2. Zijn tijd
Ieder mens van dit systeem heeft een bepaalde tijd geleefd. Gedurende die tijd gebeurde er van alles. Grote gebeurtenissen zoals een oorlog en kleine gebeurtenissen zoals geboorte, huwelijk, overlijden. Grote gebeurtenissen zijn eigenlijk een verzameling van kleine gebeurtenissen. Ik noem ze thema's.
Ik heb op basis van thema's de tijd in tijdperken ingedeeld.
Thema's hebben een eigen pagina binnen een tijdperk, met een samenvatting van wat er gebeurde en relevante jaartallen.
Kleine gebeurtenissen worden per jaartal genoemd op de pagina van het tijdperk.
Jan Kok leefde van 1878 tot 1959 in de tijdperken:
Willem III en zo 1848 - 1914
Vensters:
Grondwet 1848 1848
De Grondwetsherziening van 1848 legde de basis voor het huidige stelsel van parlementaire democratie in Nederland. Sedert deze herziening der Nederlandse Grondwet is niet langer de koning, maar zijn de ministers verantwoordelijk voor het beleid. De Tweede Kamer der Staten-Generaal kreeg veel meer invloed en wordt bovendien rechtstreeks - weliswaar voorlopig nog door een beperkte groep kiezers - gekozen.
Aprilbeweging 1853
In 1848 vond een Grondwetherziening plaats. Eén van de gevolgen was dat de Rooms-Katholieke Kerk de bisschoppelijke hiërarchie kon herstellen. Dat gebeurde in 1853. De Aprilbeweging van 1853 was het protestantse en conservatieve protest tegen het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland.
Landbouwcrisis 1878 - 1895
De landbouwcrisis in Europa tussen 1878 en 1895 ontstond als gevolg van de import van goedkoop graan en andere landbouwproducten uit de VS en Canada waardoor de prijzen van landbouwproducten sterk daalden.
Mechanisatie 1850 - 2000
Mechanisatie en automatisering in het boerenbedrijf.
Doleantie en vervolg 1886
De Doleantie is de benaming voor een kerkscheuring die in 1886 plaatsvond onder leiding van dominee Abraham Kuyper.
Arbeidersbeweging en Vakbonden 1837 - 2006
Een arbeidersbeweging is een brede volksbeweging, geworteld in de arbeidersklasse (proletariaat), waarvan aangenomen wordt dat zij de noden/belangen/wensen van de arbeiders in het algemeen vertegenwoordigt. Vakbonden zijn daarvan een belangrijk onderdeel.
Schoolstrijd 1857 - 1917
Onderwijs en schoolstrijd van 1857 tot de gelijkstelling in 1917. Voor Christelijk onderwijs moest geld bijeengebracht worden.
Vrije universiteit 1880 - 2000
De geschiedenis van de Vrije Universiteit, opgericht door Abraham Kuiper.
Zuivelfabrieken in Friesland 1887 - 2000
De ontwikkeling van de zuivelfabrieken
Koningshuis 1815 - 2000
Willem III, Emma, Wilhelmina
Zuid-Afrika 1652 - 2000
Boerenoorlogen
Epidemieën en hongersnoden 1315 - 1956
Van de hongersnood 1315-1318 tot de kinderverlamming na de Tweede Wereldoorlog
Wereldoorlogen 1914 - 1945
Vensters:
Eerste Wereldoorlog 1914 - 1918
Van de moord op Frans Ferdinand via Belgische vluchtelingen in Nederland tot de instorting van Duitsland. In Balk werden 4000 vluchtelingen gehuisvest.
Overstromingen 1164 - 1916
Stormvloed van 1916, vooral rond de Zuiderzee. Friesland had er weinig van te lijden.
Voorspel Tweede Wereldoorlog 1923 - 1939
Met de opkomst van Hitler
Tweede Wereldoorlog 1939 - 1945
Van de aanval op Polen tot de atoombommen op Japan.
Vrijmaking 1944
Scheuring in de Gereformeerde Kerk over de betekenis van de doop.
Koningshuis 1815 - 2000
Wilhelmina, Juliana
Epidemieën en hongersnoden 1315 - 1956
Van de hongersnood 1315-1318 tot de kinderverlamming na de Tweede Wereldoorlog
Na WO II 1945 - 2006
Vensters:
De Europese Unie en haar voorgangers 1951 - 2006
De Europese Unie en haar voorgangers: de Europese gemeenschap van Kolen en Staal (1951) en de Europese Economiscche Gemeenschap (1957)
Golfoorlog 1991
De Golfoorlog was de oorlog van 1990-1991, waarbij Irak Koeweit veroverde, en door een coalitie o.l.v. de Verenigde Staten weer werd verjaagd.
