4. On the hour
Familiar phrases
to facilitate conversation in the Indian language.
(Wikwemikong, 1872)
Â
4. On the hour.
[Modern Southwestern Ojibwe variant is shown in green brackets]
What time is it?
Anin endasso dibaiganeg?
[Aaniin endaso-diba'iganeg?]
It is one o'clock, two o'clock.
Ningo dibaigan, nijo dibaigan.
[Ningo-diba'igan, niizho-diba'igan.]
The day break will soon appear.
Jaigwa gega ta waban.
[Azhigwa gegaa da-waaban.]
The day break appears.
Jaigwa waban.
[Azhigwa waaban.]
The sun is rising.
Gisis mokisse.
[Giizis mookise.]
Is it late (speaking in the morning)?
Ishpigijigad na?
[Ishpi-giizhigad na?]
No it is not late; it is early yet.
Kawin ishpigijigassinon keiabi kigijebawagad.
[Gaawiin ishpi-giizhigasinoon, geyaabi gigizhebaawagad.]
How late may it be (in the day)?
Anin epitchi gijigadogwen?
[Aaniin epiichi-giizhigadogwen?]
Is it already noon?
Nawakwe na jaigwa?
[Naawakwe na azhigwa?]
No, it is not yet noon.
Kawin mashi nawakwessinon.
[Gaawiin mashi naawakwesinoon.]
It is just noon now.
Gwaiak nawakwe nongom.
[Gwayak naawakwe noongom.]
He started after twelve o'clock.
Ga ishkwa naokwenig gi madja.
[Gaa-ishkwaa-naawakwenig gii-maajaa.]
Three o'clock in the afternoon.
Nisso dibaigan ishkwa naokweg.
[Niso-diba'igan ishkwaa-naawakweg.]
It is evening.
Jaigwa onagoshi.
[Azhigwa onaagoshi.]
It is twilight.
Tibikabaminagwad.
[Dibikaabaminaagwad.]
Is it late in the night?
Ishpitibikat na?
[Ishpi-dibikad na?]
No. It is not late.
Kawin ishpitibikassinon.
[Gaawiin ishpi-dibikasinoon.]
I see nothing.
Kawin gego nin wabandansin.
[Gaawiin gegoo niwaabandanziin.]
It is night. It very dark.
Nibatibik. Kitchi kashkitibikat.
[Nibaa-dibik. Gichi-gashkii-dibikad]
Is it already midnight?
Abita-tibikad na jaigwa?
[Aabitaa-dibikad na azhigwa?]
No, it is not yet midnight.
Kawin mashi abita-tibikassino.
[Gaawiin mashi aabitaa-dibikasinoon.]
How late may it be (in the night)?
Anin epitatibikatogwen?
[Aaniin epiita-dibikadogwen?]
It is eleven o'clock.
Midasso-dibaigan sa ashi bejig.
[Midaaso-diba'igan sa ashi-bezhig.]
It is just midnight.
Abita-tibikad nongom.
[Aabitaa-dibikad noongom.]
It is past midnight now,
Gi ishkwa abita-tibikad nongom.
[Gii-ishkwaa-aabitaa-dibikad noongom.]
I will start after midnight.
Nin ga madja gi ishkwa abitatibika.
[Ninga-maajaa gii-ishkwaa-aabitaa-dibikak.]
He started at midnight.
Ga ishkwa abita tibikak gi madja.
[Gaa-ishkwaa-aabitaa-dibikak gii-maajaa.]
Do you get up early in the morning?
Waiba na ko kid onishka kigijeb?
[Wayiiba na go gidoonishkaa gigizheb?]
I always get up in the morning early.
Mojag kitchi kigijeb nind-onishka.
[Moozhag gichi-gigizheb nindoonishkaa.]
This morning only I did not get up early.
Jeba eta kawin waiba nin gi onishkassi.
[Zhebaa eta gaawiin wayiiba ningii-onishkaasii.]
Get up, my brother; it is day light.
Onishkan, nishime; jaigwa gi waban.
[Onishkaan, nishiime; azhigwa gii-waaban.]
You are lazy; you sleep too long.
Ki kitimishk; osam ginwenj ki niba ko.
[gikitimishk; onzaam ginwenzh ginibaa go.]
It is not yet ten o'clock.
Kawin mashi midasso dibaiganossinon.
[Gaawiin mashi midaaso-diba'igasinoon.]
Are you accustomed to get up at ten o'clock?
Kid iji-nagatis na tchi onishkaian midasso dibaiganeg?
[Gidizhi-nagadiz na ji-onishkaayan midaaso-diba'iganeg?]
See the watch (clock); is it going?...
Wabam dibaigisisswan; madjishka na? ....
[Waabam diba'igiiziwaan; maajiishkaa na?...]
It is not going; I have not wound it up.
Kawin madjishkassi; kawin nin gi akwabigawassi.
I will wind it up now.
Nongom nin ga ikwabigawa.
When does the sun set?
Anin ko api gisiss pengishimod?
[Aaniin ko apii giizis bengishimod?]
It sets as six o'clock.
Ningotwasso-dibaiganeg sa pangishimo.
[Ningodwaaso-diba'iganeg sa bangishimo.]
When will you go home?
Anin api ge giweieg?
[Aaniin apii ge-giiweyeg?]
We will go home exactly at six o'clock.
Ningotwasso-dibaiganeg sa nin wi-giwemin.
[Ningodwaaso-diba'iganeg sa niwii-giiwemin.]
This watch is very fine.
Kitchi onijishi aw dibaigisisswan.
[Gichi-onizhishi a'aw diba'igiiziswaan.]
How much did it cost?
Anin dasswabik ga-inaginsod?
[Aaniin dasswaabik gaa-inaginzod?]
It cost twenty dollars.
Nijtana sa dasswabik gi-inaginso.
[Niizhtana sa daswaabik gii-inaginzo.]
It is an old watch, it is not new.
Gete aian, kawin oshki-aiaawissi.
[Gete-ayaa, gaawiin oshki-aawisii.]
This watch goes too slow.
Aw dibaigisisswan osam besika.
[A'aw diba'igiiziswaan onzaam bezikaa.]
It goes too quick; it is broken, sometimes it stops.
Osam kijika; gi bigoshka, naningotinong nagashka.
[Onzaam gizhiikaa; gii-biigoshkaa, naaningodinong noogishkaa.]
When will you go out today?
Aniniwapi ge sagaaman nongom?
[Aaniin iw apii ge-zaaga'amaan?]
I will go out at nine o'clock.
Jangasso dibaiganeg sa nin ga sagaam.
[Zhaangaso-diba'iganeg ninga-zaaga'am.]
And before three o'clock I will come home again.
Tchi bwa dash nisso dibaiganeg nin ga bi giwe minawa.
[Jibwaa dash niso-diba'iganeg ninga-bi-giiwe miinawaa.]
Laborers work ten hours a day.
Anokiwiwiniwag midasso dibaigan anokiwag endasso-gijigadinig.
[Anokiiwininiwag midaaso-diba'igan anokiiwag endaaso-giizhigadinig.]
How many hours do you sleep every night?
Anin endasso dibaigan nebaian tebikakin?
[Aaniin endaso-diba'igan nebaayan debikakin?]
I sleep six hours every night.
Ningotwasso-dibaigan sa nin niba endaso tibikak.
[Ningodwaaso-diba'igan sa ninibaa endaso-dibikak.]