อำเภอทุ่งสง  จังหวัดนครศรีธรรมราช

 คำขวัญ

ถ้ำตลอดงามตระการ   อุทยานน้ำตกโยง   โรงงานมากมี   

สถานีชุมทาง   ศูนย์กลางราชการ   ทรงประทานพระคู่เมือง   ลือเลื่องแม่กวนอิม

ประวัติอำเภอทุ่งสง

            อ.ทุ่งสง ตามตำนานเมืองนครศรีธรรมราช ประมาณ พ.ศ.1588 ปีมะเมียขณะนั้นเมืองนครศรีธรรมราช เป็นเมืองร้าง เนื่องจากเกิดโรคระบาดขึ้นในเมือง คนจึงอพยพหนีโรคระบาด ทิ้งเมืองไปอยู่ป่า ต่อมาเมื่อเจ้าศรีราชา บุตรพระพนมวังและนางเผดียงทอง ได้เป็นเจ้าของเมืองนครศรีธรรมราช ได้ยกช้างม้าลี้พลมาจากเมืองเวียงสระ มาตั้งอยู่ในเมืองนครศรีธรรมราช จัดซ่อมแซมบ้านเมือง พระบรมธาตุและวัดวาอารามและให้คนออกไปสร้างป่าเป็นนาในพื้นที่ตำบลชะมาย ในปัจจุบันเข้าใจว่าคงตั้งถิ่นฐานเป็นบ้านเมืองมาตั้งแต่สมัยนั้น ต่อมาในแผ่นดินพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศปลายสมัยอยุธยา พระยาสุธหทัยได้มาเป็นเจ้าเมืองนครศรีธรรมราช และได้จัดการปกครองบ้านเมืองตั้งข้าราชการ เมืองนครศรีธรรมราช ผู้ใหญ่ ผู้น้อย ขึ้นครบตามตำแหน่งในสมัยรัชกาลที่ 2  พ.ศ. 2354  พื้นที่อำเภอนี้เป็นแขวง แบ่งการปกครองเป็น 4 แขวง หรือ 4 ที่มีนายปกครอง คือ ขุนแก้ววังไกร นายที่แก้วหนึ่ง หมื่นอำเภอ นายที่ทุ่งสงหนึ่ง  ขุนคำแพงธานี  นายที่ชะมายหนึ่ง  หมื่นโจมธานี  นายที่นาบอนหนึ่ง

          ต่อมาเมื่อ พ.ศ.2439  มีการแบ่งการปกครองเป็นมณฑล เมือง อำเภอตำบล หมู่บ้าน จึงได้รวมพื้นที่  4 แขวง ข้างต้น และพื้นที่ใกล้เคียง ตั้งเป็นอำเภอเมื่อ พ.ศ.2440 เรียกว่า อำเภอทุ่งสง แบ่งการปกครองเป็น  22 ตำบล  อำเภอทุ่งสงมีพื้นที่กว้างขวางมาก ไม่สะดวกในการปกครอง ทางราชการจึงได้แยกตำบลลำทับไปอยู่ในการปกครองของ  อ.คลองท่อม จ.กระบี่ และต่อมาเมื่อมีประชากรเพิ่มขึ้น กระทรวงมหาดไทยจึงได้อนุมัติให้ตั้งอำเภอกิ่งอำเภอใหม่ แยกจากอำเภอทุ่งสง ตามลำดับ ดังนี้   อำเภอทุ่งใหญ่  เมื่อปี พ.ศ.2504  อำเภอนาบอน  เมื่อปี พ.ศ.2524 กิ่งอำเภอบางขัน เมื่อปี พ.ศ.2527

          ที่ตั้งชุมชนของอำเภอทุ่งสงในปัจจุบันอยู่ในท้องที่ตำบลปากแพรก ส่วนท้องที่ตำบลทุ่งสง อยู่ในเขตอำเภอนาบอน ห่างจากที่ว่าการอำเภอทุ่งสงไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือประมาณ  30 กิโลเมตร สาเหตุเช่นนั้น มีผู้เล่าว่าเนื่องจากในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระปิยมหาราช  ได้มีการสำรวจเส้นทางรถไฟสายใต้ในชั้นแรก  ได้กำหนดแนวเส้นทางรถไฟผ่านท้องที่อำเภอทุ่งสง และกำหนดตั้งสถานีชุมทางรถไฟในท้องที่ตำบลทุ่งสงชื่อว่า "ชุมทางทุ่งสง" ต่อมาได้เปลี่ยนแปลงแนวเส้นทางรถไฟ ผ่านตำบลทุ่งสงมาผ่านตำบลปากแพรก และกำหนดที่ตั้งชุมทางทุ่งสงไว้ในท้องที่ตำบลปากแพรกดังที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน ชุมชนใน ตำบลปากแพรกจึงมีชื่อเรียกว่า "ทุ่งสง" 

อาณาเขต

 ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของจังหวัดนครศรีธรรมราช ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 60 กิโลเมตร 

ทิศเหนือ             ติดต่อกับอำเภอนาบอน อำเภอช้างกลาง และอำเภอลานสกา 

ทิศตะวันออก     ติดต่อกับอำเภอร่อนพิบูลย์และอำเภอจุฬาภรณ์ 

ทิศใต้                  ติดต่อกับอำเภอชะอวด อำเภอห้วยยอด และอำเภอรัษฎา (จังหวัดตรัง) 