Onafhankelijkheid van Indonesië 1936 - 1949
De onafhankelijkheid van Indonesië en het vervolg.
Israël 1922 - 2006
Over het ontstaan van de staat Israël en zijn verdere lotgevallen. En over de andere staten uit het Midden-Oosten.
Joegoslavië 1846 - 2000
Over het ontstaan en het uiteenvallen van Joegoslavië
Koningshuis 1815 - 2000
Juliana, Beatrix
Koude Oorlog 1945 - 1990
De Koude Oorlog was een periode van gewapende vrede tussen de communistische en de kapitalistische wereld van 1945 - 1990.
Ruimtevaart 1957 - 2000
1957 de Spoetnik. 1969 Neil Amstrong op de maan. 1998 ISS: samenwerking.
Zuid-Afrika 1652 - 2000
Apartheid
Zuivelfabriek Langweer 1908 - 1953
De zuivelfabriek te Langweer en de fraude.
Epidemieën en hongersnoden 1315 - 1956
Van de hongersnood 1315-1318 tot de kinderverlamming na de Tweede Wereldoorlog
1878-1959
Veranderingen.
Tijdens zijn leven veranderde er veel.
Bijvoorbeeld: Het koningshuis.
In 1898 werd Wilhelmina koningin. In 1901 trouwde Wilhelmina met Hendrik van Mecklenburg Schwerin. In 1909 werd Juliana geboren, waarmee het koningshuis voorlopig gered was. In 1934 overlijden Emma en Hendrik. In 1937 trouwt Juliana met Bernhard, en er worden vier prinsesjes geboren. Wilhelmina treedt af in 1948, Juliana koningin.
Vond hij het koningshuis belangrijk?
Van 1899-1900 werd de (Tweede) Boerenoorlog gevoerd in Zuid-Afrika.
Veel Nederlanders voelden zich daarbij er betrokken. De familie Kok ook?
Van 1914-1918 werd de Eerste wereldoorlog uitgevochten, In 1916 werd in Nederland voor het eerst de zomertijd ingevoerd, in 1917 werd Mata Hari doodgeschoten omdat ze gespioneerd zou hebben. Ze was een Friezin.
De Spaanse griep aan het slot van de Eerste Wereldoorlog. Heerste er angst?
Na de Eerste Wereldoorlog gebeurde er veel: de Russische revolutie, Troelstra, de Grote Depressie, de opkomst van Hitler.
Het moet hen hebben beïnvloed.
In 1940 begon de Tweede Wereldoorlog, daarna werd Indonesië onafhankelijk. Vond hij dat erg? En dacht hij na over de Zuid-Molukkers?
In 1944 vond de Vrijmaking plaats.
En men leefde in de tijd van de Koude oorlog, met atoomdreigingen en ruimtevaart.
Technologisch veranderde er veel tijdens zijn leven.
Toen hij geboren werd was er in Doniaga vast nog geen elektra, geen waterleiding, geen riolering. Er reden geen auto's, er fietste nog niemand, laat staan dat er vliegtuigen vlogen. Het nieuwste was de trein.
Aan het eind van zijn leven had hij twee wereldoorlogen meegemaakt, er waren atoombommen gegooid, iedereen had elektra, waterleiding en riolering gekregen en luisterde naar de radio, er werd gefietst en auto gereden, en er vlogen vliegtuigen.
Ergens in de jaren twintig werd in Doniawerstal elektra aangelegd.
Deden ze daar iets mee? Elektrisch licht? Wasmachine, stofzuiger of koelkast?
Ook op de boerderij veranderde veel: overgang van zeis en hark naar maaimachine en zweelmachine, en later kwam de tractor en de melkmachine. En zuivelfabrieken namen het maken van boter en kaas oven.
In 1881 kreeg Amsterdam een telefoonnet. Maar Jan had het in 1950 nog niet.
De ontwikkelingen in de geneeskunde tijdens zijn leven waren indrukwekkend.
Pokken kwam aan het eind van zijn leven niet meer voor, TBC kon worden bestreden, tegen kinderverlamming word je ingeënt, tegen longontsteking en vele andere ziekten waren antibiotica ontwikkeld, van diabetes konden de gevolgen worden bestreden,
kanker was niet meer in alle gevallen fataal, de anesthesie was ver gevorderd.
Om van iemand te weten hoe hij of zij de wereld bekijkt moet je ook weten welke krant die iemand leest. Lazen zijn ouders een krant? En toen hij getrouwd was?
Zo ja, de Standaard en daarna het Friesch Dagblad?