ประเด็นท้าทาย เรื่อง การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง ความคล้าย  ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยใช้แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ที่ใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD

             1. สภาพปัญหาการจัดการเรียนรู้และคุณภาพการเรียนรู้ของผู้เรียน

                 จากการจัดการเรียนการสอนรายวิชารายวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐาน5  ค23101 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 พบว่า ผู้เรียนขาดทักษะการสื่อสารและการแก้ปัญหา  เนื่องด้วยผู้เรียนเรียนโดยการท่องจำ การทำตามตัวอย่าง การฟังครูอธิบายโดยไม่พยายามใช้ทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์  ส่งผลให้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ด้านทักษะการสื่อสารและการแก้ปัญหา  ไม่เป็นไปตามเกณฑ์ที่ครูผู้สอนกำหนด ดังนั้นครูผู้สอนจึง ริเริ่ม พัฒนา การจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์   ให้สอดคล้องตามมาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชี้วัด บริบทสถานศึกษา และความแตกต่างของผู้เรียน         

2. วิธีการดำเนินการให้บรรลุผล

จากการที่ผู้จัดทำข้อตกลงได้เสนอประเด็นท้าทาย เรื่อง การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง ความคล้าย  ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3  โดยใช้แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ที่ใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD  โดยวิธีการดำเนินการตามประเด็นท้าทายดังกล่าวให้บรรลุตามข้อตกลงในการพัฒนางานที่เป็นประเด็นท้าทายในการพัฒนาผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียนในปีงบประมาณ พ.ศ. 2566  ผู้จัดทำข้อตกลงได้ดำเนินการตามกระบวนการคุณภาพ  PDCA  ดังนี้

1. สร้างและพัฒนาหลักสูตรรายวิชาโดยวิเคราะห์หลักสูตรสถานศึกษา ผลการเรียนรู้

ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) และหลักสูตรสถานศึกษา โรงเรียนสุราษฎร์พิทยา เพื่อนำไปจัดทำหลักสูตรรายวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐาน5 ค23101  และจัดทำออกแบบหน่วยการเรียนรู้ เรื่องความคล้าย โดย ริเริ่ม พัฒนา การจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD เรื่องความคล้าย เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และทักษะการสื่อสารและการแก้ปัญหาของผู้เรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่  3  ในรายวิชารายวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐาน 5  ค23101

2. ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินการตามประเด็นท้าทาย ดังนี้

 1)  การจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์

2)  การจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD   

    3) ทักษะการสื่อสารและการแก้ปัญหา

    4) งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง                      

   จากนั้นนำมาสรุปเพื่อกำหนดจุดประสงค์การเรียนรู้และขอบเขตที่จะนำไปใช้    

   3. ออกแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ในกลุ่มสาระการเรียนรู้.คณิตศาสตร์

หน่วยการเรียนรู้ที่ 4  เรื่องความคล้าย และในแต่ละแผนการจัดการเรียนรู้ ผู้สอนใช้การจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD   ตลอดจนสร้าง/พัฒนาสื่อ นวัตกรรม เทคโนโลยีในการจัดการเรียนรู้ และสร้าง/พัฒนาเครื่องมือการวัดและประเมินผลโดย ริเริ่ม พัฒนา การจัดการเรียนรู้แบบเพื่อนช่วยเพื่อนเรื่อง ความคล้าย  เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และพัฒนาทักษะการสื่อสารและการแก้ปัญหา ของผู้เรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ในรายวิชารายวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐาน 5  ค23101  ให้สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษา ผู้เรียนและท้องถิ่น

    4. จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้วยการสร้างชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) ของกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เพื่อร่วมกันตรวจสอบความถูกต้องเชิงเนื้อหาและจุดประสงค์การเรียนรู้ในด้านเนื้อหา ด้านกิจกรรมการเรียนรู้ ด้านสื่อการเรียนรู้ที่เป็นนวัตกรรม และเครื่องมือการวัดและประเมินผลพร้อมทั้งนำข้อเสนอแนะจากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้มาพัฒนาและปรับปรุงให้เกิดความสมบูรณ์ก่อนนำไปใช้ 

  5. จัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ที่ออกแบบไว้ ในรายวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐาน5  ค23101   ดำเนินการใช้นวัตกรรมที่ได้จากการสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD เรื่อง ความคล้าย เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา

ปีที่ 3  ในรายวิชารายวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐาน5 ค23101  โดยปรับกิจกรรมให้เหมาะสมกับผลที่ได้จากการวิเคราะห์ผู้เรียนเป็นรายบุคคล ตลอดจนบริบทของโรงเรียน และเปิดชั้นเรียนให้สมาชิกในกลุ่ม PLC ได้เข้าร่วมสังเกตการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกันแล้วสะท้อนผลการจัดการเรียนรู้ของครู 

      6. วัดและประเมินผลการเรียนรู้หลังจากการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ที่ออกแบบไว้ โดยจัดทำสารสนเทศข้อมูล ให้ข้อมูลสะท้อนกลับ เพื่อให้ผู้เรียนปรับปรุงการเรียนรู้ของตนเองให้ผู้เรียนพัฒนาการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง 

      7.  บันทึกผลการเรียนรู้ สรุปผลการวัดและประเมินการเรียนรู้ของผู้เรียน นำผลการประเมินไปใช้ในการปรับปรุงการจัดการเรียนรู้และพัฒนาผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียน ในปีการศึกษาต่อไป

         8. รายงานผลการดำเนินการตามข้อตกลงในการพัฒนางานที่เป็นประเด็นท้าทาย ในการพัฒนาผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียน ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 เสนอต่อผู้อำนวยการสถานศึกษา 30 กันยายน 2566 

3. ผลลัพธ์การพัฒนาที่คาดหวัง

   3.1 เชิงปริมาณ

   นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3  ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2566  จำนวนทั้งหมด 222  คน หลังได้รับการจัดการเรียนรู้เรื่อง ความคล้าย ด้วยกระบวนการจัดการเรียนรู้ แบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD   มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนผ่านเกณฑ์ (ร้อยละ 70 ของคะแนนเต็ม) คิดเป็นร้อยละ  70 ของจำนวนนักเรียนทั้งหมด

   3.2 เชิงคุณภาพ

         นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3  ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2566  จำนวนทั้งหมด 222  คน หลังได้รับการจัดการเรียนรู้เรื่อง ความคล้าย สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันรวมทั้งประยุกต์ใช้กับวิชาอื่น ๆ ได้

ผลการดำเนินการ 

   1.  แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่องความคล้าย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยการเรียนแบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD ที่สร้างขึ้นมีประสิทธิภาพ เท่ากับ 82.24/80.52 ซึ่งมีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 ที่ตั้งไว้   

 2. นักเรียนที่เรียนด้วยแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่องความคล้าย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยการเรียนแบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01

 3. ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ที่มีต่อการจัดการเรียนรู้ด้วยแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่องความคล้าย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยการเรียนแบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD อยู่ในระดับมากที่สุด

          ประเด็นท้าทาย เรื่อง การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร  ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3  ด้วย แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่องพื้นที่ผิวและปริมาตร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยการเรียนแบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD

1. สภาพปัญหาของผู้เรียนและการจัดการเรียนรู้

ครูผู้สอนได้สำรวจและวิเคราะห์เนื้อหาของรายวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐาน รหัสวิชา ค23102 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยครูผู้สอนได้หาสาเหตุของปัญหาโดยการสอบถามและสัมภาษณ์นักเรียน พบว่าเนื้อหาที่นักเรียนมีปัญหามากที่สุดคือเรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร เพราะนักเรียนขาดการเชื่อมโยงจากทฤษฎีบท สูตร หรือบทนิยาม ให้เห็นเป็นรูปธรรม ขาดความเข้าใจกระบวนการ อีกทั้งขาดแคลนสื่อและแหล่งข้อมูลในการศึกษาหาความรู้ เช่น เอกสารประกอบการเรียน ใบความรู้ ใบงาน และแบบฝึกทักษะที่จะนำไปศึกษาด้วยตนเองทั้งในเวลาเรียนและศึกษาเพิ่มเติมนอกเวลาเรียน ทำให้นักเรียนเกิดความเบื่อหน่าย ในการเรียนไม่ตั้งใจเรียน ขาดแรงจูงใจในการเรียน ส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนต่ำ ครูผู้สอนจึงจัดทำข้อตกลงในการพัฒนางานประเด็นท้าทาย โดยการสร้างแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์  เรื่องพื้นที่ผิวและปริมาตร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยการเรียนแบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2564

2. วิธีการดำเนินการให้บรรลุผล

                            2.1 วิเคราะห์หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุงพุทธศักราช 2561) และหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนสุราษฎร์พิทยา ฉบับปรับปรุง พุทธศักราช 2563 ในเรื่องของ มาตรฐานการเรียน และตัวชี้วัด ของเนื้อหา เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร

                            2.2 จัดทำโครงร่างของเนื้อหาแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่องพื้นที่ผิวและปริมาตร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยการเรียนแบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD  โดยแบ่งเนื้อหาออกเป็นส่วน ๆ พร้อมเฉลยตัวอย่าง กิจกรรม และแบบฝึกหัด ดังนี้

                                     1) แนะนำพีระมิด กรวย และทรงกลม

                                     2) ปริมาตรของพีระมิด

                             3) พื้นที่ผิวของพีระมิด

   4) ปริมาตรของกรวย

      5) พื้นที่ผิวของกรวย

      6) ปริมาตรของทรงกลม

      7) พื้นที่ผิวของทรงกลม

                            2.3 ให้คุณครูในกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์และสมาชิกในกลุ่ม PLC ช่วยกันตรวจสอบความถูกต้อง ในเนื้อหา การเฉลยของตัวอย่าง กิจกรรม และแบบฝึกหัด พร้อมทั้งเสนอแนะ เพื่อปรับปรุง แก้ไข

                            2.4 ครูผู้สอนนำแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์มาปรับปรุง แก้ไขตามคำแนะนำของคณะครูในกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์โรงเรียนสุราษฎร์พิทยา

                            2.5 นำแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ไปทดลองใช้กับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ที่เคยเรียนเนื้อหา เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร และให้นักเรียนเสนอแนะข้อคิดเห็น เพื่อปรับปรุง แก้ไข  หรือนักเรียนมีความสับสนในข้อความใด ให้ดำเนินการปรับภาษาให้เข้าใจง่ายขึ้น

                            2.6 นำแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่องพื้นที่ผิวและปริมาตร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยการเรียนแบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD รายวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐาน 6  รหัสวิชา ค23102 ไปจัดกิจกรรมการเรียนรู้ กับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2564  ทั้งในรูปแบบ ONLINE หรือ ONSITE โดยปรับกิจกรรมให้เหมาะสมกับบริบท

                            2.7 บันทึกผลการเรียนรู้ของนักเรียน ที่เกิดขึ้นจากการกิจกรรมการเรียนรู้ ในโปรแกรม Microsoft Excel หรือ Google Sheet และสะท้อนผลการเรียนรู้ให้นักเรียนทราบเป็นระยะ หากมีนักเรียนที่ไม่ผ่านเกณฑ์การประเมินในเรื่องใด ให้ใช้กิจกรรมเพื่อนช่วยเพื่อน และการสอนซ่อมเสริมโดยใช้  GOOGLE MEET และทำการทดสอบใหม่ จนนักเรียนมีผลการเรียนรู้ผ่านเกณฑ์ที่กำหนด

3. ผลลัพธ์การพัฒนาที่คาดหวัง

3.1 เชิงปริมาณ

      นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 จำนวน 1 ห้อง รวมจำนวนนักเรียนทั้งหมด 49 คน

ได้รับการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร   ด้วยแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่องพื้นที่ผิวและปริมาตร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยการเรียนแบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD รายวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐาน รหัสวิชา  ค23102  โดยมีคะแนนทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนผ่านเกณฑ์ (ร้อยละ 70 ของคะแนนเต็ม) คิดเป็นร้อยละ 70 ของจำนวนนักเรียนทั้งหมด  และนักเรียนทั้งหมดมีความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้ด้วยด้วยแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่องพื้นที่ผิวและปริมาตร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยการเรียนแบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD  มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากขึ้นไป

3.2 เชิงคุณภาพ

       นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3  จำนวน 1 ห้อง รวมจำนวนนักเรียนทั้งหมด 49 คน

มีความคิดรวบยอดทางคณิตศาสตร์ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร และสามารถนำความรู้ที่ได้จากการเรียนรู้ไปเชื่อมโยงกับชีวิตประจำวัน เพื่อใช้ในการตัดสินใจในสถานการณ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง

ผลการดำเนินการ 

   1.  แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่องพื้นที่ผิวและปริมาตร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยการเรียนแบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD ที่สร้างขึ้นมีประสิทธิภาพ เท่ากับ 81.17/80.64 ซึ่งมีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 ที่ตั้งไว้   

 2. นักเรียนที่เรียนด้วยแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่องพื้นที่ผิวและปริมาตร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยการเรียนแบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01

 3. ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ที่มีต่อการจัดการเรียนรู้ด้วยแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่องพื้นที่ผิวและปริมาตร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยการเรียนแบบร่วมมือด้วยเทคนิค STAD อยู่ในระดับมากที่สุด

เอกสารอ้างอิง