ทิศตะวันตก        ติดต่อกับอำเภอบางขันและอำเภอทุ่งใหญ่

สภาพทั่วไปและข้อมูลพื้นฐานของอำเภอ

อำเภอทุ่งสงมีพื้นที่ประมาณ 602.977 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 501,860.02 ไร่ หรือประมาณร้อยละ 8.08 ของพื้นที่ทั้งจังหวัด (จังหวัดนครศรีธรรมราชมีพื้นที่ ทั้งหมดประมาณ 9,942.50 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 6,214,064 ไร่) 

ลักษณะภูมิอากาศ 

          ลักษณะภูมิอากาศของอำเภอทุ่งสง สามารถแบ่งออกได้ 2  ฤดู คือ

          1.  ฤดูร้อน

          เริ่มตั้งแต่กลางเดือนธันวาคม ถึง เดือนพฤษภาคม ซึ่งเป็นช่วงเปลี่ยนฤดูมรสุม หลังจากสิ้นฤดูมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือแล้ว อากาศจะเริ่มร้อนจัดที่สุดในเดือนเมษายน และเดือน พฤษภาคม

          2. ฤดูฝน

          เริ่มตั้งแต่กลางเดือนพฤษภาคม ถึงเดือนธันวาคม ซึ่งเป็นช่วงที่มรสุมตะวันตก เฉียงใต้พัดปกคลุมประเทศไทย ทำให้ฝนตกทั่วไป ทำให้ในช่วงฤดูฝนยังมีช่วงความกดอากาศต่ำ ปกคลุมภาคใต้เป็นระยะๆ  อีกด้วย ดังนั้นจึงทำให้ฝนตกมาก และเนื่องจากจังหวัดนครศรีธรรมราช ตั้งอยู่ทางด้านตะวันออกของภาคใต้ จึงทำให้ได้รับอิทธิพลจากมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือที่พัดผ่านอ่าวไทยอย่างเต็มที่ ทำให้ฝนตกมากในเดือนพฤศจิกายนและธันวาคม ด้วยเหตุนี้ จึงทำ ให้อำเภอทุ่งสงไม่มีหน้าหนาว มีเพียงฤดูร้อน และฤดูฝนที่ยาวนานมาก

 ลักษณะภูมิประเทศ

       สภาพพื้นที่โดยทั่วไป มีสภาพพื้นที่เป็นลูกคลื่น ประกอบด้วยภูเขาเตี้ยและ  ป่าไม้ไปทั่วทั้งพื้นที่ พื้นที่บางส่วนจะมีที่ราบระหว่างเนิน จึงทำให้อำเภอทุ่งสง เป็นแหล่งต้นน้ำธรรมชาติ หลายสาย ซึ่งทำให้ประชาชน ได้ใช้น้ำจากแหล่งน้ำดังกล่าว ในการอุปโภค และการเกษตรกรรม แหล่งน้ำเหล่านั้น คือ 

คลองวังหีบ ไหลผ่านตำบลนาหลวงเสน ตำบลหนองหงส์ ตำบลชะมาย ตำบลควนกรด และตำบลนาไม้ไผ่ 

คลองท่าโหลน ไหลผ่านตำบลนาหลวงเสน ตำบลปากแพรก ตำบลชะมาย ตำบลที่วัง 

คลองท่าเลา ไหลผ่านตำบลนาหลวงเสน ตำบลถ้ำใหญ่ ตำบลชะมาย ตำบลที่วัง ตำบลกะปาง 

คลองกะปาง ไหลผ่านตำบลกะปาง 

ประชากร 

          ข้อมูลประชากรกลางปีอำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช มีประชากรทั้งหมด 161,537 คน เป็นเพศชาย 80,754 คน และเพศหญิง 80,783 คน (ข้อมูล ณ วันที่ 1 กรกฎาคม 2562)

อาชีพ

          ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม  คือ   การเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์ เป็นหลักนอกนั้น เป็นอาชีพค้าขาย ลูกจ้างในโรงงานอุตสาหกรรม รับจ้าง อุตสาหกรรมในครัวเรือน 

พาณิชยกรรม

          แหล่งพาณิชยกรรมของอำเภอทุ่งสง   มีศูนย์กลางอยู่ที่ในเขตเทศบาลตำบลปากแพรก มีตลาดสดและแหล่งรับซื้อผลผลิตทางการเกษตรประจำอำเภอ   มีธนาคารพาณิชย์ 11  แห่ง 

อุตสาหกรรม

           อำเภอทุ่งสงเป็นอำเภอหนึ่งที่มีอุตสาหกรรมหลายประเภท ที่มากที่สุดได้แก่อุตสาหกรรมการเกษตร คือ โรงงานอุตสาหกรรมผลิตยางพารา โรงงานรมควันยาง  โรงงานไม้ยางพารา โรงสีข้าว โรงงานปูนซีเมนต์ โรงงานกระเบื้อง 

การศาสนา

             ส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ ร้อยละ 98.5 รองลงมาศาสนาอิสลาม ร้อยละ 1.5    

การศึกษา

         อำเภอทุ่งสงเป็นศูนย์กลางการศึกษา   

·       มีสถานศึกษาระดับอุดมศึกษา  จำนวน 2 แห่ง 

·       ระดับ อาชีวศึกษา  จำนวน 2 แห่ง  

·       มัธยมศึกษา 2 แห่ง  

·       ประถมศึกษา 69  แห่ง 

·       เป็นที่ตั้งสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาที่ 2 จังหวัดนครศรีธรรมราช