  ตามทฤษฎีพหุปัญญา