1782 Cesarz Józef II wydał rozkaz poszukiwania soli kamiennej na Bukowinie. Osadę założyli jednak wpierw ruscy warzelnicy na całkowicie zalesionym bezludziu. Przy słonych źródłach powstały wówczas małe warzelnie soli w kilku miejscach - między innymi w dolinie zwanej Kaczyka. Najczystszą sól kamienną odkryto w tym miejscu ponoć już w 1785 roku, na głębokości 28.5 m.

1783 Rozpoczęła się intensywna kolonizacja Bukowiny. Przyłączenie do Galicji sprawiło, że większość osadników przybywała właśnie z tej przeludnionej, niezapewniającej pracy i perspektyw prowincji cesarstwa.

1791 ruszyła kopalnia soli. Sprowadzono pierwsze rodziny Polaków z okolic Bochni do pracy w kopalni soli. Niegdyś polsko-niemiecka, dziś zamieszkała przez Polaków, Rumunów i Ukraińców. Pomału likwidowano inne pomniejsze warzelnie. Ostatnią, w Pleszy, zamknięto w 1803 roku. Od tej pory Kaczyka zaspakajała zapotrzebowanie na sól całej Bukowiny. Z początku stanowiska kierownicze zostały powierzone Austriakom lub Niemcom.

1785 Władze austriackie skierowały do pracy przy warzeniu soli kilka rodzin ruskich, a w 1792 roku sprowadzono do pracy w kopalni 20 rodzin górniczych z Bochni, nadając im wolne od czynszu grunty pod osadnictwo.

Nazwa Kaczyka jest polskiego pochodzenia. Legenda chce, by pochodziła od kaczek, które pływały po niewielkim jeziorku w lesie, na miejscu dzisiejszej kopalni. .

1810 Kopalnia posiadała już trzy szyby. Trzy poziomy kopalniane znajdowały się na głębokości 30.5 m, 40 m i 76 m.

1810 Wyświęcono pierwszy kościółek, od początku ksiądz był także utrzymywany przez kopalnię. Parafia w Kaczyce została założona w połowie XIX wieku. Pierwszy kapłan, ks. Jakub Bogdanowicz sprowadził prawdopodobnie z pojezuickiego kościoła w Stanisławowie, otoczony wielką czcią i uważany za cudowny wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej.

1818 Po sprowadzeniu górników i rozbudowie kopalni, osada stała się odrębną gminą.

1845 Dokument w łacinie

1865 Główna droga prowadząca do Kopalni Soli

1897r. Inż. Cehak (miał na imię Leon Franciszek), został starszym zarządcą gór i hut w Galicji i na Bukowinie oraz zarządcą kopalni soli w Kaczyce. Od tego roku zamieszkał wraz z rodziną w Kaczyce aż do 1918r. gdyż miejscowość ta była Jego miejscem pracy. Ksiądz po prawej to jest ówczesny proboszcz w Kaczyce

Od początków XIX wieku kopalnia posiadała swoją szkołę, w której uczyli nauczyciele znający trzy języki pracowników kopalni, mianowicie niemiecki, rumuński i polski. Na przełomie XIX i XX wieków językiem wykładowym stał się także ukraiński.

Zarząd dominialny dostarczał drewna opałowego dla potrzeb warzelnictwa. Salina posiadała własne sądownictwo. Administracyjnie podlegała lwowskiej Dyrekcji Solnictwa. Ten związek z Galicją wpłynął szybko na wzrost liczby Polaków zatrudnionych w kopalni, w tym na stanowiskach kierowniczych.

2 marca 1899 zdjęcie pracowników Kopalnii Soli w Kaczyce Inżynier. Cechak dekorowany Krzyżem Złotym. Na zdjęciu są i 2 polscy księża

1899 Z prawej strony pierwszy kosciółek budowany obok aktualnej Bazyliki.

1902 Proboszczem w Kaczyce został ks. Kasper Słomiński. Jego energia, zapał i chęć ratowania znajdującej się w niezbyt dobrej kondycji parafii oraz samego kościoła (zakwalifikowanego przez władze austriackie w 1892 r. do rozbiórki) uwieńczone zostały wzniesieniem i konsekracją nowej świątyni.

