ชื่อ-สกุล นางสาวพรัตน์ดา พนมเขต
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
โรงเรียนสตรีศึกษา จังหวัดร้อยเอ็ด
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาร้อยเอ็ด
สอนรายวิชา ชีววิทยา ชั้น ม.5
ครูที่ปรึกษานักเรียน ชั้น ม.5/13
1.1 ชั่วโมงสอนตามตารางสอน รวมจำนวน........17....ชั่วโมง/สัปดาห์ดังนี้
รายวิชาชีววิทยา 3 ชั้น ม.5/3 จำนวน 3 ชั่วโมง/สัปดาห์
รายวิชาชีววิทยา 4 ชั้น ม.5/13-5/15 จำนวน 9 ชั่วโมง/สัปดาห์
รายวิชาโครงงานวิทยาศาสตร์ ชั้น ม.5/13-5/15 จำนวน 2 ชั่วโมง/สัปดาห์
ชั่วโมงโฮมรูม นักเรียนที่ปรึกษาชั้น ม.5/14 จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
กิจกรรมลูกเสือ-เนตรนารี ระดับชั้น ม.2 จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
กิจกรรมชุมนุม "ชีววิทยาน่ารู้" จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
1.2 งานส่งเสริมและสนับสนุนการจัดการเรียนรู้ จำนวน 15 ชั่วโมง/สัปดาห์
1.3 งานพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของสถานศึกษา จำนวน 2 ชั่วโมง/สัปดาห์
1.4 งานตอบสนองนโยบายและจุดเน้น จำนวน 3 ชั่วโมง/สัปดาห์
รวมจำนวนชั่วโมง 37 ชั่วโมง/สัปดาห์
1.1 ชั่วโมงสอนตามตารางสอน รวมจำนวน........19....ชั่วโมง/สัปดาห์ดังนี้
รายวิชาชีววิทยา 2 ชั้น ม.5/7 จำนวน 3 ชั่วโมง/สัปดาห์
รายวิชาชีววิทยา 3 ชั้น ม.5/13-5/15 จำนวน 9 ชั่วโมง/สัปดาห์
รายวิชาโครงงานวิทยาศาสตร์ ชั้น ม.5/13-5/15 จำนวน 2 ชั่วโมง/สัปดาห์
รายวิชาสืบเสาะฯ ชั้น ม.4/13-4/15 จำนวน 2 ชั่วโมง/สัปดาห์
ชั่วโมงโฮมรูม นักเรียนที่ปรึกษาชั้น ม.5/14 จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
กิจกรรมลูกเสือ-เนตรนารี ระดับชั้น ม.2 จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
กิจกรรมชุมนุม "BioVerse" จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
1.2 งานส่งเสริมและสนับสนุนการจัดการเรียนรู้ จำนวน 15 ชั่วโมง/สัปดาห์
1.3 งานพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของสถานศึกษา จำนวน 3 ชั่วโมง/สัปดาห์
1.4 งานตอบสนองนโยบายและจุดเน้น จำนวน 8 ชั่วโมง/สัปดาห์
รวมจำนวนชั่วโมง 45 ชั่วโมง/สัปดาห์
ประเด็นที่ท้าทายในการพัฒนาผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียนของผู้จัดทำข้อตกลง ซึ่งปัจจุบันดำรงตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ ต้องแสดงให้เห็นถึงระดับการปฏิบัติที่คาดหวังของวิทยฐานะชำนาญการพิเศษ คือ การริเริ่ม พัฒนา การจัดการเรียนรู้และพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้ของผู้เรียนให้เกิดการเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นหรือมีการพัฒนามากขึ้น (ทั้งนี้ ประเด็นท้าทายอาจจะแสดงให้เห็นถึงระดับการปฏิบัติที่คาดหวังในวิทยฐานะที่สูงกว่าได้)
ประเด็นท้ายทาย เรื่อง การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายวิชาชีววิทยา3 (ว30243) เรื่อง ระบบย่อยอาหาร ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ด้วยกระบวนการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning)
1. สภาพปัญหาการจัดการเรียนรู้และคุณภาพการเรียนรู้ของผู้เรียน
วิชาชีววิทยามีบทบาทสำคัญยิ่งสำหรับสังคมโลกปัจจุบันและอนาคต เพราะชีววิทยาเกี่ยวข้องกับคน สิ่งมีชีวิต และสิ่งแวดล้อม อีกทั้งยังเป็นพื้นฐานของระบบย่อยอาหารเทคโนโลยีชีวภาพ ซึ่งเป็นประโยชน์ในการปรับปรุงผลผลิตทางการเกษตร อุตสาหกรรม การสาธารณสุข และสิ่งแวดล้อม ซึ่งจะทำให้คุณภาพชีวิตของมนุษย์ดีขึ้นกว่าที่เป็นอยู่ ในการเรียนการสอนวิชาชีววิทยามุ่งเน้น การใช้กระบวนการสังเกต การสำรวจตรวจสอบ และการทดลองแล้วนำผลที่ได้มาจัดระบบเป็นหลักการ แนวคิดและทฤษฎี การเรียนการสอนวิชาชีววิทยาจึงมุ่งเน้นให้ผู้เรียนค้นพบด้วยตนเองมากที่สุด เพื่อให้ได้ทั้งกระบวนการและความรู้ แต่นักเรียนมองว่าชีววิทยาเป็นวิชาที่ยากและเนื้อหาซับซ้อน ทำให้เกิดความเบื่อหน่ายและไม่สนใจเรียน หลังจากที่มีการจัดการเรียนการสอนในรายวิชาชีววิทยาเพิ่มเติม เรื่อง ระบบย่อยอาหาร ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 พบว่า คะแนนการประเมินผลของนักเรียนอยู่ในระดับต่ำ นักเรียนหลายคน ขาดความเข้าใจเชิงลึกเกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร ซึ่งส่งผลต่อการนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในสถานการณ์จริง รวมถึงการเชื่อมโยงเนื้อหากับระบบอื่นของร่างกาย นักเรียนบางกลุ่มสามารถจดจำข้อมูลได้แต่ไม่สามารถนำไปใช้แก้ปัญหาหรืออธิบายกระบวนการทางชีววิทยาได้อย่างเป็นระบบ เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว จึงได้นำกระบวนการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) มาใช้ในการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ซึ่งมุ่งเน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติจริง การคิดวิเคราะห์ และการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น
2. วิธีการดำเนินการให้บรรลุผล
นำนวัตกรรมการบริหารและการจัดการ STR-GREAT Model มาใช้ในกระบวนการพัฒนาการทำงานของอย่างเป็นระบบ ดังนี้
2.1 การวิเคราะห์หลักสูตร มาตรฐานการเรียนรู้และผลการเรียนรู้ ตามหลักสูตรสถานศึกษาและหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง 2560)
2.2 ออกแบบการจัดการเรียนรู้แบบ 5Es ด้วยกระบวนการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning)
2.3 ทดสอบและประเมินผู้เรียนก่อนการเรียนรู้
2.4 จัดการเรียนรู้ให้แก่ผู้เรียนตามแผนการเรียนรู้ที่ออกแบบไว้ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
1) ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง
ประชากร
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ปีการศึกษา 2568 โรงเรียนสตรีศึกษา จังหวัดร้อยเอ็ด สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาร้อยเอ็ด
กลุ่มตัวอย่าง
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/13 ปีการศึกษา 2568 โรงเรียนสตรีศึกษา จังหวัดร้อยเอ็ด สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาร้อยเอ็ด จำนวน 30 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง
2) เครื่องมือที่ใช้
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาชีววิทยา เรื่อง ระบบย่อยอาหาร
แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์วิชาชีววิทยา เรื่อง ระบบย่อยอาหาร ปรนัย 4 ตัวเลือก จำนวน 30 ข้อ
แบบประเมินความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้
3) สถิติที่ใช้
ร้อยละ ค่าเฉลี่ยเลขคณิต ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
2.5 ทำแบบทดสอบหลังเรียน และแบบประเมินความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้
2.6 เปรียบเทียบผลการประเมินผู้เรียน
2.7 รายงานผลการพัฒนานวัตกรรมด้วยกระบวนการระเบียบวิธีวิจัย
2.8 เผยแพร่ผลงานนวัตกรรมด้านการจัดการเรียนรู้
3. ผลลัพธ์การพัฒนา
3.1 เชิงปริมาณ
1) ผลสัมฤทธิ์ผลการเรียน เรื่อง การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายวิชาชีววิทยา3 (ว30243) เรื่อง ระบบย่อยอาหาร ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ด้วยกระบวนการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) มีคะแนนเฉลี่ยก่อนเรียน 15.34 คะแนน และหลังเรียน 23.78
2) นักเรียนที่ผ่านเกณฑ์ ร้อยละ 70 จำนวน 30 คน คิดเป็นร้อยละ 100
3.2 เชิงคุณภาพ
นักเรียนมีความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้เชิงรุกในระดับมาก (ค่าเฉลี่ย 4.30) แสดงให้เห็นว่ากระบวนการนี้ช่วยเพิ่มผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทัศนคติที่ดีต่อวิชาชีววิทยาได้อย่างชัดเจน ส่งผลต่อคุณภาพผู้เรียน คุณภาพของโรงเรียน ตามนวัตกรรม STR-GREAT Model ดังนี้
A – Achievement หมายถึง ผู้เรียนมีทักษะ(skills) และความสามารถ (ability) ตามเป้าหมายของโรงเรียน
T – Talent หมายถึง ผู้เรียนมีความสามารถพิเศษเต็มตามศักยภาพ ตามทฤษฎีพหุปัญญา
ภาพกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับประเด็นท้ายทาย
รายงานผลการพัฒนาคุณภาพของผู้เรียนประเด็นท้าทาย