Muzeum Warmii i Mazur

W zbiorach Muzeum Warmii i Mazur znajduje się wiele eksponatów związanych z naszym regionem. Osoby zainteresowane mogą oglądać zdigitalizowane kolekcje.

https://wmwm.pl/kolekcja/57,kafle-warminskie,s1

https://wmwm.pl/kolekcja/83,projekt-swieci-z-warminskich-kapliczek-dziedzictwem-kulturowym,s1

https://wmwm.pl/kolekcja/41,fotografie-waleriana-lochacza,s1

"O Warmio moja miła"

2 czerwca 2020r. - stulecie pierwszej prezentacji.

"O Warmio moja miła" to utwór znany również pod tytułem Hymn Warmiński. Powstał w 1920 roku jako propolska pieśń plebiscytowa. Obecnie jest oficjalnym hymnem i hejnałem Olsztyna. Melodię do utworu napisał Feliks Nowowiejski. Autorstwo słów nie jest jednoznaczne. Tekst hymnu opublikowała Gazeta Olsztyńska 18 maja 1920 roku, podając jako jego autorkę poetkę Marię Paruszewską. W pewnym okresie przypisywano je Marii Zientarze -Malewskiej, ale obecnie uważa się, że hymn był wzorowany na wierszu „O! polski kraju święty” Władysława Bełzy, do którego muzykę napisał również Feliks Nowowiejski. Autorem przeróbki był najprawdopodobniej brat Feliksa, Rudolf Nowowiejski. Według innych opinii autorem przeróbek był sam Feliks Nowowiejski, a ostatnie wersy dopisał Paweł Jasiek.

Utwór został odśpiewany po raz pierwszy 2 czerwca 1920r. w Olsztynie^. Po raz pierwszy jako hejnał utwór został odegrany z wieży ratuszowej w południe 28 października 1947r.

Jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej to przeczytajcie i posłuchajcie na stronie Radia Olsztyn:

https://ro.com.pl/byl-orezem-w-walce-z-zaborca-mija-100-lat-od-prezentacji-hymnu-olsztyna-dzis-wyjatkowe-wykonanie-piesni-nowowiejskiego/01512315

Posłuchajcie jak brzmi Hymn Warmiński śpiewany przez chór. Możecie go również zaśpiewać, bo jest to wersja karaoke.

https://www.youtube.com/watch?v=S6RoDuxQoBE

O Warmio moja miła

Rodzinna ziemio ma.

Tyś mnie do snu tuliła,

Miłością pierś ma drga

Zdradziecko byłaś wzięta,

Bo chytry był nasz wróg

Niewoli srogie pęta,

Rozerwał dziś sam Bóg!

My Warmii wierne dzieci

Kochamy ten nasz kraj,

Po latach burz, zamieci

Zabłysnął szczęścia raj.

Olsztyński zamek stary,

Krzyżactwa mieścił ród,

Dziś polskie tam sztandary

I odrodzenia cud.

Rozdarły Polskę wrogi,

Przyszła niewola, znój,

Lecz Biały Orzeł drogi

Lot zwrócił ku niej swój!

Ojczyzno zmartwychwstała

Twych dzieci usłysz śpiew.

O Warmio, Polska cała

Za Ciebie odda krew!

W wersji podanej przez Gazetę Olsztyńską z 18 maja 1920 ostatnia zwrotka miała kształt:^[12]

Gnębiły Warmię wrogi,

aż światem wstrząsnął bój

I biały orzeł drogi

Lot ku niej zwrócił swój.

O Warmio zmartwychwstała,

Twych dzieci usłysz śpiew

O Warmio, Polska cała,

Za ciebie lała krew.

Warmia i Mazury

"Warmia (łac. Warmia, Varmia, niem. Ermland) – kraina historyczna w województwie warmińsko-mazurskim, jedna z krain regionu historycznego Prusy.

Teren Warmii odpowiada obszarowi dominium biskupów warmińskich w granicach państwa zakonu krzyżackiego (w latach 1243-1464), a następnie biskupiego Księstwa Warmińskiego w obrębie Korony Królestwa Polskiego (w latach 1464-1772). Po I rozbiorze Warmia weszła w skład zaboru pruskiego, a w 1945 roku wróciła do Polski."

https://www.youtube.com/watch?v=l6_i1wgbXtM

"Przyjemnie pomyśleć, że i ja złożyłam cegiełkę pod budowę nowego życia na Warmii i Mazurach..."

Maria Zientara-Malewska: Śladami twardej drogi.

Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1966.,

Maria Zientara-Malewska urodziła się 4 września 1894 w Brąswałdzie, zmarła 2 października 1984 w Olsztynie. Była poetką, nauczycielką i działaczką warmińską. Ukończyła szkołę w Brąswałdzie. Więcej informacji znajdziecie w Leksykonie Kultury Warmii i Mazur.

http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php/Maria_Zientara-Malewska

Tu możecie przeczytać naukowy artykuł Jana Chłosty "Debiutanckie wiersze Marii Zientary-Malewskiej"

http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Prace_Literaturoznawcze/Prace_Literaturoznawcze-r2014-t2/Prace_Literaturoznawcze-r2014-t2-s301-313/Prace_Literaturoznawcze-r2014-t2-s301-313.pdf

Tu również znajdziecie wiele informacji o Marii Zientarze -Malewskiej

http://babimojszczyzna.pl/wp-content/uploads/2017/05/MARIA-ZIENTARA-MALEWSKA.pdf

11 września 1939 roku została aresztowana przez Niemców. Osadzono ją w Ravensbrück - obozie koncentracyjnym przeznaczonym dla kobiet. Maria Zientara-Malewska miała więcej szczęścia niż wiele z kobiet tam osadzonych. 18 kwietnia 1940 roku została zwolniona. Krótko po tym napisała wiersz "Wspomnienia z Ravensbrück"

"Widziałem ręce, wiele rąk,

Wyciągniętych po kawałek chleba,

Wtenczas powiodłam okiem w krąg

Po oczach jasnych, jak strop nieba,

Po czołach pochylonych w męce.

Widziałam ręce, ręce, ręce..." (frg.)

http://www.sww.w.szu.pl/index.php?id=slowo_140

Maria Zientara-Malewska pisała legendy z terenów Warmii i Mazur. Klikajac w ten link znajdziecie teksty jej legend do pobrania w formacie PDF.

http://aw.mbp.olsztyn.pl/do-czytania.html

"Zatopione złote klucze pod Uniszewem" , "Jak powstały źródła rzeki Łyny", "O różnych Kłobukach", "Zaklęty zamek w lesie olsztyńskim" , "Legenda o świętym Jakubie patronie Olsztyna ", "Baśń gwiazdkowa", "Baśń o zbójcach nad jeziorem Skanda", "Zaklęte wojsko w Jeziorze Wadąskim", "Legenda o złotym koniu w Klewkach", "Kamienna Pani z Brąswałdu', "Zaklęty zamek pod Bukwałdem" , "Legenda o Srebrnej Górze w Gietrzwałdzie', "Płomienie nad Pasłęką", "Legenda o Świętej Lipce", "Zaklęty rybak w Limajnie", "Baśń o rybaku Wiewióruszku".