Οδηγός Σπουδών
ΕΚΚΛΗCΙΑ Γ.Ο.Χ. ΕΛΛΑΔΟC
CΥΝΟΔΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΝΕΟΤΗΤΟC
CΧΟΛΗ ΚΑΤΗΧΗΤΩΝ
ΕΤΟΣ 2017
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΕΩΣ ΚΑΤΗΧΗΤΩΝ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή
Οργανωτική δομή
Σκοπός και στόχοι του προγράμματος
Προϋποθέσεις εισαγωγής
Τόπος μαθημάτων
Χρονική διάρκεια και τρόποι διδασκαλίας
Διαμόρφωση της ύλης του προγράμματος
Αξιολόγηση σπουδαστών
Αποτίμηση του προγράμματος
Υπόδειγμα χορηγουμένου τίτλου σπουδών
1. Εισαγωγή
Η Σχολή Κατηχητών λειτούργησε για πρώτη φορά κατά το ακαδημαϊκό έτος 2001-2002 στον Ιερόν Ναόν Αγ. Παρασκευής στο Μοναστηράκι και αργότερα μετεφέρθη στον Ιερό Ναό Αγ. Αθανασίου Νέας Φιλαδελφείας, ενώ από το έτος 2015 τα μαθήματα παραδίδονταν στον Ιερο Ναο Αγιων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου Δάφνης (Αρτέμωνος 133). Ήδη ἀπὸ εφέτος τὰ μαθήματα γίνονται στην αίθουσαν του Πνευματικού Κέντρου της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς καί Σαλαμίνος (Καπετάν Ματαπά 157, Τ.Κ. 185 46 Πειραιάς). Απευθύνεται σέ αυτούς πού διδάσκουν ή προτίθενται νά διδάξουν σέ κατηχητικά σχολεία, ή απλώς θέλουν να αποκτήσουν αυτές τις γνώσεις.
2. Οργανωτική δομή
Ἡ Διοικούσα Ἐπιτροπή ἀποτελεῖται ἀπὸ τόν Σχολάρχη, τόν Γραμματέα καί τὸν Ἔφορο τῆς Σχολῆς. Διορίζει τά μέλη τοῦ διδακτικοῦ προσωπικοῦ. Καταρτίζει τό πρόγραμμα τῶν εἰσηγήσεων ὁρίζοντας τούς ἀντιστοίχους εἰσηγητές. Ἐπιμελεῖται τό ἐκπαιδευτικό ὑλικό σέ συνεργασία μέ τα μέλη τοῦ διδακτικοῦ προσωπικοῦ. Φροντίζει γιά τήν ἔγκαιρη ἀποστολή τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ ὑλικοῦ στούς σπουδαστές, γιά τήν ἁρμονική διεξαγωγή τῶν ἐξετάσεων τήν ἀνάθεση τῶν τελικῶν γραπτῶν ἐργασιῶν καί τήν ὀργάνωση τῆς τελετῆς ἀποφοιτήσεως.
To Συμβούλιο τῶν Διδασκόντων ἀποτελεῖται ἀπό ὅλα τά τακτικά μέλη τοῦ διδακτικοῦ προσωπικοῦ τῆς Σχολῆς. Λαμβάνει γνώση τοῦ ἐτησίου ἀπολογισμοῦ τῶν πεπραγμένων τῆς ΔΕ στό τέλος κάθε ἀκαδημαϊκοῦ ἔτους, καταγράφει τά σφάλματα και τίς ἐλλείψεις καί ὑποδεικνύει βελτιώσεις κάνοντας τήν ἐσωτερική ἀξιολόγηση τοῦ προγράμματος Σπουδῶν. Λαμβάνει ἀποφάσεις γιά τήν ἀναμόρφωση τοῦ διδακτικοῦ ὑλικοῦ, τήν τροποποίηση τοῦ προγράμματος σπουδῶν, τὴν εἰσαγωγή νέων μεθόδων διδασκαλίας, τήν ἀνακήρυξη ἐπιτίμων διδασκάλων καὶ Προέδρων τῆς Σχολῆς καὶ ἐγκρίνει τόν ὁδηγό Σπουδῶν ἑκάστου ἔτους. Προτείνει τή δημιουργία νέων προγραμμάτων σπουδῶν καὶ τὴν ἐπέκταση τῆς δράσεως τῆς Σχολῆς καί τροποποιήσεις στόν παρόντα κανονισμό.
3. Σκοπός και στόχοι του προγράμματος
Το πρόγραμμα αποσκοπεί στην κατάρτιση συστηματικά εκπαιδευμένων κατηχητών, οι οποίοι θα προσφέρουν εθελοντικά και δίχως οικονομικό αντάλλαγμα, τις υπηρεσίες τους στα κατηχητικά σχολεία της Εκκλησίας.
