12. GREEK - Κ Π Καβάφης Ιθάκη
12. GREEK - Κ Π Καβάφης Ιθάκη
==
Ποίημα διδακτικό, γραμμένο σε δεύτερο πρόσωπο για να γίνεται εντονότερη η αίσθηση της παραίνεσης του ποιητή προς τον αναγνώστη. Με τη χρήση του δεύτερου προσώπου το ποίημα κερδίζει σε αμεσότητα και ο κάθε αναγνώστης αισθάνεται πως το ποίημα απευθύνεται στον ίδιο. Αν και το ποίημα αναφέρεται στην Ιθάκη, δεν είναι ένα ποίημα επιστροφής, ένα ποίημα νόστου, όπως ήταν το ταξίδι του Οδυσσέα. Είναι ένα ταξίδι πηγαιμού. Ο ταξιδιώτης του ποιήματος ξεκινά προς την Ιθάκη, δεν επιστρέφει στην Ιθάκη. Το ταξίδι θα πρέπει να ευχόμαστε να διαρκέσει πολύ και να είναι γεμάτο με περιπέτειες και γνώσεις. Στο ταξίδι προς την Ιθάκη δε θα υπάρξουν εμπόδια όπως αυτά που συνάντησε ο Οδυσσέας στο δικό του ταξίδι. Το ταξίδι προς την Ιθάκη δε θα έχει ανυπέρβλητες δυσκολίες αν ο ταξιδιώτης κρατά τη σκέψη του σε υψηλό επίπεδο, αν δεν ασχολείται με μικροπράγματα και ασήμαντα ζητήματα. Πρέπει κατά τη διάρκεια του ταξιδιού να προσφέρει στο πνεύμα του, όπως και στο σώμα του, συγκινήσεις υψηλής ποιότητας και όχι να ασχολείται με ανούσιες απολαύσεις. Αν ο ταξιδιώτης δε φροντίζει για την πνευματική του καλλιέργεια, δε θα χρειαστούν οι Κύκλωπες για να τερματίσει το ταξίδι του, ένα οποιοδήποτε ασήμαντο εμπόδιο θα είναι αρκετό για να τον βγάλει από την πορεία του. Οι δυσκολίες που συνάντησε ο Οδυσσέας ήταν πολύ μεγάλες και χρειάστηκε πολύ προσπάθεια από μέρους του για να τις ξεπεράσει. Για τον ταξιδιώτη όμως, του ποιήματος, δεν υπάρχει κίνδυνος να εμφανιστούν τόσο σημαντικά προβλήματα. Μόνο αν ο ταξιδιώτης φοβάται και σκέφτεται αρνητικά ενδέχεται να προκύψουν δυσκολίες στο ταξίδι του, μόνο αν ο ίδιος μεγαλοποιεί τα προβλήματά του θα δυσκολευτεί να συνεχίσει το ταξίδι του. Αν ο ταξιδιώτης δε φοβάται και δεν έχει την τάση να δραματοποιεί τα μικρά προβλήματα της ζωής του, θα μπορέσει να συνεχίσει ανεμπόδιστος το ταξίδι του. Οι ίδιοι οι άνθρωποι είναι αυτοί που στήνουν εμπόδια στο δρόμο τους, γιατί φοβούνται να τολμήσουν, γιατί φοβούνται να διεκδικήσουν τα όνειρά τους. Η Ιθάκη ήταν το κίνητρο, ήταν η πηγή της δύναμης, για να μπορέσει να αντεπεξέλθει στις ανάγκες της ζωής και γι' αυτό άξιζε τελικά κάθε προσπάθεια. Η Ιθάκη είναι ο προορισμός αλλά δεν έχει να μας προσφέρει τίποτε περισσότερο πέρα από το ταξίδι που κάνουμε για να φτάσουμε σε αυτήν, έστω και γι' αυτό όμως αξίζει κάθε προσπάθεια, αξίζει όλη μας την αφοσίωση, και όλη μας την ευγνωμοσύνη που μας κρατά σε μια διαρκή εγρήγορση και προσπάθεια.
==
Στην «Ιθάκη», το διανοητικό -- διδακτικό στοιχείο βαραίνει σχετικά πολύ περισσότερο απ' ό,τι το ηδονικό ή το ιστορικό. Ο εξωτερικός κόσμος δεν λειτουργεί παρά ως αφορμή για τον ποιητή για να εκθέσει την ανθρώπινη ψυχή και να αφηγηθεί το ταξίδι της. Ο Οδυσσέας που γυρίζει στην Ιθάκη αφού πέρασε από πλήθος περιπέτειες και κινδύνους, γίνεται σύμβολο ενός αδιάκοπου αγώνα στην πορεία του οποίου ο άνθρωπος πλουτίζει αποκομίζοντας τη γνώση μέσα από καινούριες εμπειρίες, συγκινήσεις, εντυπώσεις, μοναδικές στιγμές. "... να σταματήσεις σ' εμπορεία Φοινικικά, και τες καλές πραγμάτειες ν' αποκτήσεις, σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ' έβενους, και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής ..." Δεν υπάρχει τέρμα στη ζωή, μόνο θέληση για δράση. Το πιο σημαντικό είναι η τεράστια αξία της ατομικής πείρας, η προσπάθεια για την ψυχική ολοκλήρωση. "Η Ιθάκη σ' έδωσε τ' ωραίο ταξείδι. Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στο δρόμο.... Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα, ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν." Ξεκινά κανείς για ένα τέτοιο ταξίδι, μακρύ και δύσκολο, όσο μπορεί καλύτερα προετοιμασμένος, ώστε τα πράγματα να του αποκαλυφθούν. Έτοιμος να αναζητήσει και να δεχθεί τη δική του αλήθεια. Έτοιμος ακόμη να υπακούσει στην ορμή των επιθυμιών του. Ώσπου ο φόβος για το άγνωστο αυτό ταξίδι να υποχωρήσει. "Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις, αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου, αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου." Αυτές οι σκέψεις, οι προτροπές, τα παραδείγματα που βγαίνουν απ' όλο το ποίημα και που σχεδόν έχουν περάσει στην περιοχή του αποφθέγματος, σαν αλήθειες από χρόνια παραδεκτές, μας επιτρέπουν να το κατατάξουμε στα «φιλοσοφικά» του Καβάφη. Ο διδακτικός του χαρακτήρας ενισχύεται ακόμη περισσότερο με τη χρήση του δεύτερου ενικού προσώπου....Για εκπαιδευτική χρήση...
==
==
Η «Ιθάκη» αποτελεί έναν οδικό χάρτη της ζωής, μια πυξίδα στην αναζήτηση του προορισμού της και έτσι απευθύνεται κυρίως στους νέους που προσπαθούν να χαράξουν το δρόμο τους. Η Ιθάκη στην κυριολεξία σημαίνει: Την πατρίδα. Παρόλο που οφείλουμε να αγαπάμε και να σεβόμαστε όλες τις πατρίδες, αυτό δεν μας εμποδίζει να έχουμε ιδιαίτερη αγάπη για την δική μας πατρίδα, την Ελλάδα. Αυτό άλλωστε αποτελεί προϋπόθεση για να αγαπήσει κανείς και να σεβαστεί και τις άλλες πατρίδες.
==
GREEK - please Google me NIACTEC ... - Κ Π Καβάφης Ιθάκη 'Ελλη Λαμπέτη Vangelis
==========