1902r. zimą, ks. Słomiński zamówił projekt kościoła u jednego

z najoryginalniejszych i najpopularniejszych architektów galicyjskich przełomu wieków, autora m.in. krakow-skich kamienic przy ul. Retoryka i Karmelickiej, licznych willi, pałaców i kościołów rozsianych po całej Małopolsce Teodora Talowskiego.

1903r. w marcu projekt dotarł do Kaczyki, a akceptację uzyskał w maju. Budowa postępowała dosyć szybko.

Ks. Wizytator K. Słomiński w otoczeniu pierwszych polskich Księży Misjonarzy w Ameryce

Odnaleziona zniszczona tablica upamietająca Gaspara Słominskiego

15 sierpnia 1903 r. w dniu wmurowania kamienia węgielnego, mury magistralne kościoła wzniesione były do wysokości 8 m, a na miejscu zburzonego prezbiterium starej świątyni zaczęto prace przy licu fasady i wieży.

1904 czerwiec, prace budowlane dobiegły końca. Po uzgodnieniach z Talowskim kwestii pokrycia dachu (eternitem) i wykończeniu wieży (montaż dekoracyjnych detali wykonanych w lwowskiej Fabryce Sztucznego Kamienia i Dachówek) Nowy duży kościół jest wierną kopię kościoła w Bochni.

Zawiera on ołtarz i ambonę w ładnym stylu neogotyckim. Księżmi katolickimi w Kaczyce byli na ogół Polacy - aktualnie są to franciszkanie.

1904 Arcybiskup Józef Bilczewski. Konsekrował kościół w Kaczyce.

W dniu konsekracji kościoła miało miejsce także poświęcenie kaplicy św. Barbary w kopalni soli. Dotychczas była tam w jednym z wyrobisk mała kapliczka, której ściany były wyłożone drzewem. Teraz Zarząd Salinarny, na którego czele stał Polak – Leon Cehak, zdecydował się powiększyć kaplicę i usunąć drewniane obicia ścian tak że odsłonięte zostały wszystkie ociosy.

Po konsekracji kościoła abp Bilczewski dokonał poświęcenia tej kaplicy, przemawiając przy tym pod ziemią do licznie zgromadzonych górników z wysokości ambony wykutej w soli. Ambona przypomina kształtem tę z wielickiej kaplicy św. Kingi i tak jak tamta nawiązuje do murów na wzgórzu wawelskim.

26 czerwca 2001 Józef Bilczewski został beatyfikowany przez Papieża Jana Pawła II podczas jego wizyty we Lwowie. Kanonizacja Bilczewskiego przez papieża Benedykta XVI odbyła się 23 października 2005 w Rzymie

Kaplice w kopalni w Kaczyce wykonano według projektu znakomitego mierniczego z Wieliczki, Ormianina z pochodzenia, Erazma Barącza. Pracował on w Kaczyce w latach 1903-06 jako mierniczy i kierownik ruchu kopalni. Po części oficjalnej zaczęła się zabawa, w czasie której grała orkiestra salinarna.

Z dokumentów archiwalnych wiemy, że Leon Cehak, naczelnik Zarządu Salinarnego w Kaczyce, dopilnowywał udziału górników w corocznym dwudniowym święcie, a w liście z 1906 r. do ks. Kaspra Słomińskiego, pisał:

„Odpust udał się nam znakomicie, bo cudowna była pogoda. Muzyka salin grała hejnał na galerii kościelnej, ale kazałem ich zabezpieczyć liną, aby nie pospadali. Grali nieźle. W czasie sumy śpiewaliśmy rzeczywiście ślicznie jak cherubiny i serafiny. W kopalni było 222 gości — grała im muzyka. Osób było jeszcze więcej niż zeszłego roku."

Ponieważ cenionego księdza nie było z nimi w tym czasie dodał jeszcze: „Ano, darmo przed Częstochową musi ustąpić nawet Kaczyka". Chór w którym śpiewali urzędnicy salinarni, orkiestra górnicza, zwiedzanie kopalni, to część wkładu saliny w Kaczyce w tamtejszy odpust. Innym obowiązkowym punktem programu był obiad po sumie odpustowej na plebani, w którym uczestniczyli naczelnik kopalni, naczelnik urzędu sprzedaży soli i inni ważniejsi goście proboszcza.