Οι στόχοι του προγράμματος είναι μετά την επιτυχή παρακολούθησή του ο καταρτιζόμενος να είναι σε θέση:
i. Σε επίπεδο γνώσεων, να περιγράφει τα βασικά στοιχεία της Ορθοδόξου Χριστιανικής κατηχήσεως.
ii. Σε επίπεδο δεξιοτήτων, να επεξηγεί τα ανωτέρω σε άλλους με σαφή τρόπο εφαρμόζοντας κατάλληλες διδακτικές μεθόδους για παιδιά κατηχητικού.
iii. Σε επίπεδο στάσεων, να υποκινεί και να ενθαρρύνει τα παιδιά ενός κατηχητικού σχολείου να βιώνουν την πνευματική ζωή.
4. Προϋποθέσεις εισαγωγής
Οι υποχρεωτικές προϋποθέσεις φοιτήσεως είναι, ο εκπαιδευόμενος: α) να είναι πιστό μέλος της Εκκλησίας, β) να ζει πνευματική ζωή αγωνιζόμενος για την ψυχική του σωτηρία υπό την καθοδήγηση Πνευματικού Πατρός (ο οποίος συνυπογράφει την αίτηση), γ) να έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του και δ) να έχει ολοκληρώσει επιτυχώς τουλάχιστον την υποχρεωτική εκπαίδευση (Γ Γυμνασίου). Η καλή γνώση του χειρισμού Η/Υ και του διαδικτύου δεν είναι υποχρεωτική, αλλά αρκετά χρήσιμη για την μέθοδο της εξ αποστάσεως εκπαιδεύσεως.
5. Τόπος μαθημάτων
Η φοίτηση γίνεται στις εγκαταστάσεις του Πνευματικού Κέντρου της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς καί Σαλαμίνος (Καπετάν Ματαπά 157, Τ.Κ. 185 46 Πειραιάς).
6. Χρονική διάρκεια και τρόποι διδασκαλίας
Η συνολική χρονική του διάρκεια είναι 56 ωρών. Οι περισσότερες υποενότητες διδάσκονται υπό την μορφήν εισηγήσεων, με ερωταποκρίσεις, ενώ μία (Μεθοδολογία μελέτης της Αγίας Γραφής) γίνεται με την μορφή πρακτικής ασκήσεως.
7. Διαμόρφωση της ύλης του προγράμματος
Το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει έξι διδακτικές ενότητες, οι οποίες κατανέμονται σε δύο ετήσιους κύκλους σπουδών, ανά τρεις σε κάθε ένα. Τα μαθήματα γίνονται συνήθως κάθε δεύτερο Σάββατο απόγευμα σε δίωρες διδακτικές συναντήσεις (δύο 45λεπτα με διάλειμμα μεταξύ τους).
Ο πρώτος κύκλος σπουδών περιλαμβάνει τις εξής διδακτικές ενότητες:
Α) Στοιχεια Κατηχητικης:
Πρόκειται για τις βασικές γνώσεις τις οποίες θα πρέπει να έχει κανείς αναφορικώς με την μεθοδολογία του κατηχητικού και την παιδαγωγική. Είναι διάρκειας δέκα ωρών και αποτελείται από τις εξής δώδεκα ωριαίες υποενότητες.
1. Η Ιστορία του κατηχητικού έργου.
2. Η προσωπικότης του κατηχητού.
3. Ίδρυση, οργάνωση & λειτουργία κατηχ. σχολείου.
4. Αρνητικοί παράγοντες στο κατηχητικό έργο.
5. Μεθοδολογία διδασκαλίας μαθήματος στο Κ.Σ.
6. Η ψυχολογία του παιδιού.
7. Η ψυχολογία του εφήβου.
8. Η αγωγή σύμφωνα με τους Πατέρες.
9. Η υγιής ψυχαγωγία.
10. Εκπαιδευτικοί στόχοι ανά βαθμίδα.
11. Μάθημα σε μονοθέσιο Κατηχητικό Σχολείο
12. Κατάρτηση ετησίου προσγράμματος μαθημάτων.
Β) Στοιχεια Λειτουργικης:
Η ερμηνεία των εν τω χριστιανικώ ναώ και των εν τη θεία λατρεία τελουμένων. Είναι διάρκειας 8 ωρών και αποτελείται από τις εξής 6 ωριαίες υποενότητες και μία δίωρη.
1. Ο χριστιανικός Ναός.
2. Εικόνες και χριστιανική τέχνη.
3. Οι συμβολισμοί στη χριστιανική λατρεία.
4. Ο χρόνος στη θεία λατρεία.
5. Η ψαλτική τέχνη.
6. Η ενεργός συμμετοχή στη θεία λατρεία.
7. Η γλώσσα των Λειτουργικών Κειμένων (δίωρο).
Γ) Στοιχεια Εισαγωγης στις Θεiες Γραφές:
Τα βασικώτατα στοιχεία τα οποία οφείλει να γνωρίζει κανείς για την μελέτη των θείων γραφών. Είναι διάρκειας 4 ωρών και αποτελείται από τις εξής 4 δίωρες υποενότητες.
