ประวัติความเป็นมา

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย มหาวิทยาลัยแห่งคณะสงฆ์ไทย เป็นสถาบันการศึกษาวิชาชั้นสูงทางพระพุทธศาสนา ที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ได้ทรงสถาปนาขึ้นเมื่อ ปีพุทธศักราช ๒๔๓๐ โดยมีพระราชปณิธานให้เป็นสถานศึกษาเล่าเรียนพระไตรปิฎก และวิชาชีพชั้นสูงแห่งคณะสงฆ์ไทย เพื่อเป็นอนุสรณ์เฉลิมพระเกียรติแก่พระองค์สืบไป

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย มีสถานภาพเป็นมหาวิทยาลัยของรัฐที่เป็นนิติบุคคล ในกำกับของรัฐบาล มีวัตถุประสงค์ให้การศึกษา วิจัย ส่งเสริมและให้บริการทางวิชาการทางพระพุทธศาสนาแก่พระภิกษุสามเณรและคฤหัสถ์ รวมทั้งการทะนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม ปัจจุบันได้ขยายการศึกษาไปยังจังหวัดต่างๆ มีวิทยาเขต วิทยาลัยสงฆ์ ห้องเรียน หน่วยวิทยบริการ ทั่วประเทศ และยังรับวิทยาลัยในต่างประเทศเข้าเป็นสถาบันสมทบอีกส่วนหนึ่ง

เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๒-๒๕๔๐ พระราชปรีชาญาณมุนี(พุทธาสิริวุฒฺโฑ) เจ้าคณะจังหวัดร้อยเอ็ด และเจ้าอาวาสวัดบูรพาภิราม(พระอารามหลวง) ในขณะนั้น ได้มีโอกาสร่วมงานกับมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ในฐานะเป็นองค์อุปถัมภ์และในฐานะเป็นสังฆบิดรของคณะสงฆ์จังหวัดร้อยเอ็ด ได้ปรารภกับคณะสงฆ์จังหวัดร้อยเอ็ด ในการจัดตั้งมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ที่จังหวัดร้อยเอ็ด เพื่อเป็นสถานศึกษาในระดับอุดมศึกษาสำหรับพระภิกษุสามเณรในเขตจังหวัดร้อยเอ็ดและใกล้เคียง โดยได้รับการสนับสนุนจากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตขอนแก่น ร่วมกับคณะสงฆ์จังหวัดร้อยเอ็ดทุกระดับ ได้ประชุมปรึกษาหารือกัน เพื่อพิจารณาดำเนินการในเรื่องดังกล่าว

ต่อมาเมื่อวันที่ ๒๗ สิงหาคม ๒๕๔๒ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้อนุมัติให้จัดตั้งเป็น “โครงการขยายห้องเรียนจังหวัดร้อยเอ็ด” ที่ วัดบูรพาภิราม(พระอารามหลวง) จังหวัดร้อยเอ็ด โดยได้แต่งตั้งให้ นายภาณุวัฒน์ ชาญอุไร หัวหน้าสาขาวิชาศาสนา(ในขณะนั้น)เป็นผู้ดูแลโครงการขยายห้องเรียนจังหวัดร้อยเอ็ด และได้เปิดดำเนินการเรียนการสอนครั้งแรกในภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๔๑ คณะพุทธศาสตร์ สาขาวิชาเอกศาสนา มีนิสิตจำนวน ๔๙ รูป

ปีการศึกษา ๒๕๔๗ คณะกรรมการบริหารห้องเรียนจังหวัดร้อยเอ็ด ได้มีมติให้ย้ายห้องเรียนจากวัดบูรพาภิราม ไปที่ วัดสระทอง อำเภอเมืองร้อยเอ็ด และได้ดำเนินการเปิดการเรียนการสอนในหลักสูตรพุทธศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนาตามประกาศมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย มีมติสภามหาวิทยาลัย ในคราวประชุมครั้งที่ ๕/๒๕๕๑ เมื่อวันพฤหัสบดีที่ ๓๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ อนุมัติให้เปิดสอนหลักสูตรพุทธศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา (สำหรับพระภิกษุสามเณรและคฤหัสถ์) ตั้งแต่ปีการศึกษา ๒๕๕๒ เป็นต้นไป

ปี พ.ศ. ๒๕๕๓ ได้ย้ายมาทำการเรียนการสอนในทำการสถานที่แห่งใหม่ที่ บ้านท่าเยี่ยม เลขที่ ๒๕๒ หมู่ที่ ๔ ตำบลนิเวศน์ อำเภอธวัชบุรี จังหวัดร้อยเอ็ด

ในปัจจุบัน ดำเนินการศึกษาหลักสูตรพุทธศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา มีผู้สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีผ่านมาแล้วรวมจำนวน ๖ รุ่น