Bánh Trung Thu là món ăn biểu tượng của Tết Trung Thu ở nhiều nước châu Á với các biến thể khác nhau, bao gồm bánh nướng, bánh dẻo ở Việt Nam, bánh Yuebing ở Trung Quốc, bánh Songpyeon ở Hàn Quốc, và Tsukimi Dango ở Nhật Bản. Mỗi loại bánh có hương vị, nhân bánh và cách thưởng thức riêng, phản ánh văn hóa ẩm thực đặc trưng của từng quốc gia.
1. Bánh Tsukimi Dango, Nhật Bản
Bánh Tsukimi Dango là loại bánh được làm từ bột gạo, bánh tròn mềm, với sốt mặn, ngọt đặc trưng, thường được xiên vào que tre và uống kèm trà xanh .
Bánh Tsukimi Dango trong lễ hội Trung thu thường được xếp hình kim tự tháp, trên một kệ gỗ, một vài chiếc bánh trên cùng có thể màu vàng, tượng trưng cho Mặt Trăng. Thông thường mâm cỗ sẽ có 15 chiếc bánh, tượng trưng cho ngày rằm hoặc 12 chiếc tượng trưng cho 12 tháng trong năm.
Sau khi bày xong, đĩa bánh sẽ được đặt ở hiên nhà hoặc nơi có cửa sổ, nơi đón trăng rõ nhất
để vừa ăn bánh, vừa ngắm trăng,
2. Bánh Songpyeon, Hàn Quốc
Songpyeon là bánh người Hàn Quốc và Triều Tiên thường ăn vào dịp Trung thu. Bánh có hình bán nguyệt, làm từ bột gạo, nhân vừng, đậu đỏ, đậu xanh hay hạt dẻ. Sau khi nặn xong, người thợ cho bánh vào nồi hấp, bên dưới lót lá thông để hương vị thanh khiết. Songpyeon được dùng để cúng bái tổ tiên.
Mỗi địa phương có cách làm và nguyên liệu làm bánh khác nhau, nhưng đều dùng ngũ cốc mới thu hoạch để tạ ơn tổ tiên cho một mùa màng bội thu.
Theo truyền thuyết, những cô gái làm ra chiếc bánh Songpyeon đẹp nhất sẽ gặp được những người đàn ông đẹp trai và thông minh. Vì vậy, tại lễ hội Chuseok, các cô gái cùng nhau làm bánh và bình chọn xem ai làm ra những chiếc bánh đẹp nhất . Ngày nay, món bánh này thường được cả gia đình các thế hệ cùng làm với nhau.
3. Bánh Hopia, Philippines
Bánh Trung thu của người Philippines là những chiếc bánh nướng đơn giản, không nhiều màu sắc hay hoa văn. Phần nhân thường là đậu xanh, đậu đỏ, thịt lợn hay khoai lang tím. Bánh độc đáo ở phần bột ngoài nhiều lớp và giòn.
Hopia có xuất xứ từ Phúc Kiến, Trung Quốc, là quà mang lời cầu chúc thịnh vượng, may mắn.
4. Bánh da tuyết, Singapore
Bánh da tuyết hay bánh pha lê, bánh dẻo lạnh có nguồn gốc từ Trung Quốc, phổ biến trong dịp Trung thu tại nhiều nơi, trong đó có Singapore.
Đây là loại bánh làm từ gạo nếp hấp chín, được để lạnh. Làm xong, bánh không cần phải nướng như các loại khác mà có thể ăn ngay.
Bánh dẻo lạnh có nhân truyền thống thường là lòng đỏ trứng, hạt sen hoặc đậu đỏ. Ngoài ra, hiện có nhiều loại khác nhau như bánh nhân đậu xanh, trà xanh, mứt, dâu tây, chocolate, cà phê, phomai hay các loại trái cây như sầu riêng, xoài, bưởi.
5. Bánh nghìn lớp, Đài Loan
Dịp Tết Trung thu ở Đài Loan ngoài bánh nướng giống bánh Đoàn viên ở Trung Quốc đại lục, người xứ Đài còn ăn loại bánh khác có hình tròn, cuộn nhiều lớp, được gọi là bánh Trung thu nghìn lớp. Đây là loại bánh có nguồn gốc từ Triều Châu, Trung Quốc.
Bánh nghìn lớp nhưng phần vỏ khá mỏng, bao bọc lấy phần nhân, thường là trứng chảy. Khâu cán bột làm bánh khá công phu và cầu kỳ khi pha trộn nhiều màu bột khác nhau.
Bánh Trung thu nghìn lớp tượng trưng cho lời chúc cuộc sống lớp lớp ấm no, lớp lớp hạnh phúc, được bao bọc trong những điều tốt đẹp, viên mãn. Loại bánh này không chỉ phổ biến ở Đài Loan mà cũng được ưa chuộng ở Malaysia, Singapore.
6. Bánh Đoàn viên, Trung Quốc
Chiếc bánh cổ truyền Trung Quốc thường có hình tròn như Mặt Trăng, nhân trứng muối. Hình tròn của bánh tượng trưng cho lời chúc, niềm hy vọng mọi điều trong cuộc sống của mỗi người luôn được tròn đầy, viên mãn.
Tên bánh "Đoàn viên" mang ý nghĩa đó là món bánh cả nhà cùng nhau thưởng thức mỗi ngày rằm tháng tám.
Ngày nay, bánh có nhiều loại nhân như đậu xanh, đậu đỏ, khoai môn, trà xanh, thịt quay, xá xíu. Vỏ bánh thường được in các chữ với ý nghĩa tốt lành như Tài, Lộc, Đức cùng các hoa văn đặc trưng của quốc gia này.
7. Bánh Trung Thu ,Việt Nam
Bánh trung thu Việt Nam có 2 loại là bánh nướng và bánh dẻo. Vỏ bánh dẻo màu trắng, làm bằng bột nếp trộn với đường ngọt lịm, vỏ bánh nướng là bột mì dậy men trộn với trứng gà và rượu rồi nướng vàng ươm.
Bánh Trung thu cổ truyền Việt Nam thơm ngon, hấp dẫn với phần nhân thập cẩm, gồm hạt sen, thịt mỡ, vừng, lạp sườn, đậu xanh, lá chanh quyện vào nhau, tạo nên hương vị ngọt ngào, thơm ngậy. Bánh Trung thu thường có hình tròn, tượng trưng cho hình trăng tròn ngày rằm, sự đoàn viên, khát vọng về hạnh phú