1 Αγία Γραφή και οι προϋποθέσεις ερμηνείας της.
2. Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη.
3. Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη.
4. Μεθοδολογία μελέτης της Αγίας Γραφής.
Ο δεύτερος κύκλος σπουδών περιλαμβάνει τις ακόλουθες θεματικές ενότητες:
Δ) Στοιχεια Εκκλησιαστικης Ιστοριας:
Συνοπτικώς η Εκκλησιαστική Ιστορία απ’ αρχής μέχρι σήμερα. Είναι διάρκειας 6 ωρών και αποτελείται από τις εξής 6 ωριαίες υποενότητες.
1. Η εποχή των διωγμών.
2. Χριστιανική Αυτοκρατορία Α
3. Χριστιανική Αυτοκρατορία Β .
4. Περίοδος Τουρκοκρατίας.
5. Νεώτερη περίοδος.
6. Σύγχρονη.
Ε) Στοιχεια Θρησκειολογiας:
Τα βασικά σημεία των κυριοτέρων θρησκευμάτων και αιρέσεων. Είναι διάρκειας 10 ωρών και αποτελείται από τις εξής 10 ωριαίες υποενότητες.
1. Αντιχαλκηδόνιοι
2. Παπισμός.
3. Προτεσταντισμός.
4. Χιλιασμός.
5. Ανατολικά θρησκεύματα.
6. Αρχαία και νέα ειδωλολατρεία.
7. Ιουδαϊσμός.
8. Μωαμεθανισμός.
9. Τεκτονισμός.
10. Οικουμενισμός.
ΣΤ) Στοιχεια Πατερικης Θεολογiας:
Τις κυριώτερες γνώσεις τις οποίες πρέπει να έχει κανείς περί Ορθοδοξίας και Ορθοπραξίας. Είναι διάρκειας 12 ωρών και αποτελείται από τις εξής 6 υποενότητες.
1. Εισαγωγή στην Θεολογία των Πατέρων.
2. Ανάλυση θεολογικών όρων.
3. Ο Τριαδικός Θεός (δίωρο).
4. Η δημιουργία του Κόσμου (δίωρο).
5. Ενανθρώπησις του Θεού Λόγου (δίωρο).
6. Περί Εκκλησίας, Μυστηρίων και εσχάτων (δίωρο).
7. Οι προϋποθέσεις της πνευματικής ζωής.
8. Τα στάδια της πνευματικής ζωής.
8. Αξιολόγηση σπουδαστών
Στο τέλος κάθε κύκλου σπουδών ακολουθούν γραπτές εξετάσεις και για την αποφοίτηση υποβάλεται μία τελική γραπτή εργασία.
9. Αξιολόγηση του προγράμματος
Η αποτίμηση του προγράμματος γίνεται με την μέθοδο των τεσσάρων επιπέδων του Kirkpatrick κατά την οποία συμπληρώνονται ειδικά ερωτηματολόγια από τους καταρτιζομένους. Πρόκειται περί απολογιστικής μεθόδου διότι διενεργείται μετά την λήξη της παρακολουθήσεώς του από τους καταρτιζομένους υπό την μορφή τελικών κρίσεων περί της αξίας του, και εσωτερικής, διότι οι αξιολογητές συμμετείχαν στο πρόγραμμα
Κατά το υπόδειγμα αυτό σε πρώτο επίπεδο οι καταρτισθέντες καλούνται να απαντήσουν κατά πόσον έμειναν ικανοποιημένοι από το πρόγραμμα που παρακολούθησαν και πώς έκριναν την απόδοση των διδασκόντων, την ποιότητα της γραμματειακής υποστηρίξεως, της υλικοτεχνικής υποδομής κ.λ.π. αυτό συνιστά το επίπεδο της Ανταποκρίσεως. Στο δεύτερο επίπεδο αξιολογούνται οι γνώσεις και οι δεξιότητες που απέκτησε ο καταρτιζόμενος από το πρόγραμμα. Είναι το επίπεδο της Μαθήσεως. Στο επίπεδο της Συμπεριφοράς, οι καταρτισθέντες καλούνται να απαντήσουν σε πόσο βαθμό το πρόγραμμα τους βοήθησε να βελτιώσουν τη συμπεριφορά τους μέσα στο ναό κατά την άσκηση του λειτουργήματος του Κατηχητού. Τέλος στο επίπεδο των Αποτελεσμάτων, οι καταρτιζόμενοι απαντούν κατά πόσον η παρακολούθηση του προγράμματος βελτίωσε την απόδοσή τους ως Κατηχητών προς όφελος της Ενορίας τους.
10. Υπόδειγμα Τίτλου Σπουδών
Δείγμα του Πιστοποιητικού επιμορφώσεως το οποίο απονέμεται σε όσους επιτυχώς ολοκληρώνουν τις σπουδές