Napis upamiętniający w Kopalni Soli. Kaplica Sw Barbary na pierwszym poziomie z lewej strony ołtarza.

Napis upamiętający na witrażu w Bazylice (widoczny przed wejsciem do Bazyliki)

1906 Proboszcz Kościoła Matki Bozej Różańcowej w Kaczyce został Ks Henryk Wochowski ur. 1881 w Silesii. Pochodził z bogatego rodu, gdy otrzymał 1/3 rodzinnego spadku, wówczas przy kosciele wybudował za te pieniadze grotę Matki Bożej na wzór groty z Lourd Francja. W 1946r. został pochowany zgodnie z życzeniem przy kościele.

24 maja 1992 grób został przeniesiony na cmentarz.

Kaczyka Bukowina Rumunia

Budynek finansowy w Kaczyce

1914 Grupa taneczna Domu Polskiego w Kaczyce w strojach ludowych polskich z regionu Krakowa. W środku ksiądz Henryk Wochowski

Grupa taneczna Domu Polskiego w Kaczyce w strojach ludowych polskich z regionu Krakowa. Przy Domem Polonii w Kaczyce

1918 Legitymacja Grudnicki Walerian. Zarząd Salinarny w Wieliczce

Rozwój kopalni soli wpłynął na powstanie osady i budowę drogi łączącą Kaczykę z Suczawą - a stąd z całą resztą miast bukowińskich. Okolica Kaczyk została wciągnięta w przemysł solny. Wsie Kaczyka, Sołoniec, Partesti, Ludihumora, Komanestie i Ballaczana dostarczały materiałów budowlanych do kopalni.

1920 Rozdział czynnośći w warzelni soli

1920 Wysoki procent Polaków utrzymał się aż do czasów międzywojennych i okresu repatriacji.

Powrót Inteliegencji Polskiej do Ojczyzny. Na wagon są tabliczki z napisem: Z Bogiem, Kraków i Zegnajcie. Zdjęcie wykonano przy Dworcu kolejowym w Kaczyce.

Na zdjęciu 1 Ks. Henryk Wochowski, 2 Walerian Grudnicki, 3 Emil Markiewicz

Dworzec kolejowy w Kaczyce

1929 Kopalnia Soli i Kościół w Kaczyce

Kaczyka Bukowina Rumunia.

Na zdjęciu po prawej na dole budynki pierwszej szkoły w Kaczyce. Nie ma jeszcze budynek nowej szkoły która jest do dziś 2021r. Na drugiej strony ulicy wyżej po lewej budynek plebanii. Jeszcze wyżej po lewej budynek przychodnii. Na sam koniec ulicy słabo widoczne na zdjeciu Cerkiew Greko Katolicka.

1929 -III ludowy zjazd Polaków w Rumunii, 29 i 30 śierpnia w Czerniowcach. Na zdjeciu delegacja z Kaczyki - Emil Markiewicz, Piotr Nawrocki, Walerian Grudnicki, Antoni Gura i Kś. Biebrzycki. Fotografia jest pamiątką rodzinną Pani Lidii Dziubinskiej z Kaczyki.

1932r. styczeń noworoczne zdjęcie pracowników Kopalnii Soli w Kaczyce, 20% pracowników to rumunii reszta polacy, ukraincy i niemcy

Dyrekcja Kopalni Soli w Kaczyce

Dom Dyrektora Kopalni Soli. Budynek jeszcze się znajduje zaraz za wejściem na teren kopalni.

1938 Fragment opisu uroczystości odpustowych zapisanych w roczniku zgromadzenia Księży Misjonarzy, zarządzających w tym czasie parafią w Kaczyce

„Dzień 15 sierpnia, to dzień, który zmienia leniwe oblicze Kaczyki w miejsce pełne ruchu. Wszędzie odpusty takie same, ale nasz to istna wieża Babel, tyle narodowości i religij różnych. Prócz katolików obu obrządków schizmatycy, lipowanie, protestanci, kalwini, no i nieodstępni żydzi gromadzą się, jedni dla pobożności, inni dla zabawy, bo salina pozwala w tym dniu na zjazd do kopalni, gdzie przy obfitym bufecie muzyka w sali tańców pod ziemią przygrywa, jedynie podczas sumy pauzę większą robiąc."

