Fungi - Dikarya - Basidiomycota - Agaricomycotina - Agaricomycetes - Agaricomycetidae - Agaricales - Tricholomataceae - Tricholoma - Tricholoma ustale
(Fr.) P. Kumm., Der Führer in die Pilzkunde: 130 (1871)
Tricholoma ustale, in het Nederlands bekend als de Beukenridderzwam, is een giftige paddenstoel die voornamelijk voorkomt onder beukenbomen. De naam 'ustale' (Latijn voor 'verbrand') verwijst naar de donkerder wordende kleur van de hoed naarmate de paddenstoel veroudert.
Kenmerken
Hoed: De hoed heeft een diameter van 4 tot 10 cm en is aanvankelijk halfbolvormig, om vervolgens uit te spreiden. De kleur is geelbruin tot baksteenbruin en wordt donkerder bij het ouder worden, met vaak donkerdere vezels of vlekken. De hoed is slijmerig bij vochtig weer.
Lamellen: De lamellen zijn witachtig tot crèmekleurig en worden bruinvlekkend bij ouderdom. Ze staan dicht op elkaar en zijn ingekeept aan de steel gehecht.
Steel: De steel is 4 tot 8 cm lang en 6 tot 12 mm dik, wit met een bruinachtige tint. De top kan berijpt zijn en de basis is vaak iets verdikt.
Vlees: Het vlees is witachtig en verkleurt niet bij beschadiging.
Geur en smaak: De smaak is mild, terwijl er een lichte, meelachtige geur kan worden waargenomen.
Habitat en seizoen
Habitat: De beukenridderzwam is een mycorrhizapartner die een symbiotische relatie aangaat met bomen, voornamelijk met de beuk (Fagus sylvatica).
Seizoen: De paddenstoel is te vinden in de nazomer en herfst, meestal in september en oktober.
Verwarring
De paddenstoel kan verward worden met de Populierenridderzwam (Tricholoma populinum), die een grijzige hoed heeft en onder populieren groeit. Een andere mogelijke verwarringspartner is de zeer gelijkende Valse beukenridderzwam (Tricholoma ustaloides), die een wittere hoedrand en zachter vlees heeft.
Giftigheid: De beukenridderzwam wordt beschouwd als een giftige paddenstoel.
In Peel en Maas nog niet aangetroffen. Foto's gemaakt in Nationaalpark De Meinweg nabij Vlodrop station. Ook in Polen nog niet gezien.
Alle foto's © Alina & Chris Billekens.
Agaricus ustalis - Fries - Observationes mycologicae 2: 122 (1818)
Agaricus fulvellus - Fries - Epicrisis Systematis Mycologici: 28 (1838)
Tricholoma ustale - (Fries) P. Kummer - Der Führer in die Pilzkunde: 130 (1871)
Tricholoma fulvellum - (Fries) Gillet - Les Hyménomycètes ou Description de tous les Champignons qui Croissent en France 1: 93 (1874)
Gyrophila ustalis - (Fries) Quélet - Enchiridion Fungorum in Europa media et praesertim in Gallia Vigentium: 11 (1886)
Mycobank CC BY-NC-ND
Bas, Kuyper, Noordeloos & Vellinga (1999) - Strophariaceae, Tricholomataceae (3). Flora Agaricina Neerlandica 4 : 126
Kibby, G. (2010) - The genus Tricholoma in Britain. Field Mycology 11-4: 113-140
Knudsen, H. & Vesterholt, J. (eds.) (2008) - Funga Nordica: 413-429
Knudsen, H. & Vesterholt, J. (eds.) (2012) - Funga Nordica: 506
Noordeloos, M.E. (1999 - Hoe raak ik thuis in de Ridderzwammen? Coolia 42-3: 163-182
Aokia, W., N. Endob, S. Ushijimac, H. Nagaid, T. Itod, M. Fukudaa, A. Yamadaa, (2021) - Taxonomic revision of the Japanese Tricholoma ustale and closely related species based on molecular phylogenetic and morphological data. Mycoscience 62(5): 1-15
Arnolds, Chrispijn & Enzlin 2014 - Hoofdstuk 21a Lanen op voedselrijke bodems. Ecologische Atlas Paddenstoelen Drenthe 2: 569 (met illustratie)
Brandiger Ritterling webdocument op wikipedia (Duits)
Christensen, M. & J. Heilmann - Clausen (2013) - Funghi of Northern Europe 4: The genus Tricholoma
Dam & Kuyper (2013) - Veldgids paddenstoelen. Plaatjeszwammen en boleten: 405
Eyssartier & Roux (2013) - Guide Champignons France Europe: 514
Gerhardt (1999) - Paddenstoelengids onderweg : 82
Læssøe & Petersen (2019) - Fungi Temperate Europe 1: 262 (foto)
Tanchaud, P. (2017) - Tricholoma ustale. Webducument op www.mycocharentes.fr
Tricholoma ustale op internet:
All about funghi
Guía de Setas y Hongos de Navarra
Asturnatura
Fungipedia