Przed II wojną światową w Kaczyce mieszkało ok. 600 Polaków i ok. 300 Niemców. Oprócz nich byli tu Ukraińcy, Rumuni, a także Węgrzy. Polacy wracali tu masowo podczas II wojny światowej.

1940 Dużo Polaków opuściło Kaczykę. Wówczas Niemcy wywozili Niemców przymusowo na Śląsk.

1946 Z inicjatywy polskiego Konsulatu w Bukareszcje zorganizowano zjazd organizacji polonijnych. Powołano do życia nową organizacje polonijną "Dom Polski" która do maja 1947 w 19 oddziałach terenowych skupiała ponad 5000 członków.

1946-1947 W ramach repatriacji sporo Polaków wróciło do Polski. Dzisiejsze rodziny są w dużym stopniu mieszane.

1950 - 1953 W Rumunii rozwiązano wrzystkie organizacje mniejszości narodowych, w tym takze "Dom Polski" a budynek "Domu Polskiego" w Suczawie został skonfiskowany i upaństwowiony.

Istotnym śladem polskości pozostaje jednak kopalnia, w której pracowało wiele pokoleń polskich górników. Są oni autorami, na wzór polskich kopalni soli, podziemnych obiektów wspólnotowego użytku: kaplicy, sali zabaw, sztucznego jeziorka. Tą część kopalni można dziś zwiedzać, za niewielką opłatą.

Naprzeciw głównego wejścia do kopalni, obok kościoła, stoi drewniany dom. Jest to były Dom Polski, zbudowany wysiłkiem całej wsi. Oddany parafii podczas rządów komunistycznych, by państwo nie odebrało go Polakom. Niestety po upadku Ceaucescu, parafia nie zgodziła się go zwrócić wspólnocie polskiej. Tak to przedstawiają miejscowi, którzy podkreślają, że cała wspólnota Kaczyk pracowała przy budowie tego domu, a teraz jest w posiadaniu parafii katolickiej.

Kościół w Kaczyce jest pod wezwaniem Wniebowstąpienia NMP. Za kościołem znajduje się replika groty z Lourdes Francja. Kościół w Kaczyce jest aktualnie głównym miejscem pielgrzymek katolickich w Rumunii. Tłumy przybywają tu na 14 - 15 sierpnia. Wiąże się to z posiadaniem kopii ikony Matki Bożej z Częstochowy.

Kaczyka posiada łagodniejszy klimat od przeciętnego na Bukowinie. Wiąże się to z położeniem w specyficznej rozległej dolinie osłoniętej jednak prawie z każdej strony pasmami gór. Oprócz kościoła rzymsko - katolickiego istnieje w Kaczyce Cerkiew Prawosławna i Cerkiew Unicka.

żrodło: wikipedia

Zobacz też:

Kaczyka - Salina i Osada Górnicza na Bukowinie.

Z Dziejów Polonii Kaczyckiej w XVII - XX wieku. Autor: Józef Piotrowicz

Poczęt duchownych zwierzchników Parafii Kaczyckiej

1794 Jakub Bogdanowicz

1843 Jan Rogalski

1844 Jerzy Mazanek

1863 Michał Falkiewicz

1864 Karol Szajer

1885 Maurycy Kolankiewicz (administrator)

1887 Maurycy Kolankiewicz

1902 Wojciech Kutakowski

1902 Kasper Slominski

1906 Wojciech Grabowski

1906 - 1946 Ks Henryk Wochowski

1968 Grzegorz Duma

1946 Jozef Chahula

1967 Kazimierz Kotylewicz

1973 Ioan Ciceu

1978 - 1996 Ioan Partac

1996 - 2001 Julian Kropp

2001 - Romuald Bulai

2016 Anton Marandescu

Paweł Glugla: Kościół Katolicki na Bukowinie do 1945 roku